Κωνσταντίνος
Χ. Σκενδέρης:
Εξέχουσα
φυσιογνωμία ο Μοσχοπολίτης Κ Σκενδέρης, αφιέρωσε την ζωή του για την εθνική
αποκατάσταση του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. Εθνικός αγωνιστής, συγγραφέας,
εκδότης. Διετέλεσε βουλευτής Κορυτσάς. Γεννήθηκε
στην Μοσχόπολη της Κορυτσάς το 1864. Σπούδασε στην Πατριαρχική Μεγάλη του
Γένους Σχολή Κωνσταντινουπόλεως από την οποία αποφοίτησε το 1888. Μετά την
αποφοίτηση του άσκησε το λειτούργημα του δασκάλου στη Β Ήπειρο Το 1891 εγκαταστάθηκε στην Κορυτσά, όπου
ανέπτυξε σπουδαία εθνική δράση για την εξουδετέρωση της ρουμάνικης
προπαγάνδας, που δρούσε επικίνδυνα στην περιοχή. Ίδρυσε τυπογραφείο το ίδιο
έτος εξέδωσε επίσης την περισπούδαστη εφημερίδα «Πελασγός» προς τιμή της οποίας
ιδρύθηκε και η ιστοσελίδα μας και πρόσφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες στην πατρίδα
και δικαίωσε τη φήμη του οραματιστή αγωνιστή. Η εφημερίδα του έφτασε τους 10000
συνδρομητές, ένας αριθμός που είναι στοιχείο για πολλά δεδομένα αλλά
ιδιαίτερα για την πληθυσμιακή σύνθεση της περιοχής αφού η εφημερίδα εκδιδόταν
στα ελληνικά. Διατηρούσε βιβλιοπωλείο
απέναντι από το ναό του Αγίου Γεωργίου όπου πουλούσε βιβλία και περιοδικά
στην Ελληνική Γλώσσα. Στο Δέλβινο
όταν συνεκκλήθη το Πανηπειρωτικό Συνέδριο (Ιούνιος 1914) το οποίο επικύρωσε
το πρωτόκολλο της Κέρκυρας (17-05-1914) έλαβε μέρος ως εκπρόσωπος της Κορυτσάς
μαζί με τον Ιωσήφ Αδαμίδη. Όταν η Βορ. Ήπειρος αποτέλεσε τμήμα του Ελληνικού
Κράτους ο Κ Σκενδέρης εξελέγη βουλευτής Κορυτσάς (07 12 1915) και συμμετείχε στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Ήταν
η δεύτερη εκλογή του μετά από αυτή που είχε γίνει στις (31 05 1915) Μετά την παράδοση της Κορυτσάς στους Αλβανούς
κατέφυγε οικογενειακώς στην Ελλάδα και συνέχισε την πατριωτική του δράση ως
το τέλος της ζωής του. Συνέχισε την έκδοση της εφημερίδας «Πελασγός» με την
ονομασία «Πελασγός Κορυτσάς» με πολλά άρθρα και δημοσιεύματα στο ημερήσιο και
περιοδικό τύπο της Αθήνας. Είχε πολλές διακρίσεις για το έργο του και την προσφορά στην πατρίδα.
Τιμήθηκε με το «Παράσημο της Αυτόνομης Ηπείρου 1914», με τον «Σιδηρούν
Σταυρόν του Μακεδονικού Αγώνα» το 1903 και 1909, και με το «Παράσημο του Βασιλικού Τάγματος του Φοίνικος»
το 1948 Πέθανε στην Αθήνα τον Αύγουστο του 1959 και κηδεύτηκε στο Α Νεκροταφείο
Αθηνών σε τάφο που παραχώρησε δωρεάν ο Δήμος Αθηναίων. Ως
συγγραφέας εξέδωσε το βιβλίο «Ιστορία της Αρχαίας και Συγχρόνου Μοσχοπόλεως»
(1928). Το έργο του τον έχει καθιερώσει ως ιστορικό του Αυτονομιακού Αγώνα των Βορειοηπειρωτών 1914. Πλούσιο σε περιεχόμενο
και με λεπτομέρειες όλων των φάσεων του αγώνα είναι το βιβλίο «Ο Βορειηπειρωτικός
Αγών» (1914), που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1929. Επίσης τα
παρακάτω αυτοτελή έργα του τον αναδεικνύουν σε εξέχουσα πνευματική προσωπικότητα
και φανερώνουν το ασίγαστο πάθος του για την ιδιαίτερη πατρίδα του: α) το
ημερολόγιο «Πελασγός» από το 1913-1937. β) Η
Ιστορία της Μοσχοπόλεως, Κορυτσά 1906 και Αθήνα 1928. γ) Λεύκωμα
αγωνιστών Βορείου Ηπείρου δ) Λεύκωμα
Ιστορίας Αγίου Όρους. Βαθύτατα ευγνώμονες
οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες τιμούμε τον άντρα που πρόσφερε όλες του τις δυνάμεις,
σωματικές, ψυχικές και πνευματικές για την ΜΙΑ ΚΑΙ ΕΝΙΑΙΑ ΉΠΕΙΡΟ. Αυτός είναι
ο ήρωας μας.
© Πελασγός Κορυτσάς
|
Konstandin H. Skenderi:
Një fizionomi e veçantë është Voskopojari K Skenderi, i cili ja dedikoi jetën rregullimit kombëtar të helenizmit në Epirin e Veriut. Një luftëtar, shkrimtar, botues. Deputet i Korçës. U lind në Voskopojë të Korçës në vitin 1864. Studioi në
Shkollën e Madhe Patriarkane të Jenus në Konstandinupojë ku përfundoi
studimet në vitin 1888. Pas përfundimi të studimeve ushtroi funksionin e
mësuesit në Epirin e Veriut.
Në vitin 1891 u vendos në Korçë, ku zhvilloi një
aktivitet të rëndësishëm kombëtar për eliminimin e propagandës rumune e cila
ishte aktivizuar në mënyrë të rrezikshme në këtë zonë. Themeloi shtypshkronjë
dhe në të njejtin vit nxorri gazetën e pasur të njohur me emrin “Pelasgos” në nder të së cilës u
themelua dhe faqja jonë dhe ofroi shërbime të paçmueshme për atdheun duke
justifikuar plotësisht famën e vizionarit dhe luftëtarit. Gazeta e tij arriti
10.000 abonentë, numër që është tregues për shumë aspekte por sidomos për
përbërjen e popullatës në zonën e Korçës, pasi gazeta botohej vetëm në
greqisht. Mbante një librari përballë Kishës së Shën Gjergjit ku shiste libra
dhe revista në gjuhën greke. Në Delvinë kur u mblodh Kongresi Panepirotik (Qershor
1914) i cili konfirmoi Protokollin e Korfuzit (17 05 1914) mori pjesë si
përfaqësues i Korçës sëbashku me Josif Adhamidhin. Kur Epiri i Veriut përbënte
pjesë të Shtetit Helen, K Skenderi, u zgjodh deputet i Korçës (07 12 1915)
dhe merrte pjesë në Parlamentin Grek. Ishte hera e dytë që zgjidhej pas zgjedhjes
së parë në (31 05 1915). Pas dorëzimit të Korçës tek Shqiptarët u largua me
gjithë familjen e tij në Greqi nga ku vazhdoi aktivitetin e tij patriotik
deri në fund të jetës së tij. Vazhdoi botimin e gazetës “Pelasgos” me emrin “Pelasgos
Koritsas” me shumë artikuj dhe botime në shtypin ditor dhe periodik të
Athinës.
Mori shumë vlerësime për veprën e tij dhe kontributin
për atdheun. U nderua me “Medaljen e Epirit Autonom 1914”, me “Kryqin e Hekurt
të Luftës Maqedonase” në vitin 1903 dhe 1909, me “Medaljen e Urdhrit
Mbretëror të Feniksit” më 1948 Ndërroi jetë në Athinë, në Gushtin e vitit
1959 dhe u varros në Varrezën e 1-rë të Athinës në varr i cili u dhurura nga
Bashkia e Athinës. Si shkrimtar botoi librin “Historia e Voskopojës së
Lashtë dhe Moderne” (1928). Vepra e tij e ka konfirmuar si historian të Betejës për
Autonomi të Vorioepirotëve 1914. I pasur në përbërje dhe në hollësi të të
gjitha fazave të betejës është libri i tij “Beteja Vorioepirote” (1914), e
cila u botua në Athinë në vitin 1929.
Gjithashtu, veprat e mëposhtme të pavarura të tij, nxjerrin
në pah personalitetin shpirtëror të tij të veçantë dhe shfaqin pasionin e tij
të pashuar për atdheun e tij të veçantë: a)
Ditari “Pelasgos” nga
1913-1937 b)
Historia e Voskopojës,
Korçë 1906 dhe Athinë 1928 c)
Album i luftëtarëve të
Vorio Epirit d)
Album i Historisë së Malit
të Shenjtë. Duke qënë thellësisht mirënjohës, ne helenët vorioepirotë
nderojmë burrin i cili ofroi të gjitha fuqitë e tij trupore dhe shpirtërore
për Një Epir të Unifikuar. Ky është dhe heroi ynë.
© Pelasgos Koritsas |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου