Ελευθερία από το μίσος και τις μεταλλάξεις του – Πάσχα 2021 - Çlirim nga urrejtja dhe variantet e saj – Pashkë 2021

 

+ Αναστάσιος Αρχιεπίσκοπος Tιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας   Πάσχα 2021 Ελευθερία από το μίσος και τις μεταλλάξεις του    «Ἀναστάσεως ἡμέρα   καί λαμπρυνθῶμεν τῇ πανηγύρει….   καί τοῖς μισοῦσιν ἡμᾶς, συγχωρήσωμεν πάντα τῇ Ἀναστάσει».   ( Στιχηρά τοῦ Πάσχα, δοξαστικό)   Ευφρόσυνα η ολόφωτη εορτή του Πάσχα μάς καλεί να λάμψουμε από χαρά, ελευθερωμένοι από την αιχμαλωσία των θανατηφόρων παθών, από κάθε σκοτεινό στοιχείο που κρύβεται στον βυθό του εγώ μας.    Τα γεγονότα της  σταυρώσεως του Χριστού δεν σχετίζονται μόνο με φρικτό πόνο, κατάφωρη αδικία, απύθμενη δολιότητα, αλλά κυρίως με ένα αβυσσαλέο μίσος της θρησκευτικής ηγεσίας,  που κινητοποίησε μία ανεξέλεγκτη εχθρότητα του όχλου. Όλα, όμως, αυτά ανατράπηκαν με την Ανάσταση του Χριστού. Χωρίς εκκωφαντικό θόρυβο, ειρηνικά.   Η Ανάσταση διαλαλεί μια πολυσήμαντη νίκη πάνω στον θάνατο, στους πονηρούς σχεδιασμούς και τα θανατηφόρα πάθη: τον φθόνο, το ψεύδος και κυρίως το μίσος με τις ποικίλες μεταλλάξεις του, τη μνησικακία, την εκδικητικότητα, τη δολιότητα, που παραμένουν ανθεκτικά σε όλες τις εποχές και σε όλες τις κοινωνίες. Το μίσος μολύνει τη ζωή των ανθρώπων στην οικογένεια, στον θρησκευτικό και πολιτικό βίο, στις σχέσεις των εθνών, δημιουργώντας απρόβλεπτες διαμάχες. Και σήμερα, μέσα στη ανησυχητική ατμόσφαιρα που έχει δημιουργήσει η πανδημία, εμφανίζεται συχνά στα διάφορα περιβάλλοντα ένα ιδιότυπο μίσος, με ποικίλες μεταλλάξεις, από τα πιο απλά συμπτώματα– εκνευρισμούς, αντιπάθειες, επιθετικότητες έως τα πιο σοβαρά, πολώσεις, βία και διχόνοιες.   Το αποτελεσματικό εμβόλιο για την αντιμετώπιση του μίσους και των διαφόρων μορφών του μάς το αποκάλυψε ο σταυρωθείς και αναστάς Χριστός: είναι η εκούσια προσφορά συγγνώμης. Στη σύντομη προσευχή, που άφησε στους μαθητές Του, έβαλε στα χείλη όλων των μελών της Εκκλησίας Του μια συμφωνία: «καί ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν» (Ματθ. 6:12). Τονίζοντας το μεγαλείο και την ευρύτητα της αγάπης, που  φανέρωσε με τη διδασκαλία και το έργο Του,  κήρυξε μια ειρηνική επανάσταση. Κάλεσε όσους τον ακολουθούν να συγχωρούν και  να αγαπούν τους εχθρούς τους: «Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν, ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν,…, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς…» (Ματθ. 5:44). Ακόμη, με μια αιφνιδιαστική προειδοποίηση τούς προετοίμασε: «μακάριοί ἐστε ὅταν μισήσωσιν ὑμᾶς οἱ ἄνθρωποι… ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου» (Λουκ. 6:22). Και τελικά σφράγισε τη θεμελιώδη αυτή χριστιανική αρχή με την τελευταία δέησή Του πάνω στον Σταυρό: «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι» (Λουκ. 23:34). Η συγχωρητικότητα έκτοτε, έγινε βασικό χρωμόσωμα της ζωής του συνειδητού χριστιανού.   Συνήθως, πολλοί προσπαθούμε να αποφύγουμε αυτή τη βασική ευαγγελική αρχή και εντολή.  Επιμένουμε στο δίκαιό μας και επικαλούμεθα την αξιοπρέπειά μας και τον κίνδυνο  από εκείνους που μας πολεμούν. Παρά ταύτα, δεν υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία από τη συγχώρηση.   Όμως, δεν είναι  αρκετό να ελευθερωθούμε εμείς προσωπικά από τις παρενέργειες του μίσους. Επιβάλλεται να συμβάλλουμε διαρκώς στη μείωση των εντάσεων γύρω μας, στην αποκλιμάκωση των πολώσεων, των συγκρούσεων, των ποικίλων μεταλλάξεων μίσους. Μακάριοι όσοι κατορθώνουν με τον λόγο και τη ζωή τους να  αμβλύνουν διχασμούς, αντιθέσεις, εχθρότητες, καλλιεργώντας τη συμφιλίωση. Ευλογημένοι όσοι εμπνέονται από τη συγγνώμη, η οποία ανέτειλε από τον τάφο του Χριστού. Εκείνος πρώτος πήρε την πρωτοβουλία να δώσει την ζωή Του «λύτρον αντί πολλών» (Ματθ. 20:28). Αυτοί αναδεικνύονται πράγματι «τέκνα αναστάσεως».      «Ἀναστάσεως ἡμέρα, καὶ λαμπρυνθῶμεν» με το πασχαλινό φως της αγάπης, που νικά κάθε τύπο μίσους, χαρίζοντάς μας πνευματική ελευθερία.  Αυτός ο ύμνος επαναλαμβάνει τα λόγια του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, ο οποίος συμπληρώνει, «τοῖς μισοῦσιν ἡμᾶς,  καὶ μὴ ὅτι τοῖς δι’ ἀγάπην τι πεποιηκόσιν, ἢ πεπονθόσι·  (εκείνους που μας μισούν όχι μόνο εκείνους οι οποίοι από αγάπη μάς έχουν ευεργετήσει ή έχουν ευεργετηθεί από εμάς), «συγχωρήσωμεν πάντα τῇ ἀναστάσει», (PG 35, 397). Και έτσι θα έχουμε την δυνατότητα και το δικαίωμα να ψάλουμε το «Χριστός Ανέστη!».   Αντλώντας έμπνευση και  δύναμη από την ολόλαμπρη εορτή του Πάσχα, την κατ’ εξοχήν εορτή της συμπαντικής καταλλαγής, ας προσπαθήσουμε να ειρηνεύουμε προσωπικά, συγχωρώντας ακόμη και αυτούς που μας μισούν, έστω και αν αυτό φαίνεται δύσκολο.    Η Ανάσταση του Χριστού, διακηρύσσοντας τη νίκη της ζωής κατά του θανάτου και όλων των φθοροποιών παθών, μάς καλεί να χαρούμε την απελευθέρωσή μας από τη δυναστεία τους. Και σε ένα κόσμο που σπαράσσεται από θανατηφόρες εχθρότητες και αναλγησία, να γίνουμε αγωνιστές κατά του μίσους και των ποικίλων μεταλλάξεών του. Και να αγωνιζόμαστε με αλύγιστη πίστη, ώστε να ενισχύεται η ομόνοια, η καταλλαγή, η αγάπη, η ενότητα, η αρμονική συνύπαρξη των ανθρώπων και των λαών.   Χριστός Ανέστη, αδελφοί και αδελφές μου, με ανθεκτική υγεία και ελπίδα στη θολή περίοδο της πανδημίας και με την αναστάσιμη ελευθερία στην ψυχή μας!

† Anastasi   Kryepiskop i Tiranës, Durrësit dhe i Gjithë Shqipërisë   Pashkë 2021   Çlirim nga urrejtja dhe variantet e saj   “Ditë e Ngjalljes, le të ndriçohemi me panairin… dhe ata që na urrejnë, le t’i falim të gjithë në Ngjalljen.” (Vargëzime të Pashkës, Lavdia)       E kremtja e tërëndritshme e Pashkës na fton plot hare të shkëlqejmë nga gëzimi, të çliruar nga robëria e pasioneve vdekjeprurëse, nga çdo element i errët, i fshehur në thellësinë e egos sonë.   Ngjarjet e kryqëzimit të Krishtit nuk lidhen vetëm me vuajtjen e frikshme mbushur plot padrejtësi dhe ligësi të pafund, por, mbi të gjitha, ato janë të lidhura me një urrejtje të jashtëzakonshme të udhëheqësve fetarë, të cilët vunë në lëvizje armiqësinë e pakontrolluar të turmës. Por, të gjitha këto u mposhtën me anë të Ngjalljes së Krishtit, pa zhurmë shurdhuese dhe me paqe.   Ngjallja shpall një fitore shumë të rëndësishme mbi vdekjen, planet tinëzare dhe pasionet vdekjeprurëse: mbi smirën, gënjeshtrën e mbi të gjitha mbi urrejtjen me variantet e saj të shumëllojta, mbi kujtimin e së keqes, hakmarrjen, djallëzinë, të cilat janë të pranishme në të gjitha epokat dhe në të gjitha shoqëritë. Urrejtja e infekton jetën e njerëzve në familje, jetën fetare dhe politike; ajo infekton marrëdhëniet midis kombeve dhe, për pasojë, prodhon konflikte të paparashikueshme. Edhe sot, në atmosferën e turbullt të krijuar nga pandemia, nëpër mjedise të ndryshme shfaqet shpesh një urrejtje e veçantë në shumë variante, që nga simptomat e thjeshta, si nervozizmi, antipatitë, agresiviteti e deri tek ato më seriozet, si polarizimet, dhuna dhe përçarjet.   Vaksinën e efektshme për të përballuar urrejtjen dhe format e saj na e zbuloi Krishti i kryqëzuar dhe i ngjallur: vaksina është ofrimi i faljes me vullnet të plotë. Në lutjen e shkurtër, që u la nxënësve të Tij, Ai vuri në buzët e të gjithë anëtarëve të Kishës së Tij një marrëveshje të përbashkët: “dhe falna fajet tona, sikurse edhe ne ua falim fajtorëve tanë” (Matth. 6:12). Duke theksuar madhështinë dhe gjerësinë e dashurisë, që e shfaqi me mësimin dhe veprën e Tij, Jisu Krishti predikoi një kryengritje paqësore. Ai i ftoi të gjithë pasuesit e tij të falin dhe të duan armiqtë e tyre: “Por unë po ju them juve: Duajini armiqtë tuaj… bëjuni mirë atyre që ju kanë mëri…” (Matth. 5:44). Për më tepër, i parapërgatiti duke u dhënë një paralajmërim befasues: “Të lumur jeni ju, kur t’ju kenë mëri njerëzit… për shkak të Birit të njeriut” (Llk. 6:22). Dhe në përfundim, këtë parim themelor të krishterë e vulosi me lutjen e Tij të fundit mbi Kryq: “O Atë, fali ata, sepse nuk dinë se ç’bëjnë” (Llk. 23:34) Nga ai çast, falja u bë kromozomi kryesor i jetës së të krishterit të ndërgjegjshëm.   Zakonisht, shumë nga ne përpiqemi ta shmangim këtë parim dhe porosi ungjillore themelore. Ngulim këmbë në të drejtën tonë dhe nxjerrim si pretekst dinjitetin vetjak dhe rrezikun që na vjen nga ata që na luftojnë. Pavarësisht nga kjo, liri më e madhe se falja nuk ekziston.     Por nuk mjafton që ne të çlirohemi personalisht nga efektet anësore të urrejtjes; është detyrimi ynë që të kontribuojmë vazhdimisht për zbutjen e tensioneve rreth nesh, për çtensionimin e polarizimeve, të konflikteve dhe të varianteve të shumëllojta të urrejtjes. Të lumur janë ata që, me fjalën dhe jetën e tyre, arrijnë të zbusin përçarjet, antitezat, armiqësitë, duke kultivuar pajtimin. Të bekuar janë ata që frymëzohen nga falja, e cila buroi nga varri i Krishtit. Ai, i Pari, e mori iniciativën për të dhënë jetën e Tij si “shpërblim për shumë veta”. Të bekuar janë ata që kërkojnë “dashurinë e Tij që kapërcen çdo mendje”. Kështu, këta e tregojnë me vepra se janë me të vërtetë  “bij të Ngjalljes”.     “Ditë e Ngjalljes dhe le të ndriçohemi” me dritën paskale të dashurisë, e cila mposht çdo lloj urrejtjeje, duke na falur lirinë shpirtërore. Ky himn përsërit fjalët e shën Grigor Theologut, i cili vazhdon më tej: “Le t’i falim të gjithë në ditën e Ngjalljes, edhe ata që na urrejnë, dhe jo vetëm ata që, të shtyrë nga dashuria, na kanë bërë të mira apo që u kemi bërë ne mirë” (PG 35, 397).   Dhe kështu do të kemi mundësinë dhe të drejtën të psalim “Krishti u ngjall!”.   Duke u frymëzuar dhe duke marrë fuqi nga e kremtja e tërëndritshme e Pashkës, që mbi të gjitha është e kremtja e pajtimit universal, le të përpiqemi të paqësohemi personalisht, duke falur madje edhe ata që na urrejnë, edhe nëse kjo na duket e vështirë.   Ngjallja e Krishtit shpall fitoren e jetës mbi vdekjen e mbi gjithë pasionet shkatërrimtare dhe na fton të shijojmë çlirimin tonë nga pushteti i tyre. Dhe në një botë që përpëlitet nga armiqësi vdekjeprurëse dhe nga pandjeshmëria, le të bëhemi luftëtarë kundër urrejtjes dhe varianteve të saj të shumëllojta. Dhe, me besim të palëkundur, le të përpiqemi që të forcohet bashkimi, pajtimi, dashuria, uniteti, bashkekzistenca harmonike e njerëzve dhe e popujve.   Krishti u ngjall, vëllezër dhe motra. Me shëndet të fortë dhe shpresë gjatë periudhës së turbullt të pandemisë, dhe me lirinë e Ngjalljes në shpirtin tonë!