Μητροπολίτης Ἀργυροκάστρου Νεόφυτος Κεκέζης (1835-1841) - Mitropoliti i Gjirokastrës Neofit Kekezi (1835-1841)

 

Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Βασιλείου Μπάρα (1887-1964). «Τό Δέλβινο τῆς Βορειου Ἠπείρου καί οἱ γειτονικές του περιοχές», κεφ. «Ἐκκλησιαστικά», σελ. 138-139. Νεόφυτος Κεκέζης (1835-1841):   Ἀργυροκαστρίτης, γέννημα καί θρέμμα. Ξεκίνησε Διάκονος ἀπό τό Ἀργυροκάστρο καί γύρισε Δεσπότης (ἐξελέγη τόν Νοέμβριο τοῦ 1835). Περήφανοι γι’ αὐτόν οἱ πατριῶτες του οἱ «Καστεροί», τόν ἐκαρτέρησαν μέ ἐνθουσιασμό. Εἶχαν διπλό πανηγύρι! Ἕνα πού προβιβάστηκε ἡ ἐπισκοπή τους σέ Μητρόπολη καί τ΄ ἄλλο πού, ἴσως γιά πρώτη φορᾶ, ἐρχόταν ντόπιος Δεσπότης. Ἀπό τήν ὥρα πού πάτησε ὁ Νεόφυτος στό Κάστρο, πρώτη του δουλειά ἦταν ν΄ ἀνοίξει τά σχολεῖα Ἀργυροκάστρου καί Δελβίνου, πού τά βρήκε κλεισμένα. Ἔφτασε δέ στό Ἀργυρόκαστρο Μέγα Σάββατο τοῦ 1836. Ἀτυχῶς οἱ προύχοντες τοῦ Ἀργυροκάστρου κατάφεραν καί ἔπαυσαν τόν ἐνθουσιώδη καί φιλοπρόοδο τοῦτο Δεσπότη, γιατί δέν μπόρεσε φαίνεται να ἱκανοποίησει τούς ἰδιοτελείς σκοπούς των. Οἱ μεγάλες πικρίες πού τόν ἐπότισαν ξεχειλίζουν στό παρακάτω εἰρωνικό ἐπίγραμμα, πού φεύγοντας ἔγραψε μέ τό χέρι του σέ ἕνα παραθύρι τῆς Μητρόπολης: "Ἀργυρόκαστρον γῆ ἄνυδρος καί ξηρά, καί... χαλκείον πάσης κακίας καί μηχανορραφίας". Ἡ φράσις ἔμεινε παρομοιώδης καί δίνει ανάγλυφη τήν εἰκόνα τῆς πραγματικότητος. Τό ἀνήσυχο πνεύμα τοῦ σεμνοῦ τούτου Δεσπότη ἐκδηλώνεται κυρίως σέ ἀγαθά καί κοινωφελή ἔργα. Καί στήν Κορυτσά πού ξαναδιορίστηκε σημείωσε ἀξιόλογη δράση. Στίς μέρες του ἀνακαινίστηκε τό Μητροπολιτικό Μέγαρο, τό ὁποίο εἶχε χτισθεῖ ἀπό τόν Ἀρχιεπίσκοπο τῆς Α' Ἰουστινιανῆς Ἀχριδῶν Παρθένιον (1676). Ἐπίσης μέ τήν ἀξίωσή του ἀνηγέρθη μεγαλοπρεπές Διδακτήριο, χωρητικότητος 500 μαθητῶν, μέ δαπάνη 700 καισαροβασιλικῶν φλουριῶν, τά ὁποία εἶχαν δωρήσει οἱ Κοριτσαίοι ἀδερφοί Λιάτσε γιά τήν ἀνέγερση τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ, ὁ Νεόφυτος ὅμως συνέστησε νά διατεθοῦν γιά τήν ἀνέγερση Διδακτηρίου. Τήν σύσταση αὐτή τοῦ Νεοφύτου ὄχι μόνον τήν ἀπεδέχθησαν μ΄ ἐνθουσιασμό οἱ εὐγενείς δωρηταί, ἀλλά καί ἐπηύξησαν τήν δωρεά τους, ἀπό 500 καισαροβασιλικά φλωριά, πού ἦταν ἀρχικῶς, σέ 700 (βλ. <Ἀνατολ. Ἀστήρ> Κων/πόλεως, ἀριθ. Φύλ. 493 τῆς 19-08-1867, στήλη «Ἐκκλησιαστικά»). Ἐπίσης ἀπό τίς αἱματηρές οἰκονομίες του, ἐπροίκισε τά σχολεῖα Ἀργυροκάστρου μέ 15000 γρόσια, συμαντικό ποσό γιά τήν ἐποχή ἐκείνη, δυνάμενο νά ἐξασφαλίσει ἄνετα τήν κανονική λειτουργία τους. Ἀπέθανε στήν Κορυτσά τήν νύχτα τῆς 6ης πρός τήν 7ης Ἀπριλίου τοῦ ἔτους 1874, περί ὥραν (τουρκικήν) 9η πρωϊνή, ἀφοῦ ἔμεινε πολλές ἡμέρες κλινήρης καί μέ φοβερούς πόνους. (βλ. Κώδ. Πατρ. Ἀρχ. ΚΒ΄ σελ 30.- <Ἤπειρ. Χρον.> Ε΄ σελ. 71-72.   * Προηγούμενος Μητροπολίτης Ἀργυροκάστρου Ἰωακείμ ὁ Χίος (1828-1835) * Ἑπόμενος Μητροπολίτης Ἀργυροκάστρου Νικόδημος Ἀνκρης πρώην Τυρολόης (1841-1848)

Nga libri, i Vasil Barës (1887-1964). “Delvina e Epirit të Veriut dhe zonat fqinje”, kap. “Ekklisiastika” fq 138-139.   Neofitos Kekezis (1835-1841):   Argjirokastrit, lindur dhe rritur. Filloi si Dhjakon nga Gjirokastra dhe u kthye Dhespot (u zgjodh në Nëntor të vitit 1835). Krenar për të Patriotët e tij “Kështjellarët”, e pritën me entuziazëm. Kishin festë të dyfishtë! Gëzimi i parë që Peshkopata e tyre u ngrit në rangun e Mitropolisë dhe tjetra që ndoshta për herë të parë, vinte Dhespot vendas. Nga çasti që shkeli këmbën Neofiti, në Kështjellë, puna e tij e parë  ishte të hapte shkollat e Gjirokastrës dhe Delvinës, të cilat i gjeti të mbyllura. Mbërriti në Gjirokastër të Shtunën e Madhe të vitit 1836. Fatkeqësisht udhëheqësit e Gjirokastrës ja dolën që ta pushonin këtë Dhespot entuziast dhe dashamirës së përparimit, sepse nuk mundi, me sa duket, që të kënaqë qëllimet e tyre personale. Hidhërimet e mëdha me të cilat e ujitën duken në epigramën e mëposhtme ironike, të cilën duke u larguar shkroi me dorën e tij në dritaren e Mitropolisë: “Gjirokastër tokë paujë dhe e thatë dhe punishte e çdo ligësie dhe intrige”. Kjo frazë mbeti unikale dhe krijon imazhin e realitetit. Fryma e kërkuese e këtij Dhespoti të hijshëm shprehet kryesisht nga veprat e tij të mira dhe bamirëse.  Dhe në Korçë ku u caktua sërish pati një aktivitet që ja vlen të përmendet. Në ditët e tij u krye rikonstruksioni i ndërtesës së Mitropolisë, e cila ishte ndërtuar nga Kryepiskopi i Justinianisë së 1-rë Partheni i Ohrit (1676). Gjithashtu me kërkesë të tij u ndërtua dhe një shkollë madhështore që do të nxinte 500 nxënës, me një kosto 700 monedhave floriri (çezariane), të cilat ia  kishin dhuruar vëllezërit Korçarë Liace për ngritjen e Kishës së Mitropolisë, por Neofiti këshilloi që të disponoheshin për ngritjen e shkollës. Këtë propozim të Neofitit jo vetëm që e pranuan me kënaqësi dhuruesit fisnikë, por dhe e shtuan dhuratën e tyre nga 500  monedha florii, që ishte në fillim në 700 (shiko Anatoli Astir Konstandinupojës, nr flete 493 dt 19 08 1867, tema “Ekklisiastika” Kishtare) Gjithashtu nga kurismet e forta të tij, pajisi shkollat e Gjirokastrës me 15000 groshë, një shumë të rëndësishme për atë kohë, e cila mund të siguronte me lehtësi funksionimin e rregullt të tyre. Vdiq në Korçë natën e 6 duke u gëdhirë 7 Prill të vitit 1874, afërisht me orën turke 9-të e mëngjesit, pasi qëndroi shumë ditë në krevat me dhimbje të tmerrshme. (shiko Kod. Patr. Ark 22, fq 30, “Kron. Epir” fq 71-72.     ·        Mitropoliti i para tij në Gjirokastër, Joakimi nga Hio (1828-1835) ·        Mitropoliti i Gjirokastrës pas tij, Nikodhim Ankris ish Tiroloit (1841-1848)

http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/