Γκάρεθ Οουενς: «Η Φωνή του Δίσκου της Φαιστού» - Gareth Owens: “Zëri i Diskut të Festu”

Γκάρεθ Οουενς: «Η Φωνή του Δίσκου της Φαιστού» «Η α' πλευρά του δίσκου μιλάει για την έγκυο θεότητα που λάμπει και η β΄πλευρά έχει μια πρόταση σε δυο στίχους, με μινωική παρήχηση, που αναφέρεται στη θεότητα που δύει. Η δύση της Αστάρτης/Αφροδίτης/Αφαίας. Με τη δική σας βοήθεια θα ήθελα μια μέρα στο μέλλον να μεταφράσουμε αυτούς τους στίχους για τη θεότητα του έρωτα, να ξέρουμε πιο πολλά». Με αυτά τα λόγια ο γλωσσολόγος δρ. Γκάρεθ Οουενς, ειδικός σε θέματα μινωικής γραφής, έκλεισε την ενδιαφέρουσα ομιλία του με τίτλο «Η Φωνή του Δίσκου της Φαιστού» που έδωσε σήμερα Τετάρτη στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ), διοργάνωση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) σε συνεργασία με το ΤΕΙ Κρήτης. «Είναι 61 λέξεις στις δυο πλευρές και 18 στίχοι σαν σονέτο με ομοιοκαταληξία. Εξι λέξεις μιλάνε για το φως και έξι λέξεις για τη δύση του φωτός. Τρεις λέξεις μιλάνε για την έγκυο θεότητα και άλλες 10 για τη θεότητα με διάφορα επίθετα», επισήμανε ο δρ. Οουενς, απευθυνόμενος, σε άπταιστα ελληνικά, στο πολυπληθές ακροατήριο που κατέκλυσε το αμφιθέατρο του ΕΙΕ για να ακούσει την πειραματική ερμηνεία του για τις περισσότερες από τις μισές λέξεις του δίσκου, η οποία έχει βασιστεί σε πολυετή επιστημονική έρευνα. «Και σε άλλες επιγραφές» «Λέξεις και μια ολόκληρη πρόταση από τον Δίσκο της Φαιστού βρέθηκαν και σε άλλες μινωικές θρησκευτικές συλλαβικές επιγραφές και στο σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου και στο Βουνό Γιούχτα δίπλα στις Αρχάνες και στην Κνωσό. »Οι θρησκευτικές αυτές επιγραφές εντοπίστηκαν και με τάματα, συνεπώς οι μινωικές λέξεις που ήταν με τα μινωικά τάματα έχουν σχέση και με τη θρησκεία και με την υγεία. »Αρα έχουμε ένα λογικό περιεχόμενο (context), ότι δηλαδή ο Δίσκος της Φαιστού είναι μια μινωική θρησκευτική συλλαβική επιγραφή που διαβάζεται με επιγραφική συνέχεια και έχει σχέση με σχεδόν παράλληλα κείμενα τα οποία σχετίζονται με ιερούς τόπους και με τάματα, δηλαδή με ευχές και προσευχές και πάνω από όλα με την υγεία», ανέφερε. Και τόνισε επίσης ότι «χωρίς τους καλούς φίλους και συναδέλφους δεν θα είχαμε φτάσει στην ανάγνωση, που πιστεύω ότι είναι η καλύτερη δυνατή που υπάρχει τα τελευταία 110 χρόνια ή τους τελευταίους 37 αιώνες που κάποιος ή κάποια διάβασε τον Δίσκο στην Κρήτη ίσως για τελευταία φορά, 500 χρόνια πριν τον Τρωικό Πόλεμο» Και συμπλήρωσε: «Φυσικά έχω κάνει λάθη. Παίρνω όλη την ευθύνη πάνω μου. Αλλά έχουμε κάνει και μια προσπάθεια. Δεν υπάρχει κάποιος που δεν έχει κάνει λάθη, απλώς υπάρχει κάποιος που δεν έχει κάνει την προσπάθεια. Απόψε θα ήθελα να μοιραστώ αυτή την προσπάθεια μαζί σας με την ελπίδα ότι θα κάνουμε βελτιώσεις και διορθώσεις μαζί. »Με την ανάγνωσή μας πιστεύουμε πλέον ότι μπορούμε να διαβάζουμε το 99% από τον Δίσκο της Φαιστού με τις φωνητικές αξίες της μυκηναϊκής Γραμμικής γραφής Β. Εχουμε συνολικά 242 σημεία γραφής, δηλαδή συλλαβογράμματα, με 45 διαφορετικά σημεία. Ηρθε η ώρα να κάνουμε το επόμενο βήμα στην κατανόηση» πρόσθεσε. «Τώρα μπορούμε να μιλάμε για το τι μπορεί να σημαίνουν πιο πολλές από τις μισές λέξεις του δίσκου» και πως για το 10% από τις 61 λέξεις «έχουμε ενδείξεις γλωσσολογικές ότι σημαίνουν κάτι» χωρίς να γνωρίζουμε την ακριβή σημασία τους, είπε. «Ισως η φωνή μιας μινωικής Σαπφούς ή Υπατίας μιλάει για την Αστάρτη της μινωικής Κρήτης, τη θεότητα του έρωτα. Ο δίσκος έχει 18 στίχους με ομοιοκαταληξία, με ποιητική παρήχηση. Μήπως μιλάμε για στίχους σαν το σονέτο του Σαίξπηρ; Ή μήπως για κάτι σαν τις μαντινάδες από την Κρήτη;» αναρωτήθηκε, μυώντας το κοινό του στα μυστικά του Δίσκου της Φαιστού, που ακόμα έχει πολλά να αποκαλύψει. Στην εκδήλωση απηύθυναν χαιρετισμούς η δρ. Εύη Σαχίνη, διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και ο καθηγητής Γιάννης Καλιακάτσος, τέως αντιπρύτανης, ακαδημαϊκός διευθυντής Γραφείου Διεθνών Σχέσεων ΤΕΙ Κρήτης. Ακολούθησαν ερωτήσεις από το κοινό.http://www.tanea.gr/

Gareth Owens: “Zëri i Diskut të Festu” “Nga ana nr 1 e diskut flitet për një hyjni shtatzënë e cila ndriçon ndërsa krahu nr 2 ka një fjali në dy vargje, me aliteracion minoik, e cila flet për hyjninë që perëndon. Perëndimi i Astratit/Afërditës/Afeas. Me ndihmën tuaj do të doja një ditë në të ardhmen të përkthejmë vargjet për hyjninë e dashurisë, të mësojmë më shumë”. Me këto fjalë, glosologu Dr Gareth Ouens, që është një specialist në shkrimin minoik, mbylli ligjëratën e tij interesante me titullin “Zëri i Diskut të Festu” që mbajti në Instutin e Kërkimeve Shtetërore,  të organizuar nga Qëndra Kombëtare e Vërtetimeve në bashkëpunim me Universitetin e Kretës. “Janë 61 fjalë nga të dyja anët dhe 18 vargje si soneta me rrimë. Gjashtë fjalë i rreferohen  dritës dhe gjashtë fjalë perëndimit të djellit. Tre fjalë flasin për një hyjni  shtatzënë dhe dhjetë të tjera për hyjninë me mbiemra të ndryshëm”, theksoi o doc. Owens, duke ju drejtuar,  me një greqishte të përsosur, dëgjuesve të shumtë të cilët kishin mbushur sallën e Institutit për të dëgjuar interpretimin eksperimental të tij për më shumë se gjysmën e fjalëve të diskut, i cili është bazuar në një kërkim shumëvjeçar shkencor. “Të tjera mbishkrime”. “Fjalë dhe një fjali e plotë nga Disku i Festu u gjendën  dhe në mbishkrime rrokjesh minoike fetare dhe në shpellën e Arkalohoriout dhe në malin Juhta pranë Aharnes dhe në Konso. “Këto mbishkrime u gjetën dhe me dedikime, si rrjedhim fjalën minoike që ishin me dedikime minoike kanë lidhje me fenë dhe me shëndetin. “Pra kemi një përbërje llogjike (kontekst), që do të thotë se Disku i Festos është një mbishkrim në rrokje minoik fetar i cili lexohet me një vazhdimësi mbishkrimore dhe ka lidhje me pothuajse tekste paralele me të cilat kanë ldihje me vende të shenjta dhe dedikime, dmth me urata dhe lutje dhe mbi të gjitha me shëndet”, përmendi profesori. Gjithashtu theksoi se “Pa miqtë dhe kolegët e mirë nuk do të kishim arritur në leximin e tekstit, që besoj se është dhe më i miri i mundshëm këtu e 110 vitet e fundit ose 37 shekujt e fundit që dikush lexoi Diskun në Kretë ndoshta për herë të fundit, 500 vjet para Luftës Trojane”. Plotësoi: “ Natyrsisht kam bërë gabime. Marr përsipër të gjithë përgjegjësinë mbi vete. Por kemi bërë një përpjekje. Nuk ekziston dikush që nuk ka bërë gabime, thjesht ekziston dikush që nuk është përpjekur. Sot do të doja që të ndaj këtë përpjekje me ju, me shpresën se do të bëjmë përmirësime dhe korrigjime sëbashku. “ “Me leximin tonë besojmë tashmë se mund të lexojmë 99% të diskut të Festu me vlerat fondetike të shkrimet linear mikinaik B. Kemi tërësisht 242 pika shkrimi, dmth gërma rrokje, me 45 pika të ndryshme. Erdhi çasti që të bëjmë hapin tjetër mbi kuptimin” shtoi ai. “Tani mund të flasim mbi se çfarë kuptimi kanë shumë nga gjysmat e fjalëve të diskut” dhe se si për 10%  nga 61 fjalë “kemi gjurmë gjuhore se ato kanë një kuptim” pa ditur kuptimin e tyre ekzakt.” “Ndoshta  zëri i një Sapfoje minoike ose zëri i Ipatias flet për Astartin e Kretës Minonike, perëndeshën e erosit. Disku ka 18 vargje me rrimë, me një ngjyrim poetik. Mos ndoshta flasim për vargje si soneta e Shekspirit? Apo si mandinadhat e Kretës?” pyeti, duke e futur publikun në sekretet e Diskut të Festu, i cili ka shumë akoma për të na zbuluar. Këtë event e përshëndetën dr Evi Sahini, drejtoresha e Qëndrës Kombëtare të Dokumentacionit dhe profesori Jani Kaliakatsos, ish rektor, drejtor akademik i Zyrës të marrdhënieve Ndërkombëtare  të Universitetit të Kretës. Më pas u dëgjuan pyetjet e spektatorëve.  Përktheu përgatiti: Pelasgos Koritsas