Οι συντεχνίες (ισνάφια), ένας θεσμός άγνωστος στους Αλβανούς.- Esnafet, një institucion i panjohur tek Shqiptarët.

 

Φωτό: Αλβανοί στο παλιό παζάρι των Τιράνων. Όμως, απειροελάχιστοι ήταν οι μουσουλμάνοι Αλβανοί μεγαλέμποροι της εποχής εκείνης που διεξήγαγαν εμπόριο με το εξωτερικό. Το εμπόριο βρισκόταν στα χέρια των Ελλήνων, ως επί το πλείστον βλάχικης καταγωγής (προερχόμενοι από Μοσχόπολη, Μπελίτσα, Μηλόβιστα, Συρράκο κ.α.), οι οποίοι εισήγαγαν προϊόντα από τον αλβανικό χώρο στην Ιταλία κ.α.   Οι συντεχνίες (ισνάφια), ένας θεσμός άγνωστος στους Αλβανούς.   Στα τέλη του 18ου αι.-αρχές 19ου αι., οι βλαχόφωνοι Έλληνες έμποροι και τεχνίτες οργάνωσαν στα Τίρανα τις συντεχνίες (ισνάφια) τους, μεταφέροντας έναν θεσμό οργανωμένο πάνω στα απομεινάρια των βυζαντινών συστημάτων, ο οποίος λειτουργούσε στον αρχικό τόπο καταγωγής τους όπως και σε όλες τις περιοχές του τουρκοκρατούμενου ελληνισμού ενώ ήταν άγνωστος στους Αλβανούς. Ο λόγος είναι πολύ απλός. Οι Αλβανοί, ως εξισλαμισμένοι που ήταν κατά το μεγαλύτερο τμήμα τους, είχαν αποκτήσει τις τουρκικές συνήθειες. Οι Τούρκοι γενικά, με ελάχιστες εξαιρέσεις, περιφρονούσαν το εμπόριο και την χειροτεχνία, ήταν αφοσιωμένοι κυρίως στην γεωργία, εξακολουθούσαν πάντοτε να είναι στρατιωτικοί, ή στρατοκρατικοί παράγοντες, ή δημόσιοι υπάλληλοι, ή εισοδηματίες τσιφλικούχοι με μεγάλα κτήματα. Οι Τούρκοι δεν μπόρεσαν να ασχοληθούν με τα περισσότερα από τα επιτηδεύματα, το μεγάλο εμπόριο και τις συναλλαγές που ήταν σχεδόν αποκλειστικό προνόμιο των Ελλήνων. Ενωμένοι γερά με τις συντεχνίες οι υπόδουλοι Έλληνες, σφιχτοδεμένοι γύρω σε αυτές αποκτούν δύναμη, πλούτη, γίνονται σεβαστοί στον κατακτητή και επιβάλλονται χάρις στην οικονομική τους ανεξαρτησία που επιτρέπει την ηθική, πνευματική και πατριωτική τους υπόσταση. Μέλη στα ισνάφια ήταν, όπως και στα βυζαντινά χρόνια, μονάχα οι αποκαταστημένοι μαστόροι που κατοικούσαν μόνιμα σε μια πόλη. Όλοι είχαν τα εργαστήριά τους που ταυτόχρονα ήταν και μαγαζιά. Η οργάνωση, νόμοι και κανόνες των ελληνικών ισναφιών αποδεικνύουν ότι κύριο μέλημα για κάθε ισνάφι ήταν η φροντίδα και η περιφρούρηση των επαγγελματικών και εμπορικών συμφερόντων καθώς και η ενότητα των παραγωγικών τάξεων. Παράλληλα εξασφάλιζε στους εργαζόμενους ενιαία, γρήγορη και συμφέρουσα προμήθεια των αναγκαίων ειδών από τους τόπους της παραγωγής τους. Tαυτόχρονα όμως μεριμνούσε και για την δίκαιη κατανομή των πρώτων υλών, ώστε όλοι να βρίσκονται στο ψηλότερο επίπεδο της παραγωγικής τους εργασίας και να αναπτύσσεται η παραγωγική ικανότητα και απόδοση και του πιο φτωχού μάστορα. Η μεγαλύτερη όμως εθνική υπηρεσία των συντεχνιτών, παντού σε όλο τον ελληνισμό, στάθηκε η ανεκτίμητη προσφορά τους στην εκπαίδευση της νεολαίας, στην ίδρυση και υποστήριξη των σχολείων, στη δωρεάν εκπαίδευση απόρων, στην εκτύπωση βιβλίων κ.α. Στο βιβλίο του Δ. Μπεντούλη για την Ορθόδοξη Κοινότητα Τιράνων βρίσκουμε αναφορές στα ισνάφια των βλαχόφωνων Ελλήνων της πόλης αλλά, δυστυχώς, οι πληροφορίες που παρέχει είναι πενιχρές και φτάνουν μέχρι μια πολύ πρώιμη περίοδο. πηγή

Foto: Shqiptarët në pazarin e vjetër të Tiranës. Por shumë të paktë ishin tregtarët e mëdhenj shqiptarë myslymanë në atë kohë që bënin tregti me botën e jashtme. Tregtia ishte në duart e helenëve, të cilët në shumicën e rasteve ishin me prejardhje helene ( vinin nga Voskopoja, Belica, Milovica, Sirako etj), të cilët sollën produkte nga ambienti shqiptar në Itali etj.          Esnafet, një institucion i panjohur tek Shqiptarët.   Në fund të shekullit të 18-të në fillim të shekullit të 19-të, tregtarët dhe artizanët helenovllahë organizuan në Tiranë esnafet e tyre, duke sjellë një institucion të ogranizuar mbi mbetjet e sistemeve bizantine, i cili funksiononte në vendin fillestar  të prejardhjes së tij, të helenizmit nën zgjedhn turke ndërsa për shqiptarët ishte e panjohur. Arsyeja ishte e thjeshtë. Shqiptarët, si të islamizuar që ishin, në pjesën më të madhe të tyre, kishin marrë zakone turke. Turqit në përgjithësi, me përjashtime të pakta, përbuznin tregtinë dhe artizanatin, ishin të dedikuar kryesisht në bujqësia, vazhdonin që të ishin gjithmonë ushtarakë, elementë të administratës ushtarake, nëpunës së administratës, përfitues të ardhurash nga çifligjet dhe pronat e mëdha. Turqit nuk mundën që të merreshin me shumicën e arritjeve të kohës, tregtia e madhe dhe këmbimet ishin privilegj pothuajse plotësisht, i Helenëve. Të bashkuar fort me esnafet, helenët e skllavëruar, të lidhur rreth tyre fitojnë fuqi, pasuri, bëhen të respektueshëm në sytë e pushtuesit dhe imponohen me forcën që ju jep pavarësia e tyre ekonomike, dimensioni i tyre shpirtëror dhe patriotik. Anëtarë në ensafet ishin, ashtu si dhe gjatë viteve të bizantit, vetëm mjeshtrat që ishin banorë të përhershëm të qytetit. Të gjithë kishin punishtet e tyre të cilat në të njejtën kohë ishin dhe dyqane. Organizimi, ligjet dhe rregullat e esnafeve helene, vërtetojnë se përkujdesja bazë për çdo esnaf ishte përkujdesja dhe mbrojtja e interesave profesionale dhe tregtare si dhe uniteti i klasave prodhuese. Paralelisht iu siguronte punëtorve një përfitim të unifikuar, të shpejtë e të favorshëm të materialeve të nevojshme nga vendet e prodhimit të tyre. Në të njejtën kohë përkujdesej dhe për ndarjen e drejtë të lëndës së parë, në mënyrë që të gjithë të ishin në nivelin më të lartë të punës së tyre prodhuese dhe të zhvillohej aftësia prodhuese dhe rendimenti dhe i mjeshtrit, zançiut më të varfër. Por shërbimi më i madh kombëtar i esnafeve, kudo në helenizëm, ishte kontributi i paçmuar i tyre në edukimin e rinisë, në themelimin dhe mbështetjen e shkollave, në edukimin falas të njerëzve pa të ardhura, në botimin e librave etj. Në librin e D Bedulit për komunitetn Orthodhoks të Tiranës, gjejmë të dhëna mbi ensafet e Helenëve vllahofonë të këtij qyteti por, fatkeqësisht, informacionet që jep janë të pakta dhe arrijnë deri në një periudhë tepër të hershme.