Από
τον Κλίτη Καλαμάτα
Αγαπητοί
φίλοι μου στο Facebook, συνάδερφοι και λάτρεις της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ξεκινώντας
από το ενδιαφέρον που προκάλεσε αυτή η δημοσίευση μου θεωρώ πως πρέπει να
δώσω κάποιες περεταίρω πληροφορίες για να αποφευχθούν οποιεσδήποτε
παρεξηγήσεις.
Το
κτίριο αυτό έχει κτιστεί κατά τα έτη του '39 του προηγούμενου αιώνα άνηκε σε έναν από τους μεγαλύτερους
εμπόρους της Κορυτσάς, Ηρακλή Κυριάκο, ή όπως τον γνωρίζουν οι κορυτσαίοι
Ράκο. Κατά την περίοδο της επιτυχίας του ο Ηρακλής Κυριάκο έκτισε μαγαζιά,
ξενοδοχεία, και για την οικογένεια του αυτή την κατοικία. Η κατοικία αναγνωρίζεται ως ένα
από τα πιο σεβαστά κτίσματα της αρχιτεκτονικής της πόλης της Κορυτσάς κατά
την περίοδο αυτή. Για την διακόσμηση της ο Ράκο δραστηριοποίησε έναν από τους
καλύτερους ζωγράφους της εποχής στην πόλη της Κορυτσάς, τον Σωτηράκη Ζωγράφο.
Ο
Σωτηράκης Ζωγράφος έχει διακοσμήσει και άλλες οικίες, αλλά δυστυχώς δεν έχουν
διαφυλαχτεί. Αυτή η οικία, αφού
κατασχέθηκε από τον νόμιμο κάτοχο του (επειδή ήταν έλληνας και πλούσιος) ,
χρησιμοποιήθηκε από τις διάφορες αρχές του κομμουνιστικού καθεστώτος μέχρι
που κατέληξε ως κρατική περιουσία με ενοικιαστές.
Μετά
το 90 οι κατοικία επεστράφη στους νόμιμους ιδιοκτήτες. Κατά τα τελευταία
χρόνια το κτίριο έχει αλλάξει μερικούς ιδιοκτήτες. Ο σημερινός ιδιοκτήτης
(έλληνας της Κορυτσάς) της κατοικίας έχει αποφασίσει και έχει τις οικονομικές
δυνατότητες , να το ανακαινίσει πλήρως
διαφυλάσσοντας όλες τις αξίες της, όσο τις αρχιτεκτονικές τόσο και τις
καλλιτεχνικές της διακόσμησης, πράγμα που το κράτος δεν θα μπορούσε να το κάνει
ποτέ.
Η
οικία έχει αρκετές ζημιές και στην
δομή της και αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα στην διαφύλαξη και συντήρηση των
διακοσμητικών της στοιχείων. Πέρα όμως από αυτά, το μέλλον της, διαφορετικά
από αυτό των πολλών άλλων μνημείων, είναι αισιόδοξο και ελπιδοφόρο.
* Πολλοί πλούσιοι
έλληνες της Κορυτσάς εκδιώχτηκαν και πέρασαν τα πάνδεινα κατά την περίοδο της
δικτατορίας. Όσο ο ιδιοκτήτης τόσο και
ο ζωγράφος ήταν έλληνες της Κορυτσάς
|
Nga
Kliti Kallamata
Të
dashur miq në Facebook, kolegë dhe dashamirës të vlerave të trashëgimisë
kulturore.
Nisur
nga interesimi dhe popullariteti i jashtëzakonshëm e tepër i shpejtë i këtij
postimi (brenda 24 orësh u bënë rreth 200 share dhe disa qindra like) e shoh
të nevojshme të jap disa sqarime për të shmangur keqkuptimet e shumta.
Banesa
është ndërtuar në vitet ’39 të shekullit të kaluar nga një prej tregtarëve më
të mëdhenj të Korçës, Irakli Qirjako, ose siç e njohin korçarët, Rako. Gjatë
viteve të suksesit të tij Irakli Qirjako ndërtoi dyqane, hotele dhe këtë
banesë për familjen e tij. Banesa shquhet si një nga ndërtimet më dinjitoze
në arkitekturën e qytetit të Korçës për atë periudhë. Për dekorimin e saj
Rako angazhoi një nga piktorët më të mirë të asaj kohe në qytetin e Korçës,
Sotiraq Zografi.
Sotiraq
Zografi ka dekoruar edhe banesa të tjera, por fatkeqësisht këto nuk janë
ruajtur. Kjo banesë, mbasi iu sekuestrua pronarit të saj, shërbeu si
residencë për autoritete të ndryshme gjatë regjimit komunist, derisa
përfundoi si banesë shtetërore me qiraxhinj.
Mbas
viteve ’90 banesa iu rikthye pronarëve të ligjshëm. Gjatë viteve të fundit
banesa ka ndërruar disa pronarë. Pronari i sotëm i kësaj banese ka vendosur
(dhe fatmirësisht i ka mundësitë) ta restaurojë tërësisht, duke ruajtur të
gjitha vlerat e saj, si në arkitekturë ashtu dhe në dekoracion, gjë që shteti
nuk do të arrinte ta bënte kurrë.
Banesa
paraqitet mjaft e dëmtuar edhe në konstruksionin e saj dhe përballet me
probleme të shumta të konservimit dhe restaurimit të pikturës dekorative. Por
pavarësisht nga këto, e ardhmja e saj, ndryshe nga ajo e shumë monumenteve të
tjera, është optimiste dhe shpresëdhënëse.
* Shënim : Si pronari
ashtu dhe piktori janë me origjinë helene dhe i përkasin komunitetit
heleno-orthodhoks të Korçës. Ky komunitet u përndoq nga sistemi komunist në
shumë forma dhe nga më të egrat.
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου