ΗΡΩEΣ, ΟΧΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ- Επιστολή της Λουίζα Ριανκούρ το 1913 για την αντίσταση της Ηπείρου! - Heronj dhe jo Martirë- Letër e Louise Riencourt më 1913 për rrezistencën e EPIRIT!!

Louise Riencourt ( 1846-1941 )

ΗΡΩEΣ, ΟΧΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ   Η κ. Λ. Ριανκούρ, έξ αφορμής τών πρό τίνος γενομένων δηλώσεων τών κατοίκων Κορυτσάς και τών άλλων Ήπειρωτών περί εκουσίου προσφοράς εαυτών είς τόν βωμόν τής ελευθερίας έν περιπτωσει καθ’ ήν αύτη θά έσφαγιάζετο καί θά ύπήγοντο είς νέον βάρβαρον καί άπολίτιστον κράτος, άπέσιειλε πρός τά «Πάτρια» τήν εξής  ωραίαν έπιστολήν, τήν οποίαν χάριν τών αναγνωστών τοΰ «Έκκλ.Κήρυκος» μεταφέρομεν ένταΰθα : Ναί, φίλα «Πάτρια»! Μή ομιλήσωμεν περί ολοκαυτώματος τής Ηπείρου ! Μή άποθάνη ή Κορυτσά! Μή έπαναληφθή ό χορός τοΰ Ζαλόγγου, ή τό σπαραξικάρδιον θέαμα τής Πάργας! Νά ζήσωμεν ήμεις, νά καταβάλωμεν δέ Αλβανούς καί Ιταλούς, έάν έχωσι τήν αυθάδειαν νά έπιχειρήσωσιν ό,τι δήποτε κατά τών ήμετέρων δικαίων. Εννοώ πολύ καλά, οτι προτίθεται ή Ήπειρος νά πολεμήση καί όχι να τείνη τόν λαιμόν πρός τήν μάχαιραν τών σφετεριστών. Αλλά δυστυχώς τό ύφος τών εκδηλώσεων, έκ μέρους κοινοτήτων καί πόλεων ηπειρωτικών, εκφράζει συχνά τήν όντως ηρωικήν διάθεσίν αύτών ύπό  αυτήν τήν μορφήν, αί δέ έφημερίδες σχολιάζουσιν επίσης όμιλοΰται περί θανάτου τών ήμετέρων, έρημώσεως εκούσιας καί καταστροφης τής χώρας, όχι δέ άρκετά περί νικηφόρου άντιστάσεως καί κατά τών τυχόν εισβολέων, ώς νά έπρόκειτο σθεναρά μέν πάλη, αλλά χωρίς άλλην έλπίδα, ή τήν τοΰ έντιμου θανάτου ! Πρέπει τέλος παντων νά λάβωμεν συναίσθησιν τών δυνάμεων ήμών. Δέν είναι  πλέον ό καιρός όπου υπόδουλος καί άλυσίδετος ή δυστυχής 'Ελλάς δέν ήδύνατο εΐ μή δι’ αίματηράς αυτοθυσίας νά διαμαρτυρηθή κατά τής  βίας και νά διεκφύγη τύχην χειροτέραν τού θανάτου! Εϊμεθα τώρα  Έθνος Ισχυρόν. Νικήσαντες Τούρκους και Βουλγάρους, οϊτινες μέν καθάρματα, άλλα και θηρία έν το πολέμο, πώς νά φοβηθώμεν τούς μή κατορθώσαντας εντός δύο ετών νά κατισχύσωσιν έν Τριπολίτιδι μιας δρακός Βεδουινων; ’Εκείνοι μάς φοβούνται καί θά ύποχωρήσωσιν άμα άκούσωσιν άπειλητικήν έκ μέρους ήμών φωνήν. Δαμάσαντες τίγρεις καί ύαινας, μήπως θά φύγωμεν προ τού όγκου πλαδαρού έλέφαντος; Πρός Θεού, μή όμιλώμεν περί τοιούτων αποφάσεων, ως μόνον ή απελπισία τών ασθενών δύναται νά δικαιολογήση! Δεν εϊμεθα τό μικρόν Μαυροβούνιον, από τό όποιον άφήρπασαν μέν τήν  Σκόδραν, άλλα-καί τούτο μόλις και μετά βίας! Ας όμιλήσομεν ώς έμπόλεμοι κατ’ εμπολέμων, όχι ώς μάρτυρες και θύματα είς τούς πόδας παντοδυνάμου δημίου. Βεβαίως δύνασθε ούτω νά ομιλήσητε είς ολους, φίλους και εχθρούς. 'Οποία καί άν ή ή στάσις, ήν κρίνει εύλογον νά τηρή έπισήμως, διά καλούς λόγους, ή ήμετέρα Κυβέρνησις, οί τοιούτοι λόγοι ήμών και όλων τών Ήπειρωτών δέν δύνανται παρά νά ένισχύσωσιν αυτήν είς τήν δράσιν αυτής, εϊτε διπλωματικήν είτε στρατιωτικήν. Ή αυθάδης διεθνής έπιτροπή, εάν ποτέ φθάση εΐς Κορυτσάν, ώς μή ώφελε, πρέπει ν’ άκούση έκ στόματος μυριάδων 'Ελλήνων όχι γοεράς κραυγάς ικετών, ουδέ αποφάσεις αυτοκτονίας άπηλπισμένων, άλλ’ άπειλάς άγρίας τής προσβληθείσης είς τά δικαιώματα της Ελλάδος. Πρός Θεού, έμπνεύσατε εκείνην τήν στάσιν είς δλους πέριξ ήμών καί όπου καί άν έκτείνηται ή έπιρροή υμών. Έχομεν νά κάμωμεν μέ άνάνδρους αί ταπειναί ίκεσίαι καί τά δάκρυά μας δέν θά τοϊς κάμωσι τήν ελάχιστην έντύπωσιν έξ εναντίας θά χαρώσιν έλπίζοντες νά καταστραφώμεν ούτως οικειοθελώς, άφίνοντες τήν χώραν έρημον και άδέσποτον είς τάς χεΐρας αύτών. Έάν δμως βλέπωσιν δτι κάθε Ήπειρώτης μικρός ή μεγάλος, άνήρ ή γυνή έχει άπόφασιν όχι ν’ άποθάνη, αλλά ν’ άποκρούση πύξ και λάξ τούς αύθάδεις επιδρομείς, θα σέβωνται τά δικαιώματα ήμών. Ή στιγμή είνε κρίσιμος καί τό πάν  έξαρτάται ίσως έκ τής στάσεως τών έπί τόπου. Έξ Ιδίας πείρας γνωρίζω πόσην έντύπωσιν προξενεί εις τούς ξένους, και δή είς τούς μάλλον αγέρωχους, ή αποφασιστικούς τών λόγων ήμών, ας έννοήσωσι καί δτι έν περιπτώσει επιμονής έκ μέρονς αυτών κινδυνεύουσι νά πάθωσιν ο,τι καί οί Βούλγαροι, χάνοντες και έκεϊνα, τά όποια έξ υπερβολικής συγκαταβάσεως άφήκαμεν μέχρι τούδε  άδιεκδίκητα οτι ό Αύλών και τό Βεράτιον ποθοΰσι διακαώς νά έλθωμεν είς άρωγήν αύτών καί οτι βεβαίως τώρα ούδείς πλέον ενδοιασμός  θά έμποδίση τόν νικηφόρον έλληνικόν στρατόν νά προχωρήση έως  οπου καί αν κρίνωμεν δίκαιον. Τοΰτο τό ένδεχόμενον θά έμπνεύση  αύτοϊς πολύ σωφρονεστέρας σκέψεις παρά ή οπτασία τραγικής πυράς έφ’ ής νά σφάξωμεν εαυτούς καύσαντες τάς πόλεις, ας έπρεπε νά διατηρήσωμεν. ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ, (1913) Έτος Γ’ Τεύχος ΜΕ σελ. 509-511 Ετοίμασε Μ. Θ για το Πελασγό Κορυτσάς

Heronj dhe jo Martirë   Zonja Louise Riencourt, duke marrë shkas nga deklaratat e pritshme të banorëve të Korçës dhe të Epirotëve të tjerë në lidhje me ofrimin e tyre të ndërgjegjshëm në altarin e lirisë në  rast se ato të sakrifikoheshin dhe do të ishin pjesë e një shteti të ri të pa civilizuar dhe barbar, dërgoi në gazetën “Patria” këtë letër të bukur të cilën për hir të lexuesve të “Ekklisiastikos Kirikas” po e sjellim të plotë më poshtë: Po, “Patria” e dashur! Le të flasim për shkatërrimin e plotë të Epirit! Të mos vdesë Korça! Të mos përsëritet vallja e Zalogut ose pamja zemërshqyese e  Pargës! Të jetojmë ne, t’i mundim si shqiptarë ashtu dhe italianë, nëse kanë arrogancën që të bëjnë çfarë do lloj gjëje ndaj të drejtave tona.  E kuptoj shumë mirë që Epiri është i predispozuar që të luftojë dhe jo të zgjatë qafën ndaj thikës së uzurpatorëve. Por, fatkeqësisht forma e shprehive, e të gjitha komuniteteve të qyteteve Epirote, shpreh, shpesh herë predispozitën heroike të tyre nën këtë formë, ndërsa gazetat gjithashtu duke komentuar flasin mbi vdekjen e tanëve, të shkretimit me ndërgjegje  të vendit dhe nuk flasin mjaftueshëm për rezistencën fitimtare ndaj pushtuesve të mundshëm, sikur të bëhet fjalë për një betejë të fortë, por të pashpresë, apo të një vdekjeje të ndershme! Duhet më në fund të jemi koshientë për forcat tona. Nuk është më koha kur Greqia e nënshtruar dhe e lidhur me zinxhirë nuk mundet me mënyrë tjetër përveç se me vetësakrfikime të përgjakshme që të ankohet ndaj dhunës dhe t’i shmanget një fati më të keq se vdekja! Jemi tashmë një Komb i Fortë. Duke mundur Turqit dhe Bullgarët, të cilët  ishin fundërrina por dhe përbindësha në luftë, si mund të kemi frikë ata të cilët për dy vjetë me radhë nuk mundën dot në Tripoli të mundin një grusht beduinë? Ata na i kanë frikën dhe do tërhiqen nëse dëgjojnë nga ne zërin tonë kërcënues. Zbutëm tigra dhe hiena, mos vallë do t’ia mbathim para vëllimit të një elefanti të  dobët? Për atë Zot, le të mos flasim për këto vendime të cilat vetëm dëshpërimi i të sëmurëve mund të justifikojë! Nuk jemi Mali i Zi i vogël, nga i cili vërtet rrëmbyen Shkodrën, por dhe këtë mezi ja morën me dhunë! Le të flasim si luftëtarë përballë luftëtarëve, jo si martirë dhe viktima në këmbët e një xhelati të gjithëpushtetshëm. Sigurisht, mundeni në këtë mënyrë t’iu flisni të gjithëve, miqve dhe armiqve. Cilido qoftë qëndrimi zyrtar, të cilin do të gjykojë si të mirë qeveria jonë, arsyet tona dhe të të gjithë Epirotëve nuk mundet veçse ta përforcojnë e ta mbështetin në veprim, qoftë diplomatik qoftë ushtarak. Komisioni ndërkombëtar arrogant, nëse do të vijë ndonjëherë në Korçë, si nuk duhej, duhet të dëgjojë nga goja e mijëra helenëve jo britma simpatike lutjeje, as vendime vetëvrasjeje të njerëzve të dëshpëruar, por kërcënime të egra të të drejtave të fyera të Greqisë. Për atë Zot, frymëzoni këtë qëndrim tek të gjithë rreth nesh dhe kudo që arrin ndikimi ynë. Kemi të bëjmë me mburracakë, përgjërimet tona të përulura dhe lotët tanë nuk do t’i bëjnë përshtypjen më të vogël, përkundrazi do të gëzohen duke shpresuar që të shkatërrohemi në këtë mënyrë me vullnetin tonë, duke e lënë vendin të shkretë dhe pa zot në duart e tyre. Por nëse shikojnë se çdo Epirot, i vogël apo i madh, burrë apo grua ka marrë vendimin jo thjesht të vdesë, por të përballojë aty për aty të gjithë sulmuesit arrogantë, do t’i respektojnë të drejtat tona. Çasti është kritik dhe çdo gjë ndoshta do të varet nga qëndrimi ynë. Nga vetë eksperienca e di se sa shumë përshtypje ju bën të huajve e sidomos më kryelartëve vendosmëria e fjalëve tona. Le të kuptojnë se në rast këmbënguljeje, nga ana e tyre, rrezikohen të pësojnë ato sa pësuan bullgarët, duke humbur ato të cilat për shkak të tolerancës së tepruar nuk i pretenduam deri tani dhe që Vlora dhe Berati me të drejtë kërkojnë që t’i vijmë në ndihmë të tyre dhe që sigurisht tashmë as ngurrimi më i vogël nuk do të ndalojë ushtrinë fitimtare helene që të ecë deri atje ku e gjykon të drejtë. Kjo mundësi do t’iu frymëzojë atyre mendime tepër më të mençura se sa imazhi i një zjarri tragjik ku masakrojmë veten duke djegur qytetet të cilat duhet të mbronim.   Viti 1913   Përgatiti, Përktheu B. T për Pelasgos Koritsas