Η δημοκρατία της Μιρντίτα

 

 Η Μιρντίτα είναι περιοχή της βόρειας Αλβανίας. Ορεινή και δασώδης, εκτείνεται βόρεια της κοιλάδας Ορόση που την διασχίζει ο ποταμός Μάτι.

Το όνομα της κοιλάδας προέρχεται από την γειτνιάζουσα περιοχή της Μιρντίτα, το Όρος. Φθάνει κοντά στις ακτές της Αδριατικής όπου παλιά υπήρχαν κτήσεις της Βενετικής δημοκρατίας. Άγιος Ιωάννης Μέδουας (σήμερα Shen Gjin, Αλέσιον (σήμερα Leza) & Σκόδρα. Χάρη στην γειτνίαση με τις Βενετικές κτήσεις οι κάτοικοι παρέμειναν χριστιανοί και ακολούθησαν το καθολικό δόγμα. Σαν ορεσίβιοι παρέμεναν ανυπότακτοι. Ακολούθησαν τον πρίγκιπα Γεώργιο Καστριώτη στους πολέμους κατά των Τούρκων εισβολέων όπου έδειξαν τις πολεμικές τους αρετές.

Η λέξη Μιρντίτα στα αλβανικά σημαίνει «καλημέρα» και πιστεύεται πως σε αυτές τις ορεινές περιοχές για πρώτη φορά μιλήθηκε η γκέγκικη διάλεκτος, κάπου στον 12ο ή 13ο αιώνα, από την ανάγκη να συνεννοηθούν διάφοροι αλλόγλωσσοι και αλλόφυλοι που κατοικούσαν σε αυτούς τους ορεινούς όγκους. Λατινόφωνοι, Ελληνόφωνοι, Σλαβόφωνοι κλπ για αιώνες συνυπήρχαν στα βουνά της Μιρντίτα. Στα χρόνια των αγώνων με τον Καστριώτη, κατά

των Τούρκων η χρήση της νέας αυτής γλώσσας γενικεύθηκε και σε άλλες περιοχές οι οποίες έπρεπε επίσης να επικοινωνήσουν.

Χωρίς κάποια κεντρική εξουσία ακολουθούσαν το εθιμικό δίκαιο, τον Κανόνα ή Kanuni. Τα συμβούλια των δημογερόντων των διαφόρων οικισμών φρόντιζαν για την σωστή εφαρμογή του.

Η περιοχή της Μιρντίτα κατά την τουρκοκρατία είχε καθεστώς αυτονομίας και έτσι φτάνουμε στο τέλος του Α’ παγκοσμίου πολέμου. Οι μεγάλες δυνάμεις είχαν αποφασίσει την απόδοση της περιοχής στο νεοσύστατο αλβανικό κράτος, όμως η ιδέα πως θα ανακατευτούν με τους μουσουλμάνους των άλλων περιοχών δεν άρεσε καθόλου στους Μιρντίτες. Διάχυτη υπάρχει η ιδέα στην Μιρντίτα πως «οι Τούρκοι», έτσι αποκαλούν την αλβανική κυβέρνηση, θα κυνηγήσουν τους καθολικούς.

Το 1919 ο καπεντάν (αρχηγός) της Μιρντίτα Πρενκ Μπιμπ Ντόντα πεθαίνει χωρίς να αφήσει απογόνους και ο εξάδελφός του Μάρκο Γκιόνι τον διαδέχεται.

Ο νέος καπεντάν επισκέπτεται το Πρίζρεν του Κοσσυφοπεδίου που ανήκε στο νεοσύστατο βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων  (SHS), αυτό που αργότερα ονομάστηκε Γιουγκοσλαβία. Στο Πρίζρεν ή Πριζρένη ο Γκιόνι συναντιέται με αξιωματούχους του βασιλείου, οι οποίοι του υπόσχονται βοήθεια οικονομική και σε οπλισμό. Η ιδέα πως θα έχουν στα νότιά τους ένα κράτος εξαρτώμενο από αυτούς αρέσει ιδιαίτερα στους αξιωματούχους του νέου βασιλείου οι οποίοι δεν κρύβουν την επιθυμία τους για ενσωμάτωση όλης της βόρειας Αλβανίας.

Στις 17 Ιουλίου 1921 στην Πριζρένη ο Μάρκο Γκιόνι ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της Δημοκρατίας της Μιρντίτα στην οποία ο ίδιος ορίζεται ως 1ος πρόεδρος (και μοναδικός). Το βασίλειο των ΣΚΣ αναγνωρίζει αμέσως την νέα δημοκρατία και υπόσχεται στον Γκιόνι πως θα πείσει τις άλλες  ευρωπαϊκές χώρες να πράξουν το ίδιο και ο ίδιος επιστρέφει στην Μιρντίτα με χρήμα και όπλα για να οργανώσει την νέα δημοκρατία.

Πρώτη η Μεγάλη Βρετανία στέλνει έντονη διαμαρτυρία στην κυβέρνηση των ΣΚΣ και ζητάει από την Κοινωνία των Εθνών να επιβάλλει κυρώσεις στο νέο βασίλειο των νότιων Σλάβων. Η ΚτΕ δηλώνει πως αναγνωρίζει μόνο τα σύνορα της Αλβανίας όπως προσδιορίζονται από την σύνοδο της Φλωρεντίας (1913).

Η αλβανική κυβέρνηση στέλνει τον Αχμέτ Ζόγου επικεφαλής δύναμης τακτικού στρατού και ατάκτων οι οποίοι αρχίζουν αποκλεισμό και πολιορκία της νέας δημοκρατίας. Έρχεται σε επαφή με ντόπιους παράγοντες στους οποίους υπόσχεται πως δεν θα υπάρξουν αντεκδικήσεις και πως όσοι συνεχίσουν τον αγώνα θα δικαστούν επί εσχάτη προδοσία. Ο πρόεδρος Μάρκο Γκιόνι εγκαταλείπει την θέση του και βρίσκει καταφύγιο στο βασίλειο των νότιων Σλάβων. Η Μιρντίτα καταλαμβάνεται, χάνει τα μειονοτικά της δικαιώματα, περιοχές της ενσωματώνονται σε γειτονικές επαρχίες με μία πολύ μικρότερη επαρχία της Μιρντίτα στην νέα διοικητική διαίρεση.

Στις 20 Νοεμβρίου 1921 η Δημοκρατία της Μιρντίτα έπαψε να υπάρχει, 4 μήνες και 3 ημέρες μετά την ανακήρυξή της.

Για τις ανάγκες της νεοσύστατης ταχυδρομικής υπηρεσίας της είχαν παραγγελθεί γραμματόσημα τα οποία έφτασαν πολύ αργά και δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ για ταχυδρόμηση. Διέρρευσαν στην φιλοτελική αγορά όπου βρίσκονται και σήμερα σχετικά εύκολα. Ιδιώτες επωφελήθηκαν της περίστασης για να τυπώσουν πλαστά. Τα γνήσια είναι τυπωμένα σε γομμαρισμένο χαρτί ενώ οι «ιδιωτικές ανατυπώσεις» σε χαρτί χωρίς γόμμα.

Τα γραμματόσημα της Μιρντίτα δεν βρήκαν ποτέ καμία θέση σε όσους καταλόγους γραμματοσήμων γνωρίζω.

Δημήτρης Περδίκης   

https://stamps-philatelic.blogspot.com/

ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ- Σαν σήμερα η τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974.

ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ

Σήμερα, 20 Ιουλίου, ο απανταχού ελληνισμός θυμάται μια θλιβερή επέτειο της ιστορίας του· την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974. Πριν 46 χρόνια η Τουρκία, παίρνοντας αφορμή από το πραξικόπημα που διενήργησε η στρατιωτική κυβέρνηση των Αθηνών στις 15 Ιουλίου 1974, με το οποίο ανέτρεψε τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας αρχιεπίσκοπο Μακάριο, εισέβαλε στην Κύπρο. Παρά την ηρωική αντίσταση της Εθνικής Φρουράς (κυπριακού στρατού) και της ΕΛ.ΔΥ.Κ. (Ελληνικής Δυνάμεως Κύπρου), η άμυνα του νησιού λύγισε μπροστά στην υπεροπλία του εχθρού, που διέθετε 40 χιλιάδες στρατό, 200 άρματα μάχης, ισχυρή αεροπορική κάλυψη και αλεξιπτωτιστές. Τελικά η επιχείρηση ΑΤΤΙΛΑΣ, όπως ονομάστηκε, πέτυχε σε δύο φάσεις, μέχρι τις 16 Αυγούστου, να καταλάβει το 40% του κυπριακού εδάφους στη βόρεια περιοχή του νησιού. Η παράνομη αυτή κατοχή συνεχίζεται μέχρι σήμερα κάτω από τα απαθή βλέμματα των ισχυρών της γης.

Ο απολογισμός της τουρκικής εισβολής υπήρξε τραγικός. Χιλιάδες νεκροί, 200 χιλιάδες πρόσφυγες από τις πατρογονικές τους εστίες, εγκλωβισμένοι, που παρέμειναν στις κατεχόμενες περιοχές, 1600 και πλέον αγνοούμενοι, πολλοί από τους οποίους βρέθηκαν νεκροί σε ομαδικούς τάφους κ.ά. Επί πλέον βεβηλώθηκαν και ερημώθηκαν τάφοι και εκκλησίες, από τις οποίες κλάπηκαν εικόνες και άλλα κειμήλια, πολύτιμα θησαυροί της εθνικής μας κληρονομιάς.

Η κυπριακή τραγωδία θεωρείται ως η τρίτη εθνική συμφορά, μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως και τη μικρασιατική καταστροφή.

Ας ευχηθούμε να μην είναι μακριά η ημέρα που θα επιστρέψουμε ελεύθεροι στα κατεχόμενα μέρη μας, τα οποία επί 3500 χρόνια οι πρόγονοί μας αγίασαν με τα δάκρυα και με το αίμα τους.

Μόνη μας ελπίδα, ο Θεός. Κανείς άλλος. Όλοι οι άλλοι μας πρόδωσαν. Ας θυμηθούμε και τα τελευταία λόγια του εθνομάρτυρα αρχιεπισκόπου Κύπρου Κυπριανού, που απαγχόνισαν οι Τούρκοι στις 9 Ιουλίου 1821, όπως τα διασώζει ο εθνικός μας ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης:

«Θεέ, που νάκραν δεν έσιεις ποττέ στην καλωσύνην,
λυπήθου μας τζιαι δώσε πκιον χαράν στην Ρωμιοσύνην».

Θυάμηδες κι όχι Τσάμηδες - Thiamë dhe jo Çamë

Θυάμηδες κι όχι Τσάμηδες του Μιχάλη Σέρβου Η Ελλάδα πρέπει να απαντήσει άμεσα στις προκλήσεις του Αλβανού Πρωθυπουργού Έντι Ράμα που προσπαθεί να θέσει θέμα Τσάμηδων και Τσαμουριάς. Ο Αλβανός Πρωθυπουργός Έντι Ράμα έθεσε θέμα Τσαμουριάς εκπροσωπώντας όπως είπε Αλβανούς πολίτες απόγονους των Αλβανών Τσάμηδων, που καταδικάστηκαν από τα Ελληνικά Δικαστήρια, ως εγκληματίες πολέμου, που συνεργάστηκαν με τις κατοχικές δυνάμεις στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, δολοφονώντας χιλιάδες Έλληνες αμάχους. Αφού ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα, παραδέχθηκε επισήμως τα δήθεν δικαιώματα, άρα και τις υποχρεώσεις και ευθύνες των Τσάμηδων, να αποζημιώσει η Αλβανία την Ελλάδα για τις εγκληματικές τους πράξεις. Προσπαθεί η Αλβανία να αντικαταστήσει το υπαρκτό Βορειο-Ηπειρωτικό θέμα με το ανύπαρκτο Τσάμικο. Στην νέα έκδοση της Ακαδημίας, που έχει κυκλοφορήσει το Αλβανικό Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό, επαναλαμβάνει τους ισχυρισμούς περί Αλβανικής Καταγωγής και Εθνικότητας της Άρτας, των Ιωαννίνων, Πρέβεζας και Ηγουμενίτσας , περιοχές οι οποίες, σύμφωνα με το Λεξικό, παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα με την χάραξη των Ελληνο- Αλβανικών συνόρων. Επίσης έντονη είναι παραχάραξη της Ελληνικής Ιστορίας, ενώ δυσφημιστική είναι η στάση του Λεξικού προς την Ελληνική Εθνική Μειονότητα. Το Λεξικό δεν έχει διαφορετικές προσεγγίσεις για τον προσδιορισμό της Ελληνικής Εθνικης Μειονότητας και ούτε για τον ρόλο της στο Αλβανικό Κράτος. Το Πρωτόκολλο της Κερκύρας που υπεγράφη από τις Μεγάλες Δυνάμεις και από την ίδια την Αλβανία στις 17 Μαΐου, 1914, που παρείχε καθεστώς πλήρους Αυτονομίας στην Βόρειο Ήπειρο, αποτελεί την πρώτη Διεθνή αναγνώριση του Βορειηπειρωτικού ζητήματος. Η πορεία της Αλβανίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, περνάει μέσα από τον σεβασμό, των Ανθρωπίνων, Πολιτικών, Πολιτιστικών, Εθνικών, Θρησκευτικών, Εκπαιδευτικών, Περιουσιακών Δικαιωμάτων των Βορειοηπειρωτών και να σταματήσουν οι Αλυτρωτικές βλέψεις της Αλβανίας σε βάρος της Ελλαδος. Υ.Γ. : Πολλοί Θεσπρωτοί στην Ήπειρο ζούσανε στην περιοχή του ποταμού Καλαμά (Θύαμις ήταν η ονομασία στην Αρχαία Ελλάδα) πήραν το ονομα Θυάμηδες, επειδή οι Αλβανοί δεν μπορούν να προφέρουν το γράμμα (Θ) Θήτα τους αποκαλουν Τσάμηδες. Οι Θυάμηδες με μεγάλη χαρά δέχθηκαν το φιρμάνι του Σουλτάνου να αλλάξουν την πίστη τους και από Χριστιανοί να ασπαστούν τον Ισλαμισμό με αντάλλαγμα περιουσίες και αγροτεμάχια. Σήμερα τους χρησιμοποιούν τους Θυάμηδες οι Αλβανοί για Αλυτρωτικες βλέψεις σε βάρος της Ελλαδος, όπως ακριβώς το ίδιο συνέβει και με τον Ανθέλληνα, πρωην Πρωθυπουργό των Σκοπίων Νίκολα Γκρουέφσκι, καταγωγής από την περιφέρεια Καστοριάς http://apenadi.blogspot.al/

Thiamë e jo Çamë Nga Mihali Servou Greqia duhet që t’u përgjigjet drejtpërdrejt provokimeve të Kryeministrit Shqiptar Edi Rama i cili përpiqet që të ngrerë çështje çamësh dhe Çamërie. Kryeministri z Edi Rama ngriti çështje  Çamërie duke përfaqësuar siç tha qytetarët Shqiptarë, pasardhës të shqiptarëve çamë, që u dënuan nga Gjykatat Helene si kriminelë lufte, që bashkëpunuan  me forcat pushtuese nga Lufta e II-të botërore duke vrarë me mijëra grekë të pafajshëm. Pasi Edi Rama Kryeministri i Shqipërisë, pranoi zyrtarisht gjoja të drejtat, dmth dhe detyrimet e përgjegjësitë e Çamëve, që të dëmshpërblejë Shqipëria, Greqinë, për vepimet e tyre kriminale. Përpiqet Shqipëria që ta zvendësojë këtë çështjen ekzistuese të Vorioepirit me një që nuk ekziston atë të Çamërisë Në botimin e ri të Akademis, që ka qarkulluar Fjalori Enciklopedik Shqiptar, përsëriti pretendimet mbi prejardhjen dhe kombësinë shqiptare të Artës, Janinës, Prevezës dhe Igumenicës, të cilat, sipas fjalorit janë zona, të cilat ju dhanë Greqisë me caktimin e kufijve shqiptaro-grekë. Gjithashtu një shtrembërim të madh të historisë Helene, ndërsa ofenduese dhe shpifës janë ato sa shkruan fjalori  në lidhje me Minoritetin Etnik Helen. Ky fjalor nuk ka përqasje të ndryshme për përcaktimin e Minoritetit Etnik Greke dhe as pë rolin e tij në Shtetin Shqiptar. Protokolli Korfuzit që u nënshkrua nga Fuqitë e Mëdha dhe nga vetë Shqipëria në 17 Maj 1914, e cila njihte Autonominë e plotë në Epirin e Veriut, përbën dhe njohjen e parë Ndërkombëtare të çështjes të Epirit të Veriut. Rrugëtimi i Shqipërisë drejt Komunitetit Europian, kalon nëpërmjet respektit të të drejtave Humane, Politike, Kulturore, Kombëtare, Fetare, të Arsimimit, Pronore të Epirotëve të Veriut dhe të ndalojnë synimet irredentiste të Shqipërisë në kurriz të Greqisë. P.S: Shumë thesportianët në Epir, që jetonin në zonën e  lumit  Kalama (Thiamis ishte emërtimi në Greqinë e Lashtë) morën emrin Thiamë, mqs shqiptarët nuk mundeshin që ta shqiptonin gërmën (th)  i quajnë Çamë. Thiamët me gëzim të madh pritën firmanin e Sulltanit që të ndërronin besën e tyre dhe nga të Krishterë të bëhen myslymanë me këmbim pasuritë dhe pronat e tyre. Sot përdorin Thiamët shqiptarët për qëllime irrendentiste në dëm të Greqisë, ashtu siç ndodhi me antigrekun, ish- Kryeministrin e Shkupit Nikolla Gruefski që kishte prejardhjen nga zona e Kastoriasë.

Γ. Μπαμπινιώτης: «Οι αρχαίοι Μακεδόνες μιλούσαν την ελληνική δωρική διάλεκτο»! - G Mpampinioti: "Maqedonasit e lashtë flisnin dialekt dorik helen"!

Ο καθηγητής της Γλωσσολογίας και λεξικογράφος, Γεώργιος Μπαμπινιώτης, σε μία εξαιρετική μελέτη του απέδειξε ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες είχαν καλλιεργήσει φωνολογικά μια δωρικού χαρακτήρα ελληνική διάλεκτο, την οποία χρησιμοποιούσαν προφορικά. Σε παλαιότερη διάλεξή του που δόθηκε στην αγγλική γλώσσα στο Wright Theatre της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης και οργανώθηκε από το Αυστραλιανό Ινστιτούτο Μακεδονικών Σπουδών, το Ελληνικό Μουσείο και την Παμμακεδονική Ένωση Μελβούρνης αποκάλυψε ότι διάλεκτος των αρχαίων Μακεδόνων παρέμεινε η καθομιλουμένη του λαού, ενώ η βασιλική οικογένεια του Φιλίππου και το κράτος των Μακεδόνων για να ενώσει και την υπόλοιπη Ελλάδα είχε αποδεχτεί και χρησιμοποιούσε ως επίσημη γλώσσα την Αττική διάλεκτο. Αυτό αποδεικνύεται άλλωστε από τις χιλιάδες επιγραφές που ανασύρονται από τα σπλάχνα της ελληνικής αλλά και σλαβικής και βουλγαρικής γεωγραφικά πλέον γης. Ο Έλληνας γλωσσολόγος τόνισε ότι η αρχαία Μακεδονική διάλεκτος ομιλούνταν από τους ντόπιους, όπως με τις δικές τους διαλέκτους επικοινωνούσαν και οι κάτοικοι των πόλεων- κρατών της υπόλοιπης Ελλάδας. Σύμφωνα με τις έρευνες που ξεκίνησαν στις αρχές του 20ου αιώνα Γερμανοί γλωσσολόγοι αλλά και Βρετανοί και αργότερα ο μεγάλος γλωσσολόγος Γ. Χατζηδάκης και από το 1988 ο καθηγητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης, από μαρτυρίες, σχόλια και αναφορές ιστορικών, σχολιαστών και γεωγράφων έχουν ήδη εντοπιστεί περίπου 250 λέξεις, κυρίως ουσιαστικά, τα οποία αναφέρονται από τους αρχαίους Γραμματικούς ως μακεδονικές λέξεις, ως λέξεις της αρχαίας Μακεδονικής προφορικής διαλέκτου. Ο κ. Μπαμπινιώτης στην αρχή της ομιλίας του διευκρίνισε ότι δεν υπάρχει μία αρχαία ελληνική γλώσσα, αλλά τέσσερις διάλεκτοι της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Οι τέσσερις αυτές διάλεκτοι είχαν γραπτή παράδοση και στις διαλέκτους αυτές γράφηκε η λογοτεχνία της συγκεκριμένης περιοχής.  Η Αττική διάλεκτος μετά το 480 π.Χ. επιβλήθηκε σε ολόκληρη σχεδόν της Ελλάδα και στη γλώσσα αυτή γράφτηκαν τα μνημεία του ελληνικού λόγου και των Ελλήνων ποιητών της Αθήνας και των φιλοσόφων της. Στη συνέχεια έδωσε τα χαρακτηριστικά της Μακεδονικής και της συγγένειάς της με τη Δωρική Διάλεκτο που ομιλούνταν στα Δωδεκάνησα, τη Ανατολική Πελοπόννησο και τη Μακεδονία. Ακολούθως, ο κ. Μπαμπινιώτης αναφέρθηκε σε 240 λέξεις που εντοπίζονται σε μαρτυρίες σχολιαστών, αρχαίων Ελλήνων ιστορικών, λεξικογράφων και ποιητών, από την εποχή του Ομήρου και του Ηροδότου, τον Ησύχιο, τον Απολλώνιο τον Δύσκολο, τον Ευστάθιο αλλά και τα λεξικά του Σούδα αλλά και το ετυμολογικό Magnum, που παραπέμπουν σε λέξεις της αρχαίας Μακεδονικής διαλέκτου.  «Οι αρχαίοι Γραμματικοί, σχολιαστές και ιστορικοί συχνά παρέπεμπαν σε λέξεις και τη φωνολογία της αρχαίας Μακεδονικής διαλέκτου για να τονίσουν την προέλευση μιας λέξης, προκειμένου να δώσουν την ετυμολογία της και για να καθορίσουν την έννοιά της. Τα κύρια ονόματα που έφεραν οι αρχαίοι Μακεδόνες στην τοπική τους διάλεκτο παρέμειναν σε ολόκληρη την Αρχαιότητα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου χώρου της Μακεδονίας (Αλέξαρχος, Αλκέτας, Αλκίμαχος, Αμύντας, Αντίγονος, Αντίπατρος, Αργαίος, Αρριδαίος κλ.π)…» Ο κ. Μπαμπινιώτης αναφέρθηκε και στη σύγχρονη βουλγαροσερβική γλώσσα της ΠΓΔΜ.  «Σεβόμαστε τη γλώσσα, την ιστορία και τα έθιμα των κατοίκων της γείτονος χώρας. Ωστόσο γίνεται φανερό με όσα είπα ότι ο όρος «Μακεδονική» που χρησιμοποιούν για τη γλώσσα τους προκαλεί σύγχυση και είναι ιστορικά και πολιτιστικά απαράδεκτη, διότι, όπως προκύπτει από την ανάλυση που προηγήθηκε, δεν έχει καμία σχέση με τη διάλεκτο των Μακεδόνων». http://reporter24.gr/

Pedagogu me famë Botërore, gllosologu dhe leksikografi, Gjeorgjios Mpampiniotis, në një studim të shkëlqyer të tij vërtetoi se Maqdonasit e lashtë kishin përpunuar nga pikëpamja fonologjike një dialekt helen të karakterit dorik, të cilin e përdornin në komunikimin e tyre gojor. Në një ligjëratë të tij e cila u mbajt në gjuhën angleze në Wright Theatre të Fakultetit të Mjekësisë në Universitetin e Melburnit dhe u orgnizua nga Instituti Australian i Studimeve Maqedonase, Muzeu Helen dhe Unioni Panmaqedonas i Melburnit,  zbuloi se dialekti i Maqedonasve të lashtë mbeti gjuha e folur e popullit, ndërsa familja mbretërore e Filippit dhe shteti i Maqedonasve për të bashkuar gjithë pjesën tjetër të Greqisë kishte pranuar dhe përdorte si gjuhë zyrtare dialektin Atik. Kjo vërtetohet ndër të tjera nga mijëra mbishkrime të cilat dalin nga brendësia e tokës helene por dhe asaj sllave dhe bullgare tashmë. Gllosologu helen theksoi se dialekti i lashtë Maqedonas flitej nga vendasi, si me dialektet e tyre komunikonin dhe banorët e qyteteve shtete të pjesës tjetër të Greqisë. Sipas kërkimeve që filluan në fillimet e shekullit të 20-të, gllosologët gjermanë, britanikë dhe më vonë gllosologu i madh J Xatzidaki dhe nga viti 1988 profesori Georgios Mpampinioti, snga dëshmitë komentet dhe shënimet e historianëve, komentuesve dhe gjeografëve janë tashmë identifikuar pothuajse 250 fjalë, kryesisht emra, të cilat raportohen nga Gramaticienët e lashtë si fjalë maqedonase, si fjalë të dialektit gojor. Z Mpampinioti në fillim të fjalës së tij, sqaroi se nuk ekziston një gjuhë e lashtë helene, por katër dialekte të gjuhës së lashtë helene. Këto katër dialekte kishin traditën e shkruar dhe në këto dialekte u shkrua letërisa e një zone të caktuar. Dialekti Atik pas vitit 480 pas Krishtit  mbizotëroi në të gjithë Greqinë dhe këtë gjuhë u shkruan dhe veprat monumentake të mendimit helen dhe të poetëve helenë të Athinës dhe të filozofëve të saj. Në vazhdim analizoi karakteristikat e gjuhës maqedonase dhe të afrimitetit të saj me dialektit Dorik që flitej në Dodekanez, në Peloponezin lindor dhe në Maqedoni. Në vazhdim, z Mpampinioti , foli në lidhje me 240 fjalë që  indentifikohen në dëshmitë e komentuesve, të historianëve të lashtë Helenë, të leksikografëve dhe poetëve, që nga periudha e Homerit dhe Herodotit, Isiqion, Apollonin e Vështirë, Eustathin por dhe fjalorët e Sudës por dhe etimologjikja Magnum, të cilat në drejtojnë në fjalë të dialektit të Lashtë Maqedonas. “Gramaticienët e lashtë, komentuesit dhe historianët shpesh referoheshin në fjalë dhe në fonologji të dialektit të lashtë Maqedonas për të theksuar prejardhjen e një fjale, me qëllim që të japin etimologjinë e saj dhe të caktojnë kuptimin e saj. Emrat e përvetshëm që sollën Maqedonasit e lashtë në dialektin e tyre lokal mbetën në të gjithë periudhën e Lashtësisë karakteristika të një vendi të caktuar, të Maqedonisë (Aleksarhos, Alketas, Alkimahos, Amintas, Antigonos, Antipatros, Argeos, Arrideos etj)..” Z Mpampinioti iu referua dhe gjuhës moderne bullgaroserbe të FYROM-it “Respektojmë gjuhën, historinë dhe zakonet e banorëve të vendit fqinj. Ndërkaq është e dukshme, me sa analizova, që përkufizimi “Maqedonishte” që përdorin për gjuhën e tyre, shkakton ngatërresa dhe nga pikpamja historike dhe kulturore është e papranueshme, sepse, ashtu siç del nga analiza të cilën dëgjuat, nuk ka asnjë lidhje me dialektin Maqedonas”.

Ο Κολοκοτρώνης και οι δύο διανοούμενοι......! -Kolokotroni dhe dy intelektualët......!

Δύο νεαροί διανοούμενοι (ή φραγκολεβαντίνοι όπως τους έλεγε τότε ο λαός) θέλησαν να πειράξουν τον Κολοκοτρώνη, κάνοντας του ερωτήσεις για τις… κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις της Γαλλικής Επανάστασης. Ο γέρος του Μοριά που δεν κατάλαβε τι του έλεγαν, κατέβασε το παντελόνι του και τους έδειξε ένα μεγάλο σπυρί που είχε στα οπίσθια του, ζητώντας τη γνώμη τους από που προέρχεται και τι πρέπει να κάνει. Οι δύο νεαροί διαφωνούσαν και μάλιστα άρχισαν να λογομαχούν για τη σωστή απάντηση. Και τότε ο Κολοκοτρώνης τους είπε: «μάθετε πρώτα τι γίνεται στον κώλο μου, και μετά θα πούμε για τη Γαλλική Επανάσταση…» Αφιερωμένο σε όσους τα ξέρουν όλα … https://www.facebook.com/

Dy të rinj mendimtarë (Frangolevantinë siç i quante populli) donin që të ngacmonin Kolokotronin, duke i bërë pyetje për... dimensionet politike dhe shoqërore të Revolucionit Francez. Plaku i Moresë që nuk kuptoi se çfarë i thoshin, uli pantollonat e tij dhe ju tregoi një koqkë që kishte në prapanicën e tij, duke ju kërkuar opinionin e tyre nga ku vjen dhe çfarë duhet të bëjë. Dy të rinjtë nuk pjatoheshin në mendime dhe bile filluan që të diskutonin fort për përgjigjen e drejtë. Atëhere Kolokotroni ju tha: “mësoni në fillim çbëhet në by…..  time,  dhe më pas do të bisedojmë dhe për Revolucinonin Francez...” Dedikuar të gjithë atyre që i dinë të gjitha...

Τα Τίρανα στην δεκαετία του 60' στην Βελγική Τηλεόραση- Tirana në vitet 60 në TV Belge!

Γκάρεθ Οουενς: «Η Φωνή του Δίσκου της Φαιστού» - Gareth Owens: “Zëri i Diskut të Festu”

Γκάρεθ Οουενς: «Η Φωνή του Δίσκου της Φαιστού» «Η α' πλευρά του δίσκου μιλάει για την έγκυο θεότητα που λάμπει και η β΄πλευρά έχει μια πρόταση σε δυο στίχους, με μινωική παρήχηση, που αναφέρεται στη θεότητα που δύει. Η δύση της Αστάρτης/Αφροδίτης/Αφαίας. Με τη δική σας βοήθεια θα ήθελα μια μέρα στο μέλλον να μεταφράσουμε αυτούς τους στίχους για τη θεότητα του έρωτα, να ξέρουμε πιο πολλά». Με αυτά τα λόγια ο γλωσσολόγος δρ. Γκάρεθ Οουενς, ειδικός σε θέματα μινωικής γραφής, έκλεισε την ενδιαφέρουσα ομιλία του με τίτλο «Η Φωνή του Δίσκου της Φαιστού» που έδωσε σήμερα Τετάρτη στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ), διοργάνωση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) σε συνεργασία με το ΤΕΙ Κρήτης. «Είναι 61 λέξεις στις δυο πλευρές και 18 στίχοι σαν σονέτο με ομοιοκαταληξία. Εξι λέξεις μιλάνε για το φως και έξι λέξεις για τη δύση του φωτός. Τρεις λέξεις μιλάνε για την έγκυο θεότητα και άλλες 10 για τη θεότητα με διάφορα επίθετα», επισήμανε ο δρ. Οουενς, απευθυνόμενος, σε άπταιστα ελληνικά, στο πολυπληθές ακροατήριο που κατέκλυσε το αμφιθέατρο του ΕΙΕ για να ακούσει την πειραματική ερμηνεία του για τις περισσότερες από τις μισές λέξεις του δίσκου, η οποία έχει βασιστεί σε πολυετή επιστημονική έρευνα. «Και σε άλλες επιγραφές» «Λέξεις και μια ολόκληρη πρόταση από τον Δίσκο της Φαιστού βρέθηκαν και σε άλλες μινωικές θρησκευτικές συλλαβικές επιγραφές και στο σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου και στο Βουνό Γιούχτα δίπλα στις Αρχάνες και στην Κνωσό. »Οι θρησκευτικές αυτές επιγραφές εντοπίστηκαν και με τάματα, συνεπώς οι μινωικές λέξεις που ήταν με τα μινωικά τάματα έχουν σχέση και με τη θρησκεία και με την υγεία. »Αρα έχουμε ένα λογικό περιεχόμενο (context), ότι δηλαδή ο Δίσκος της Φαιστού είναι μια μινωική θρησκευτική συλλαβική επιγραφή που διαβάζεται με επιγραφική συνέχεια και έχει σχέση με σχεδόν παράλληλα κείμενα τα οποία σχετίζονται με ιερούς τόπους και με τάματα, δηλαδή με ευχές και προσευχές και πάνω από όλα με την υγεία», ανέφερε. Και τόνισε επίσης ότι «χωρίς τους καλούς φίλους και συναδέλφους δεν θα είχαμε φτάσει στην ανάγνωση, που πιστεύω ότι είναι η καλύτερη δυνατή που υπάρχει τα τελευταία 110 χρόνια ή τους τελευταίους 37 αιώνες που κάποιος ή κάποια διάβασε τον Δίσκο στην Κρήτη ίσως για τελευταία φορά, 500 χρόνια πριν τον Τρωικό Πόλεμο» Και συμπλήρωσε: «Φυσικά έχω κάνει λάθη. Παίρνω όλη την ευθύνη πάνω μου. Αλλά έχουμε κάνει και μια προσπάθεια. Δεν υπάρχει κάποιος που δεν έχει κάνει λάθη, απλώς υπάρχει κάποιος που δεν έχει κάνει την προσπάθεια. Απόψε θα ήθελα να μοιραστώ αυτή την προσπάθεια μαζί σας με την ελπίδα ότι θα κάνουμε βελτιώσεις και διορθώσεις μαζί. »Με την ανάγνωσή μας πιστεύουμε πλέον ότι μπορούμε να διαβάζουμε το 99% από τον Δίσκο της Φαιστού με τις φωνητικές αξίες της μυκηναϊκής Γραμμικής γραφής Β. Εχουμε συνολικά 242 σημεία γραφής, δηλαδή συλλαβογράμματα, με 45 διαφορετικά σημεία. Ηρθε η ώρα να κάνουμε το επόμενο βήμα στην κατανόηση» πρόσθεσε. «Τώρα μπορούμε να μιλάμε για το τι μπορεί να σημαίνουν πιο πολλές από τις μισές λέξεις του δίσκου» και πως για το 10% από τις 61 λέξεις «έχουμε ενδείξεις γλωσσολογικές ότι σημαίνουν κάτι» χωρίς να γνωρίζουμε την ακριβή σημασία τους, είπε. «Ισως η φωνή μιας μινωικής Σαπφούς ή Υπατίας μιλάει για την Αστάρτη της μινωικής Κρήτης, τη θεότητα του έρωτα. Ο δίσκος έχει 18 στίχους με ομοιοκαταληξία, με ποιητική παρήχηση. Μήπως μιλάμε για στίχους σαν το σονέτο του Σαίξπηρ; Ή μήπως για κάτι σαν τις μαντινάδες από την Κρήτη;» αναρωτήθηκε, μυώντας το κοινό του στα μυστικά του Δίσκου της Φαιστού, που ακόμα έχει πολλά να αποκαλύψει. Στην εκδήλωση απηύθυναν χαιρετισμούς η δρ. Εύη Σαχίνη, διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και ο καθηγητής Γιάννης Καλιακάτσος, τέως αντιπρύτανης, ακαδημαϊκός διευθυντής Γραφείου Διεθνών Σχέσεων ΤΕΙ Κρήτης. Ακολούθησαν ερωτήσεις από το κοινό.http://www.tanea.gr/

Gareth Owens: “Zëri i Diskut të Festu” “Nga ana nr 1 e diskut flitet për një hyjni shtatzënë e cila ndriçon ndërsa krahu nr 2 ka një fjali në dy vargje, me aliteracion minoik, e cila flet për hyjninë që perëndon. Perëndimi i Astratit/Afërditës/Afeas. Me ndihmën tuaj do të doja një ditë në të ardhmen të përkthejmë vargjet për hyjninë e dashurisë, të mësojmë më shumë”. Me këto fjalë, glosologu Dr Gareth Ouens, që është një specialist në shkrimin minoik, mbylli ligjëratën e tij interesante me titullin “Zëri i Diskut të Festu” që mbajti në Instutin e Kërkimeve Shtetërore,  të organizuar nga Qëndra Kombëtare e Vërtetimeve në bashkëpunim me Universitetin e Kretës. “Janë 61 fjalë nga të dyja anët dhe 18 vargje si soneta me rrimë. Gjashtë fjalë i rreferohen  dritës dhe gjashtë fjalë perëndimit të djellit. Tre fjalë flasin për një hyjni  shtatzënë dhe dhjetë të tjera për hyjninë me mbiemra të ndryshëm”, theksoi o doc. Owens, duke ju drejtuar,  me një greqishte të përsosur, dëgjuesve të shumtë të cilët kishin mbushur sallën e Institutit për të dëgjuar interpretimin eksperimental të tij për më shumë se gjysmën e fjalëve të diskut, i cili është bazuar në një kërkim shumëvjeçar shkencor. “Të tjera mbishkrime”. “Fjalë dhe një fjali e plotë nga Disku i Festu u gjendën  dhe në mbishkrime rrokjesh minoike fetare dhe në shpellën e Arkalohoriout dhe në malin Juhta pranë Aharnes dhe në Konso. “Këto mbishkrime u gjetën dhe me dedikime, si rrjedhim fjalën minoike që ishin me dedikime minoike kanë lidhje me fenë dhe me shëndetin. “Pra kemi një përbërje llogjike (kontekst), që do të thotë se Disku i Festos është një mbishkrim në rrokje minoik fetar i cili lexohet me një vazhdimësi mbishkrimore dhe ka lidhje me pothuajse tekste paralele me të cilat kanë ldihje me vende të shenjta dhe dedikime, dmth me urata dhe lutje dhe mbi të gjitha me shëndet”, përmendi profesori. Gjithashtu theksoi se “Pa miqtë dhe kolegët e mirë nuk do të kishim arritur në leximin e tekstit, që besoj se është dhe më i miri i mundshëm këtu e 110 vitet e fundit ose 37 shekujt e fundit që dikush lexoi Diskun në Kretë ndoshta për herë të fundit, 500 vjet para Luftës Trojane”. Plotësoi: “ Natyrsisht kam bërë gabime. Marr përsipër të gjithë përgjegjësinë mbi vete. Por kemi bërë një përpjekje. Nuk ekziston dikush që nuk ka bërë gabime, thjesht ekziston dikush që nuk është përpjekur. Sot do të doja që të ndaj këtë përpjekje me ju, me shpresën se do të bëjmë përmirësime dhe korrigjime sëbashku. “ “Me leximin tonë besojmë tashmë se mund të lexojmë 99% të diskut të Festu me vlerat fondetike të shkrimet linear mikinaik B. Kemi tërësisht 242 pika shkrimi, dmth gërma rrokje, me 45 pika të ndryshme. Erdhi çasti që të bëjmë hapin tjetër mbi kuptimin” shtoi ai. “Tani mund të flasim mbi se çfarë kuptimi kanë shumë nga gjysmat e fjalëve të diskut” dhe se si për 10%  nga 61 fjalë “kemi gjurmë gjuhore se ato kanë një kuptim” pa ditur kuptimin e tyre ekzakt.” “Ndoshta  zëri i një Sapfoje minoike ose zëri i Ipatias flet për Astartin e Kretës Minonike, perëndeshën e erosit. Disku ka 18 vargje me rrimë, me një ngjyrim poetik. Mos ndoshta flasim për vargje si soneta e Shekspirit? Apo si mandinadhat e Kretës?” pyeti, duke e futur publikun në sekretet e Diskut të Festu, i cili ka shumë akoma për të na zbuluar. Këtë event e përshëndetën dr Evi Sahini, drejtoresha e Qëndrës Kombëtare të Dokumentacionit dhe profesori Jani Kaliakatsos, ish rektor, drejtor akademik i Zyrës të marrdhënieve Ndërkombëtare  të Universitetit të Kretës. Më pas u dëgjuan pyetjet e spektatorëve.  Përktheu përgatiti: Pelasgos Koritsas