Χαιρετισμός Μακαριοτάτου Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ. Αναστασίου στην Διεθνή Διάσκεψη των Αθηνών με θέμα: “Θρησκευτικός και πολιτιστικός πλουραλισμός και ειρηνική συνύπαρξη στη Μέση Ανατολή” - Fjala hyrëse e Krypeiskopit Anastas me rastin e Konferencës Ndërkombëtare në Athninë me temë:" Plurarizmi fetar, kulturor dhe bashkëjetesa paqësore në Lindjen e Mesme!

Ακολουθεί η τοποθέτηση του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ. Αναστασίου στην Διεθνή Διάσκεψη των Αθηνών για το θέμα της Μέσης Ανατολής Η ενσυνείδητη αποδοχή του θρησκευτικού και πολιτιστικού πλουραλισμού και η ειρηνική συνύπαρξη των διαφόρων κοινοτήτων μπορούν να προέλθουν από δυο αντίθετες αφετηρίες. Είτε από την αδιαφορία για τη θρησκευτική πίστη είτε από τη συνειδητή βίωση της ουσίας της θρησκείας. Αντιστρόφως, η θρησκευτική μισαλλοδοξία ανάμεσα σε συνυπάρχουσες θρησκευτικές κοινότητες και πολιτιστικές παραδόσεις είναι δυνατόν να αναπτυχθεί α) από σπέρματα θρησκευτικού τύπου, π.χ. από έναν ακραίο φανατισμό β) από μη θρησκευτικές ρίζες π.χ. παράγοντες πολιτικούς, εθνικιστικούς, που χρησιμοποιούν τη θρησκεία για άλλες επιδιώξεις. Όλες αυτές οι ρίζες εξακολουθούν να είναι ισχυρές στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Πάντως, ο ανθρώπινος πόθος για παγκόσμια ειρήνη παραμένει εναγώνιος. Κάθε λοιπόν προσπάθεια για μελέτη και αντιμετώπιση του πολυσύνθετου αυτού προβλήματος αποτελεί πολύτιμη προσφορά. Αξίζουν συνεπώς ολόψυχα συγχαρητήρια στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας, στον επικεφαλής εξοχώτατο Υπουργό Εξωτερικών Καθηγητή κ. Νικόλαο Κοτζιά και τους εκλεκτούς συνεργάτες του, για την πρωτοβουλία να οργανωθεί το παρόν Διεθνές Συνέδριο. Χαιρετίζουμε με ιδιαίτερη χαρά την έναρξη των εργασιών του και ευχόμεθα πολύκαρπη επιτυχία. Επιτρέψατέ μου εισαγωγικά να επισημάνω εν συντομία τρία σημεία. 1. Προσωπικά πιστεύω ότι η καλλιέργεια μιας υγιούς θρησκευτικής συνειδήσεως αποτελεί το σταθερότερο θεμέλιο της ειρηνικής συνυπάρξεως. Και όχι η θρησκευτική αδιαφορία. Στις μονοθεϊστικές θρησκείες που δεσπόζουν στη Μέση Ανατολή διαπιστώνονται: α) αναζήτηση εσωτερικής ειρήνης˙ β) η χαλιναγώγηση της επιθετικότητος˙ γ) αρχές ειρηνικής συμβιώσεως˙ δ) επιδίωξη ειρηνικών σχέσεων με το Θεό˙ ε) παροτρύνσεις για την διατήρηση της ειρήνης σε όλη την ανθρωπότητα. Οι χριστιανοί ιδιαίτερα προσβλέπουν σε «Θεό Ειρήνης» και εκζητούν την επέμβαση Του. Οι υπεύθυνοι μέσα στις θρησκευτικές κοινότητες οφείλουμε να καλλιεργήσουμε μια ειρηνική θεολογία και ανθρωπολογία, αντλώντας από τον πλούτο των θρησκευτικών μας αρχών και από τις καλύτερες σελίδες των παραδόσεών μας. Ιδιαίτερα καλούμεθα να στηλιτεύσουμε κάθε μορφή βίας. Τονίζοντας το χρέος παντός ανθρώπου να σέβεται τη θρησκευτική ελευθερία των συνανθρώπων του. Η βία εν ονόματι της θρησκείας βιάζει την ουσία της θρησκείας. Και κάθε έγκλημα στο όνομα της θρησκείας είναι έγκλημα κατά της ίδιας της θρησκείας. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το λάδι της θρησκείας, για να δυναμώνει τη φωτιά των συγκρούσεων. Η θρησκεία είναι θείο δώρο, που γαληνεύει τις καρδιές, θεραπεύει τις πληγές και φέρνει πλησιέστερα άτομα και λαούς. 2. Η ειρήνη συνδέεται άμεσα με τη δικαιοσύνη. Ένας άδικος κόσμος δεν μπορεί να είναι ειρηνικός. Σαφής κανόνας στην Παλαιά Διαθήκη είναι: “ποιεῖν δίκαια καὶ ἀληθεύειν ἀρεστὰ παρὰ Θεῷ μᾶλλον ἢ θυσιῶν αἷμα.”(Παρ. 21,3) Στον αιώνα μας, η ειρήνη και η δικαιοσύνη έχουν προσλάβει ένα ακόμα συνώνυμο: ανάπτυξη. Η φτώχεια παραμένει ο χειρότερος τύπος βίας. Όταν οι άνθρωποι στερούνται των στοιχειωδών μέσων για την επιβίωσή τους, δεν είναι παράξενο να στρέφονται προς άλλες κατευθύνσεις και να υιοθετούν ακραίες θρησκευτικές αντιλήψεις για την επίτευξη μιας δίκαιης κοινωνίας. Προφανώς, υπάρχει μια γενικότερη ευθύνη των μεγάλων δυνάμεων για τις κρίσεις της Μέσης Ανατολής. Αποφάσεις για βίαιες αλλαγές ηγεσιών και καθεστώτων, προμήθεια οπλισμού, απάθεια στις παράπλευρες απώλειες, με θύματα εκατομμυρίων αθώων και τεράστια κύματα προσφύγων, μόλυνση του περιβάλλοντος και καταστροφή σπάνιων μνημείων του πολιτισμού. Καιρός πλέον όλοι οι υπεύθυνοι να αποτινάξουν τον λήθαργο και να δράσουν επείγοντος και αποτελεσματικά, για την κατάπαυση της τρομερής αιματοχυσίας. Η ειρήνη και η ασφάλεια θα εδραιωθούν με τη φροντίδα για κοινωνική δικαιοσύνη και ανάπτυξη των φτωχότερων κοινωνιών του πλανήτη. Θα είναι τραγικά πολιτικό λάθος, λόγω αμελείας ή υπεροψίας, να αφήνουμε να εξελιχθεί ένα νέο πολύμορφο προλεταριάτο, το οποίο θα καταχρασθεί την πνευματική “ατομική ενέργεια” μιας θρησκευτικής παραδόσεως. 3. Τελικά, το αντίθετο της ειρήνης δεν είναι ακριβώς ο πόλεμος, αλλά ο εγωκεντρισμός. Ο ατομικός, ο συλλογικός, ο εθνικός, ο φυλετικός. Αυτός επιστρατεύει τις ποικίλες μορφές βίας, που φονεύουν με διάφορους τρόπους την ειρηνική συμβίωση. Αυτός είναι ο εμπνευστής και τροφοδότης των μεγάλων ή μικρότερων συγκρούσεων και αυτός αδιάκοπα ανανεώνει το μίσος. Το αντίδοτο στον εγωκεντρισμό δεν είναι οι γενικόλογες συμβουλές ούτε οι ποικίλοι νόμοι και οι κρατικοί μηχανισμοί καταστολής˙ αλλά η ενδυνάμωση της αγάπης μέσα στην κοινωνία. Μιας πολυδιάστατης έμπρακτης αγάπης που δεν περιορίζεται από σύνορα, προκαταλήψεις, ή κάθε είδους διακρίσεις. Εδώ βρίσκεται και η τεράστια δυνατότητα και συμβολή μιας υγιούς θρησκευτικής συνειδήσεως. Αυτή, ακόμα και σε συνθήκες μακροχρόνιων συγκρούσεων, χαρίζει τη δύναμη της συγχωρητικότητος και της συμφιλιώσεως. Η δύναμη της αγάπης, τελικά, είναι εκείνη που μπορεί να νικήσει την αγάπη της δύναμης, η οποία διαρκώς καταστρέφει την ειρήνη. Αστείρευτη πηγή αγάπης παραμένει η αλήθεια, την οποία με τον πιο λιτό και συγκλονιστικό τρόπο διατύπωσε ο ευαγγελιστής Ιωάννης: «Ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστί, καὶ ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καὶ ὁ Θεὸς ἐν αὐτῷ.»(Ά Ιω. 4: 16). Εύχομαι ολόψυχα, μέσα από τις εισηγήσεις, τις συζητήσεις και τον γενικότερο προβληματισμό της διασκέψεως μας, να αντλήσουμε πολύτιμο υλικό για μια πληρέστερη εμβάθυνση στο κρίσιμο θέμα που μας απασχολεί. Και να συνεχίσουμε με περισσότερο ενθουσιασμό να είμαστε εργάτες ειρήνης, με τη βεβαιότητα ότι ο αδιάκοπος αγώνας για την ειρήνη, τη δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη είναι ό,τι πιο ουσιαστικό και πολύτιμο μπορεί κανείς να προσφέρει για την επιβίωση και την πολιτιστική ανάπτυξη της Μέσης Ανατολής.

Përkthimi është i ndaluar të përdoret nga persona të pa autorizuar pa ju rreferuar burimit. Pason fjala e Kryepiskopit Anastas në Konferencën Ndërkombëtare të Athinë me temë Lindjen e Mesme. Pranimi i ndërgjegjshëm i pluralizmit fetar, kulturor dhe bashkjetesa paqësore e komuniteteve të ndryshme mund të vijnë nga dy pikënisje të ndryshme. Qoftë nga indiferenca për besimin fetar, qoftë për shkak të përjetimit të ndërgjegjshëm të esencës së fesë. Anasjelltas, urrejtja e ndërsjelltë fetare ndërmjet komuniteteve fetare bashkëekzistuese dhe traditave kulturore është e pamundur që të zhvillohet a) nga farëra të formës fetare psh një fanatizëm ekstrem, b) nga rrënjët jo-fetare psh faktorë politikë, nacionalistë, që përdorin fenë për qëllime të tjera. Të gjitha këto rrënjë vazhdojnë që të jenë të forta në zonën e Lindjes së Mesme. Megjithatë dëshira njerëzore për paqe glogale mbetete ankthioze. Çdo përpjekje për studim dhe përballim të këtij programi kompleks përbën një ofertë të çmuar. Ja vlen si rrjedhim një të urojmë me gjithë shpirt Ministrinë e Jashtme të Republikës Greke, profesorin z Nikolao Kotzia dhe bashkëpunëtorët e tij të zgjedhur për iniciativën që kishte si qëllim të organizohej kjo Konferencën Ndërkombëtare. Përshëndetim me gëzim të veçantë fillimin e punimeve të kësaj konference dhe urojmë një sukses frutdhënës. Më lejoni si hyrje të theksoj shkurtimisht tre pika. 1.     Personalisht besoj se  përpunimi i një ndërgjegjie të shëndetëshme fetare përbën themelin më të qëndrueshëm të një bashkëjetese paqësore. Dhe jo indiferenca fetare. Në fetë monoteiste që mbizotërojnë në Lindjen e Mesme vërehen: a) kërkimi i paqes së brendshme, b) kontrrolli i agresivitetit, c) principet e bashkëjetesës paqësore, d) arrijta e marrdhënieve paqësore me Zotin, e) nxitje për ruajtjen e paqes në të gjithë njerëzimin. Të krishterët në veçanti mbështeten tek “Zoti i Paqes” dhe kërkojnë ndërhyrjen e Tij. Përgjegjësit brenda komuniteteve fetare, kemi si detyrim të përpunojmë një teologji dhe antropologji paqësore, duke konsumuar nga pasuria e principeve tona fetare dhe faqet më të ndritshme të traditave tona. Në veçanti thirremi që të qortojmë çdo lloj forme dhune. Duke theksuar detyrën e çdo njeriu që të respektojë lirinë fetare të bashkëqytetarëve të tij. Dhuna në emër të fesë dhunon esencën e fesë. Çdo krim në emër të fesë është krim kundër vetë fesë. Dikush nuk ka të drejtë që të përdorë vajin e fesë, për të forcuar zjarrin e përplasjeve. Feja është dhuratë hyjnore e cila qetëson zemrat, shëron plagët dhe sjell më afër popujt dhe personat. 2.     Paqja lidhet drejtpërdrjet  me drejtësinë. Një botë e padrejtë nuk mund të jetë paqësor. Një rregull i qartë në Dhjatën e Vjetër janë: “Veprim të bëhet e drejta dhe e vërteta është e pëlqyeshme për Zotin më shumë se sakrifica” (Fjalët e Urta 21,3). Në shekullin tonë, paqja dhe drejtësia kanë shtuar dhe një sinonim tjetër: zhvillimin. Varfëria mbetet forma më e keqe e dhunës. Kur njerëzit nuk kanë mjetet elementare për mbijetesën e tyre, nuk është e çuditëshme që të kthehen në drejtime të tjera dhe të adobtojnë koncepte ekstreme fetare për arritjen e një shoqërie më të drejtë. Qartazi, ekziston një përgjegjësi më e përgjithëshme të forcave të mëdha për krizat e Lindjes së Mesme. Vendime për ndryshime të dhunëshme të udhëheqjeve dhe të pushteteve, armatosja, indiferencën për humbjet anësore, me viktima miliona të pafajshëm dhe valë të stërmëdha refugjatësh, ndotje të ambientit dhe shkatërrim të monumenteve të rralla të trashëgimisë kulturore. Erdhi koha tashmë që të gjithë përgjegjësit të zgjohen nga letargjia dhe të aktivizohen urgjentisht për ndalimin e gjakderdhjes. Paqja dhe siguria do të konsolidohet me përkujdesjen për drejtësi shoqërore dhe zhvillimin e shoqërive më të varfëra të planetit. Do të ishte një gabim tragjik politik, për shkak të neglizhencës dhe arrogancës, të lejojmë të zhvillohet një proletariat i ri i shumëllojshëm, i cili do të keqpërdorë “energjinë atomike” shpirtërore të një tradite fetare. 3.     Si përfundim e kundërta e paqes nuk është ekzaktësisht lufta, por egocentrizmi. Personal, kolektiv, kombëtar, fisnor. Ai  aktivizon forma të larmishme të dhunës që vrasin me mënyra të ndryshme bashkëjetesën paqësore. Ai është frymëzuesi i përplasjeve të mëdha ose të vogla dhe ai në mënyrë të parreshtur rinovon urrejtjen. Antidot për egocentrizmin nuk janë këshillat e përgjithëshme as ligjet e ndryshme dhe mekanizmat shtetëror të shtypjes por përforcimi i dashurisë brenda shoqërisë. Të një dashurie shumëdimensionale  që nuk kufizohet nga paragjykimet apo çdo lloj diference. Këtu gjendet dhe mundësia e madhe dhe ofrimi i një ndrëgjegjie të shëndetëshme fetare. Ajo, akoma dhe në kushte të përplasjeve afatgjata, falën forcën e pajtimit. Forca e dashurisë si përfundim është ajo që mund të fitojë dashurinë e forcës, e cila vazhdimisht shkatërron paqen. Burim i pashtershëm i dashurisë  mbetet e vërteta, të cilën në mënyrë më të thjeshtë dhe tronditëse formuloi Ungjillori Joan “ Perëndia është dashuri; edhe ai që mbetet në dashuri, mbetet në Perëndinë, edhe Perëndia në atë. ”. (1 Joanit 4:16). Uroj me gjithë shpirt, nëpërmjet ligjëratave, bisedimeve dhe me problematikën e përgjithshme të kësaj konference, të konsumojmë material të çmuar për një thellim më të plotë mbi çështjet që na shqetëson. Dhe të vazhdojmë me më tepër entuziazëm që të jemi punëtorë të paqes, me sigurinë që beteja e pandalshme për paqe drejtësi dhe solidaritet është gjëja më esenciale dhe e çmuar që dikush mund të ofrojë për mbijetesën dhe zhvillimin kulturor të Lindjes së Mesme. Për faqen Pelasgos Koritsas, T. B