Αναστάσιος Μιχαήλ ο Μακεδών: Αναφορά στον Καστριώτη - Anastas Mihail Maqedhoni i referohet Kastriotit!

Σχετικά με την ιστορία του Καστριώτη και ιδιαίτερα για τον τόπο γέννησής του, πολλά έχουν γραφτεί. Για το θέμα αρκετά ακόμα παραμένουν στην ασφάλεια - αφάνεια των διαφόρων αρχείων. Ειδικά για το ζήτημα της γέννησής του η κύρια άποψη την εντοπίζει στο Ματ της σημερινής Αλβανίας, ενώ της καταγωγής του στην Ημαθία ή και την Καστοριά. Ο Μακεδόνας λόγιος Αναστάσιος Μιχαήλ, οποίος έζησε στα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνα, στο έργο του «Περιηγηματικόν Πυκτάτιον» (Λόγος περί ελληνισμού), αναφέρεται στον βυζαντινό ήρωα. Στη σχετική πραγματεία του που απευθύνεται στην Ακαδημία του Βραδεμβούργου, περιγράφει την κατάσταση της παιδείας του ελληνισμού μετά την δούλωσή του στους Οθωμανούς. Ο Μιχαήλ, αναφέρεται στην Κρούγια για την οποία γράφει πως αλλιώς λέγεται «Κορυζά», συγκαταλέγοντας την μάλιστα σε μια ευρύτερη περιοχή, την Αλβανία. Πρέπει να επισημανθεί πως, ο συγκεκριμένος λόγιος κατάγονταν από τη Νάουσα και ασφαλώς δεν θα μπέρδευε την γειτονική σημερινή Κορυτσά με την Κρούγια. Και αυτό αποδεικνύεται και στο αμέσως προηγούμενο απόσπασμα, όπου γράφει για τις γειτονικές «Καστωρία» και «Βοσκόπολη» ήτοι «Μοσχόπολη». Δύο πόλεις με σημαντική παρουσία, αλλά και φήμη κατά τη συγκεκριμένη περίοδο. Το σχετικό τμήμα του λόγου του Μιχαήλ, έχει ως εξής: «Οίος (σ.σ. άνδρας φιλόθεος και σοφός) ετύγχανεν ων Αθανάσιος τις, ανήρ επί θεωρητικών και πρακτικών αρετών πλεονεκτήμασιν, ου πολύ των άκρων απολειπόμενος, ος μετά την εξ Ενετίας καλλίστην επάνοδον, εν αρχιερατικώ καταστάς αξιώματι κατά την εν Αλβανία Κρόϊαν, ήτοι Κοριζάν, την του χριστωνύμου ήρωος Γεωργίου του και Σκεντέρ μπεγ πατρίδα, προς κύριον εξεδήμησε.» Κ. Δημητρόπουλος Πηγή: Μηνάογλου Αθ. Χαράλαμπος, Ο Αναστάσιος Αναστάσιος Μιχαήλ ο Μακεδών και ο λόγος του περί ελληνισμού. Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 2014, σελίδες 109 και 110 Πηγή: Himara.gr | Ειδήσεις απ' την Βόρειο Ήπειρο

Në lidhje me Kastriotin dhe në veçanti me vendlindjene tij, janë shkruar shumë. Për këtë çështje shumë gjëra mbeten akoma nën sigurinë që ofron padukshmëria e arkivave të ndryshme. Sidomos për çështjen e lindjes së tij opinioni mbizotërues flet për Matin e Shqipërisë së Sotme, ndërsa përsa i përket prejardhjes së tij duket se është nga Imathia (Veria e sotme) ose nga Kosturi. Studiuesi Maqedonas, Grek Anatasios Mihail që jetoi nga fundi i shekullit të 17-të dhe në fillimet e shekullit të 18-të, që në verpëre e tij "Piktat Përshkrues" (Fjalë mbi helenizmin) i referohet këtij heroi bizantin. Në këtë studim të tij i cili i drejtohet Akademisë së Branderburgut, përshkruhet gjendja e arsimit të helenizmit pas nënshtrimit të tij tek Osmanët. Mihaili, përmend Krujën për të cilën shkruan se ndryshe quhet "Koriza", ndërsa rënditet në një zonë më të gjërë Albaninë. Duhet të theksohet këtu se ky studiues kishte prejardhjen nga Nausa dhe sigurisht që nuk do të ngatërronte Korçës fqinje sot me Krujën. Dhe kjo vërtetohet nga pjesa e kaluar ku shkruan për qytetet fqinje si "Kosturi" dhe "Voskopoja" ose "Moskopoli". Dy qytete me një prezencë të rëndësishme por dhe të njohura për atë kohë. Pjesa për të cilën flasim, e Mihailit është kjo: "Burrë perëndidashës dhe i mençur ishte Athanasi, i cili kishte avantazhe në virtyte teorike dhe praktike, dhe nuk i përkiste ekstremeve, dhe pas ngjitjes së tij nga Venetiku dhe zotërimin e fronit arkieratik, në Krujën e Albanisë, ose Korizan, në atdheun e heroit të krishterë Gjergjit, Skënderbeut, ndërroi jetë më Zotin". K Dimitropoulos Burimi: Minaroglou Ath. Haralambi. Anastasi, Anastasi Mihail, Maqedhoni dhe fjala e tij mbi helenizmin. Botimet Alternative Athinë 2014, fq 109 110. Përktheu përshtati: Pelasgos Koritsas.