Θα πρέπει να συνεχιστεί η οδύσσεια των ορθόδοξων ναών -μνημείων πολιτισμού στην Αλβανία;- A duhet te vazhdoje odiseja e kishave orhtodhokse-monumente kulture ne Shqiperi?

                                 Φωτογραφία του ναού των Αγίων Αρχαγγέλων στην Μοσχόπολη!

                                           Foto e kishes se Shen Mehillit Voskopoje!

Θα πρέπει να συνεχιστεί η οδύσσεια των ορθόδοξων ναών -μνημείων πολιτισμού στην Αλβανία.;  Η ορθόδοξη χριστιανική παράδοση στην Αλβανία υπάρχει εδώ και αιώνες. Ιδιαίτερα στα νότια της, αυτή είναι ακόμη παρούσα και μνημειώδης, τόσο  στο βαθύ πνευματικό πλούτο της πίστης από γενιά σε γενιά,  όσο και στις σημαντικές εικόνες κληρικών και μέχρι και στους Αγίους της Ορθόδοξης Εκκλησίας που είναι από αυτή την περιοχή. Επίσης, ζωντανή μαρτυρία αυτής της παράδοσης και έντονου θρησκευτικού πολιτισμού είναι οι ορθόδοξοι χώροι λατρείας όπως οι ναοί, οι ιερές μονές κ.λ.π οι οποίοι μέχρι και σήμερα αντανακλούν και μαρτυρούν για το πόσο και πως η βαθιά ορθόδοξη πίστη έχει εμπνεύσει ανά τους αιώνες την δόμηση και την διακόσμηση αυτών των μνημείων. Δεν θα σταθώ επιπλέον στην ιστορία και στην αξία των ορθόδοξων ναών, αλλά θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας μία ανησυχία που επαναλαμβάνεται ανά τα χρόνια: Γιατί ακόμη ένα μέρος αυτής της περιουσίας όπως ναοί, μονές, εικόνες ή και άλλα περιουσιακά στοιχεία της εκκλησίας μας παραμένουν στα χέρια του κράτους? Η δικαιολογία πως είναι αντικείμενα με αξία και θα πρέπει να συντηρηθούν, αποκατασταθούν και διαφυλαχθούν κατά την γνώμη μου δεν έχει καλό σκοπό, αβάσιμη και κρύβει την τάση που υπάρχει για να απαξιώσει και ξεθωριάσει το σκοπό, τις αξίες, την προσφορά των λόγων που τα μνημεία αυτά έχουν δημιουργηθεί. Η διαχείριση τους από το Υπουργείο Πολιτισμού και το Ιδρύματος Μνημείων Πολιτισμού είναι η καλύτερη επιχειρηματολογία όσων ανέφερα λίγο πιο πάνω. Σήμερα είναι αναγκαίο πιο πολύ από ποτέ γιατί: Ναοί αιώνων όπως αυτό του Αγίων Αρχαγγέλων στο Βυθκούκι, στην περιοχή της Κολόνιας ναός της Παναγίας στο Μπαρμάση, στην Πρεμετή στο Αργυρόκαστρο (του Αγίου Νικολάου στην Σαρκινίστη) έχουν άμεση ανάγκη για παρέμβαση καθώς καταρρέουν. Η δικαιολογία από τις κρατικές αρχές πως δεν υπάρχουν κονδύλια, δεν ενδιαφέρει σε κανέναν! Αυτή δείχνει και αποκαλύπτει πως δεν εντάσσονται σε καμία προτεραιότητα και αντιμετωπίζονται απλά ως κτίρια, χωρίς ιδιαίτερη αξία. Κονδύλια για έργα με ιδιώτες, για ακριβότατα αυτοκίνητα και έπιπλα, για διάφορες σπατάλες και καταχρήσεις βρίσκονται ενώ για τους ναούς δεν υπάρχουν!!! Τότε το κράτος ή θα πρέπει να βρει λύση να τα συντηρήσει ή να τα παραδώσει στην Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας. Έτσι θα πρέπει να συμβεί και με χιλιάδες φορητές εικόνες που κρατούνται δήθεν στα μουσεία (ούτε το 1/10 από αυτά δεν είναι εκτεθειμένα) μακριά από το σκοπό και πνευματική ιδιοκτησία τους. Δεν αποτελούν αυτά εμφανέστατες  αποδείξεις για την στάση απέναντι στις ασύγκριτες αξίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αλβανία; Να μην επεκταθούμε και περεταίρω με τα άλλα περιουσιακά στοιχεία της εκκλησίας που ακόμη κρατούνται από το κράτος ή ακόμη χειρότερα που έχουν δοθεί προς εκμετάλλευση ή έχουν πωληθεί σε ιδιώτες!!!   Η κυβέρνηση θα πρέπει να παρέμβει άμεσα! Σε συνεργασία με την Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας θα πρέπει να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο της μετατροπής τους σε ερείπια, όπως συμβαίνει με δεκάδες άλλους ναούς σε ακατοίκητα χωριά πιά. Η ορθόδοξη κοινότητα και όχι μόνο, αυτών των χωριών, θα πρέπει να οργανωθεί και να πάρει στα χέρια του την κατάσταση. Εμείς χάνουμε όχι μόνο τους ναούς ως κτίρια,   αλλά χάνουμε και τις αξίες μας, την διαθήκη των παππούδων και των γιαγιάδων μας, χάνουμε την έμπνευση μας, την πίστη που μας οδηγεί την ύπαρξη μας σε ευτυχία και δίνει νόημα στην ζωή μας. Γρηγόρης Καραμέλος π Βουλευτής Κορυτσάς © Πελασγός Κορυτσάς/Pelasgos Koritsas

A duhet te vazhdoje odiseja e kishave orhtodhokse-monumente kulture ne Shqiperi? Tradita e krishtere orthodhokse ne Shqiperi eshte shekullore Sidomos ne Jugin e saj ajo eshte prezente e monumentale, si ne pasurine e thelle shpirterore te besimit nder breza, ashtu edhe ne figurat e larta klerikale apo edhe deri tek Shenjtore te Kishes Orthodhokse te dale ne kete zone. Po ashtu, deshmi e gjalle e kesaj tradite e kulture te thelle fetare jane edhe objektet e kultet orthodhoks, si kishat, manastiret etj te cilat edhe sot e kesaj dite rrezatojne e deshmojne se sa e si besimi I thelle orthodoks ka frymezuar nder shekuj ndertimin e zbukurimin e ketyre veprave momumentale. Nuk do ndalem me tej me historine e vlerat e kishave orthodhokse, por dua te ndaj nje shqetesim te perseritur ne vite: Perse ende nje pjese e kesaj pasurie si kisha, manastire, ikona apo edhe pasuri te kishes mbeten ne duart e shtetit? Justifikimi se ato jane objekte me vlere e duhen mirembajtur, restauruar e ruajtur  per mendimin tim eshte dashakeqes, pa baze e tendence per te zhvleftesur e zbehur qellimin ,vlerat e atributet se perse ato jane krijuar. Perfshirja e tyre nen administrim te Ministrise se Kultures e te Institutit te Monumenteve te Kultures eshte argument me I mire i atyre qe shpreha pak me lart. Sot eshte urgjente me shume se kurrë sepse: Kisha qindra vjecare ne Voskopoje, sidomos ajo e Shen Mehillit, ne Vithkuq, ne Kolonje Shen Meria ne Barmash, ne Permet, ne Gjirokaster  (Shen Kolli ne Saraqinisht) kane nevoje per nderhyrje urgjente sepse ato po shkaterrohen. Justifikimi  nga institucionet shteterore se nuk ka fonde, nuk i intereson askujt!! Ai tregon e zbulon se ato nuk kane asnje priorotet, ato trajtohen random si godina, pa vlera e te parendesishme. Fonde per PPP-te e per orendi e makina luksi, per shpenzime te pajustifikuara etj gjenden, kurse per to nuk gjenden!!!! Atehere, shteti ose duhet ti mbaje dhe tu dale zot ose ti dorezoje aty ku ato e kane vendin, tek KIsha Autoqefale e Shqiperise. Keshtu duhet te ndodhe edhe me mijra ikona qe mbahen  gjoja ne museum, (as nje e dhjeta e tyre nuk jane te ekspozuara), larg destinacionit e pronesise shpirterore te tyre. A nuk jane keto fakte  diskretituese per qendrimin ndaj ketyre vlerave te pakrahasueshme te kishes orthodhokse ne Shqiperi? Te mos e shtrijme me tej me pasurite e tjera te kishes qe ende mbahen peng nga shteti apo me keq qe jane edhe privatizuar!!??! Qeveria duhet te nderhyje urgjentisht! Ne bashkepunim me Kishen Autoqefale te Shqiperise ajo duhet te perballoje rrezikun e kthimit te tyre ne germadha, ashtu si po ndodh edhe me dhjetra kisha te tjera ne fshatra tashme te shpopulluar. Komuniteti orthodhoks e jo vetem i ketyre fshatrave duhet te organizohet e te marre ne dore situaten. Ne po humbim jo vetem kishat si godina, por po humbim vlerat tona, amanetin e gjysherve e nenave tona, po humbim frymezimin tone, besimin qe lumturon qenien tone dhe qe I jep kuptim jetes sone. Ligoraq Karamelo Ish Deputet i Korçës © Πελασγός Κορυτσάς/Pelasgos Koritsas