«ΧΡΙΣΤΟΥ ΒΙΒΛΟΝ ΕΜΨΥΧΟΝ» Μητροπολίτου Αὐλῶνος ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

 

«ΧΡΙΣΤΟΥ ΒΙΒΛΟΝ ΕΜΨΥΧΟΝ»

Μητροπολίτου Αὐλῶνος ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ εἰσήλθαμε στήν ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Μία περίοδος κατανυκτική στή διάρκεια τῆς ὁποίας ὁ χριστιανός βιώνει ἐντονότερα τίς μορφωτικές ἀξίες τῆς πίστεώς του, προετοιμαζόμενος γιά τήν ἑορτή τῶν ἑορτῶν, τή Λαμπροφόρο Ἀνάσταση. Ποιές εἶναι αὐτές οἱ ἀξίες καί γιατί τίς ὀνομάζουμε μορφωτικές; Γιατί ἡ βίωσή τους δίνει «μορφή» στήν ψυχή· τή διαμορφώνουν θεοπρεπῶς καί τή στολίζουν χριστιανοπρεπῶς, ὥστε ὁ ἀμητός μέ τή Χάρη τοῦ Παναγίου Πνεύματος νά εἶναι πλουσιότατος.

Σήμερα πρώτη Παρασκευή τῶν Νηστειῶν θά ψαλλεῖ ὁ ὑπέροχος Κανόνας καί θά ἀπαγγελθεῖ ἡ Α΄ Στάση τῶν Χαιρετισμῶν στήν Παναγία μας. Οἱ χριστιανοί θά ζήσουν ἔντονες μυσταγωγικές στιγμές. Γιατί, ἄραγε, μέσα ἀπό τή Μεγάλη Τεσσαρακοστή δέν μπορεῖ νά λείψει τό ἱερότερο μετά τήν Ἁγία Τριάδα πρόσωπο, ἡ Παναγία μας;

Ἕνας λόγος εἶναι πώς Ἐκείνη, τώρα πού εἰσερχόμαστε στήν ἄνθιση καί τήν ἄνοιξη τῆς φύσεως, εἶναι ἡ πνευματική ἄνοιξη στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί στή ζωή τοῦ κάθε πιστοῦ. Ἐξάλλου θεολογικά ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ Παναγία καί ἡ Παναγία εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Ἡ Παναγία εἶναι τό ἀκριβότερο καί τό εὐωδιαστότερο λουλούδι τοῦ Παραδείσου. Ψάλλοντας τούς χαιρετισμούς της, τή χαιρετίζουμε καί τήν παρακαλοῦμε ταυτόχρονα νά σκέπει ὡς Κεχαριτωμένη, ὡς Ἁγία Σκέπη καί ὡς Φοβερά Προστασία ὅλο τόν κόσμο.

Αὐτός εἶναι ὁ ἕνας λόγος, ὁ συναισθηματικός, θά ἔλεγα. Ὑπάρχει, ὅμως καί ὁ θεολογικός λόγος. Ὁ μήνας Μάρτιος πέφτει πάντα στή Μεγάλη Τεσσαρακοστή· τό ἴδιο, κατά συνέπεια καί ἡ μεγάληθεομητορική ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Παναγίας, πού ὡς ἑορτή εἶναι ἰσοστάσια μέ τή λαμπροφόρο Ἀνάσταση. Ἄρα, ὅταν αὐτές οἱ δυό Πασχαλιές συνέπιπταν (π.χ. 1913) γιορταζόταν μαζί.

Ἀφοῦ, λοιπόν, ἡ ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ συμπίπτει, πάντοτε, μέσα στή Μεγάλη Τεσσαρακοστή, λόγῳ τῆς χαρμολύπης αὐτῆς τῆς περιόδου τελεῖται μόνο ἡ Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων τίς καθημερινές ἐκτός, βέβαια, τοῦ Σαββάτου καί τῆς Κυριακῆς. Ἡ ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ εἶναι Πασχαλιά, καί ὡς τέτοια θά πρέπει, ὅπως ὅλες οἱ ἄλλες θεομητορικές γιορτές, νά ἔχει Προεόρτια καί Μεθέορτια, κάτι πού τό ἀποκλείει τό πένθιμο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.

Ποιά, λοιπόν, εἶναι τά Προεόρτια καί τά Μεθέορτια τῆς γιορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ; Ἀσφαλῶς καί εἶναι οἱ χαρμόσυνες Ἀκολουθίες τῶν Χαιρετισμῶν κάθε Παρασκευή βράδυ καί τέλος τήν τελευταία Παρασκευή ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος. Ἔτσι οἰκονόμησε ἡ Ἐκκλησία αὐτή τήν ἱερή ὑπόθεση τῶν Προεορτίων καί τῶν Μεθεορτίων τῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Παναγίας, τῆς μιᾶς ἀπό τίς δύο πασχαλιές τοῦ λειτουργικοῦ ἔτους.

Ὁ ὀρθόδοξος πιστός λαός σέ Αὐτήν καταφεύγει γιά πνευματική στήριξη καί παρηγοριά. Η Παναγία εἶναι ἡ χαρά τῶν πιστῶν, ἡ γλυκειά Παραμυθία ὅλων μας, ἀλλά καί ἡ Ὁδηγήτρια πού μᾶς ὁδηγεῖ πρός τόν Ἰησοῦ Χριστό, τόν Υἱό της καί Θεό της καί Θεό μας καί Σωτήρα μας.

Ἡ Παναγία μας εἶναι ὁ Παράδεισος. «Παράδεισος καί γάρ ἡ ἐκείνης γαστήρ ἐδείχθη νοητός…» λέγει ένα τροπάριο. Ἀλλά Ἐκείνη πού εἶναι ὁ νοητός Παράδεισος δέν βρίσκεται ποτέ σέ αὐτόν, γιατί βρίσκεται κάτω στή γῆ, κοντά στόν κάθε μορφῆς ἀναγκεμένο ἄνθρωπο, ὅπως ὑπογραμμίζει ὡραιότατα ὁ ἅγιος Ἀνδρέας ὁ σαλός.

Τή χαρά τῶν Α΄ Χαιρετισμῶν τήν ἐπαυξάνει καί τό διά κολλύβων θαῦμα τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρα Θεοδώρου τοῦ Τήρωνα, πού γιορτάζεται ἀπό τήν Ἐκκλησία μας τήν ἑπόμενη ἡμέρα, τό Σάββατο τῆς Α΄ Ἑβδομάδας τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Ποιό ἦταν αὐτό τό θαῦμα; Ἔγινε ἐπί αὐτοκράτορος τοῦ Βυζαντίου Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτη. Διέταξε ὁ Παραβάτης οἱ χριστιανοί τήν Α΄ Ἑβδομάδα τῶν Νηστειῶν νά φᾶνε ἀκάθαρτες τροφές πού εἶχε ραντίσει μέ αἷμα ἀπό τά ζῶα πού θά θυσίαζαν στά εἴδωλα.

Ὁ Θεός στέλνει στόν κοιμώμενο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Εὐδόξιο τόν μεγαλομάρτυρα Θεόδωρον τόν Τήρωνα καί τόν παρακαλεῖ νά συνάξει τό λαό καί νά πεῖ σέ αὐτόν νά βράσει κόλλυβα νά φάει, γιά νά μή μολυνθεῖ ἀπό τίς μολυσμένες τροφές τῆς ἀγορᾶς. Ἀξίζει νά δοῦμε πώς σχολιάζει ἕνα τροπάριο τῆς Ὠδῆς ζ΄ τόν Παραβάτη: «Ἰουλιανέ ἀνόητε, καρδία σου ὅλη κακίας πέπλησται…». Πάντως ὁ λαός ἔφαγε τά βραστά κόλλυβα καί δέν μολύνθηκε.

Τί γνωρίζουμε, ὅμως, γιά τόν ἅγιο μεγαλομάρτυρα Θεόδωρο τόν Τήρωνα; Τί ἦταν; Ἕνα φτωχό χωριατόπουλο, νέος χωρίς κατ’ ἄνθρωπον προσόντα. Κατατάχθηκε στό στρατό γιά τόν μισθό, γιά νά ἐπιβιώσει. Γι’ αὐτό ὀνομάσθηκε «Τήρων», δηλαδή νεοσύλλεκτος, ἀνειδίκευτος! Το 306 μ.Χ. γίνονταν διωγμοί καί ὁ Θεόδωρος συνελήφθη καί κατά συνέπεια ἄρχισε ἡ διαδικασία τῆς ἀλλαξοπιστίας του.

«Θεόδωρε θά ἀρνηθεῖς τόν Χριστό; Φτωχό παιδί καί ἀγράμματο εἶμαι· χαζός δέν εἶμαι. Τά πλάσματα δέν ἀρνοῦνται τόν Δημιουργό. Τότε τοῦ λένε, δῆθεν, με καλωσύνη: Εἶσαι καλό παιδί· μέ τέτοια σεμνότητα πού ἔχεις, ἅμα γυρίσεις στήν πίστη μας, θά σέ κάνουμε ἀρχιερέα μας! Θά ἔχεις χίλια καλά». Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἀπάντησε ὁ Θεόδωρος, εἶναι τόσο μεγάλη καί ἱερή ὑπόθεση, ὥστε, ἀκόμη καί ἄν μοῦ δίνατε ὁλόκληρο τό κράτος σας δικό μου, θά ἤμουν ἀνόητος, ἄν τό δεχόμουν.

Χωριατόπουλο φτωχό καί ἀγράμματο ἦταν ὁ Θεόδωρος, ἀλλά δέν ἦταν, ὅμως, ἀνόητο, γι’ αὐτό μαρτύρησε γιά τόν Χριστό. Στό μαρτύριό του διακρίνουμε τή δύναμη τῆς πίστεώς του, τό θάρρος καί τήν παρρησία του μπροστά στούς τότε ἰσχυρούς, ἀλλά καί τήν ὑπομονή του στό μαρτύριο. Ἡ πίστη καί ἡ ὑπομονή ἦταν θεία δύναμη μέσα του, μά τά βασανιστήρια καί οἱ φρικτοί πόνοι, ὅμως, ἦταν δικά του. Ἅγιε μεγαλομάρτυρα Θεόδωρε Τήρωνα πρέσβευε στήν Παναγία μας γιά ὅλους ἐκείνους πού στήν ἐποχή μας, ἐποχή ἀποστασίας, τὄχουν μεγάλη ἀνάγκη, ὥστε νά μήν παρασύρονται σέ αὐτά πού ὄχι μόνο δέν πρέπει, ἀλλά καί ἀλλοιώνουν τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο. Ἔλεγε ὁ μακαριστός Πατριάρχης τῶν Σέρβων: Νά εἴμαστε ἄνθρωποι!!!