Ποιὸς ἄνθρωπος εἶναι ἐλεύθερος; Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς -Cili njeri është i lirë? Shën Nikolla Velimiroviç

Ποιὸς ἄνθρωπος εἶναι ἐλεύθερος; Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς (Ἐπίσκοπος Ἀχρίδος) Ἡ μεγάλη εἴδηση ποὺ καθημερινὰ εὐαγγελίζεται στὸν κόσμο ὁ χριστιανισμός, εἶναι ὅτι ἕνα πράγμα ἀξιολογεῖται πλήρως ὡς πρὸς τὴν ἀξία του, ἂν κρίνεται ὄχι κατὰ τὰ ἐξωτερικὰ φαινόμενα, ἀλλὰ κατὰ τὴν οὐσία του. Νὰ ἀξιολογεῖτε τὰ πράγματα, ὄχι ἀνάλογα μὲ τὸ χρῶμα καὶ τὸ σχῆμα τους, ἀλλὰ ἀνάλογα μὲ τὸ νόημά τους. Νὰ ἀξιολογεῖτε τὸν κάθε ἄνθρωπο ὄχι κατὰ τὴν ἰδιότητα καὶ τὴν περιουσία του, κατ’ ὄψιν δηλαδή, ἀλλὰ κατὰ τὴν καρδιὰ του – ἐκεῖ, ὅπου τὰ αἰσθήματα, ὁ νοῦς καὶ ἡ βούλησή του ἑνώνονται. Μὲ αὐτὸ τὸ μέτρο (ποὺ ἀποτελεῖ πάντοτε ἕνα νέο δίδαγμα γιὰ τὸν κόσμο), ἐκεῖνος ποὺ ἐξωτερικὰ εἶναι ὑποδουλωμένος δὲν εἶναι δοῦλος, καὶ ἐκεῖνος ποὺ ἔχει ἐξωτερικὴ -σωματικὴ- ἐλευθερία, δὲν εἶναι ἐλεύθερος. Ἀνάλογα μὲ τὴν κοσμικὴ κατανόηση, δοῦλος εἶναι αὐτὸς ὁ ὁποῖος ἀπολαμβάνει ἐλάχιστα τὸν κόσμο καὶ ἐλεύθερος αὐτὸς ὁ ὁποῖος ἀπολαμβάνει πολὺ τὸν κόσμο. Ὅμως, κατὰ τὴ χριστιανικὴ ἀντίληψη, δοῦλος εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἀπολαμβάνει ἐλάχιστα ἀπὸ τὸν ζῶντα Χριστό, ἐνῶ ἐλεύθερος εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἀπολαμβάνει ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερο τὸν ζῶντα Χριστό. Ἐπίσης, σύμφωνα μὲ τὴν κοσμικὴ κατανόηση τῶν ὅρων, δοῦλος εἶναι ὅποιος συνήθως δὲν κάνει τὸ δικό του θέλημα, ἀλλὰ κάνει τὸ θέλημα τῶν ἄλλων· ἐνῶ ἐλεύθερος εἶναι ὅποιος συνήθως κάνει τὸ δικό του θέλημα καὶ σπανιότερα τὸ θέλημα τῶν ἄλλων. Κατὰ τὴ χριστιανικὴ ἀντίληψη, δοῦλος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ συνήθως κάνει τὸ δικό του θέλημα καὶ λιγότερο συχνὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ· ἐνῶ ἐλεύθερος ἄνθρωπος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ κάνει τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ πιὸ συχνὰ ἀπ’ ὅ,τι τὸ δικό του. Τὸ νὰ εἶσαι δοῦλος Κυρίου εἶναι ἡ μόνη ἐλευθερία ποὺ ἀξίζει γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ ἡ μόνη ἀληθινή· ἐνῶ τὸ νὰ εἶσαι δοῦλος τοῦ κόσμου καὶ τοῦ ἑαυτοῦ σου, δοῦλος τῶν παθῶν καὶ τῆς ἁμαρτίας, εἶναι ἡ μόνη μοιραία σκλαβιά. Ἕνας ἄνθρωπος μπορεῖ, ἀναλογιζόμενος τοὺς βασιλιάδες στὸ θρόνο τους, νὰ σκεφθεῖ: ἄραγε ὑπάρχουν ἄλλοι ἄνθρωποι πιὸ ἐλεύθεροι ἀπ’ αὐτοὺς σ’ ὅλη τὴ γῆ; Κι ὅμως, πολλοὶ βασιλιάδες ἦταν οἱ πιὸ ποταποὶ καὶ οἱ πιὸ ἀνάξιοι δοῦλοι στὴ γῆ! Γιὰ τοὺς ἁλυσοδέσμιους χριστιανοὺς στὰ μπουντρούμια, μπορεῖ ἕνας ἄνθρωπος νὰ σκεφθεῖ: ἄραγε ὑπάρχουν σκλάβοι πιὸ δυστυχισμένοι ἀπ’ αὐτοὺς σὲ ὅλη τὴ γῆ; Κι ὅμως, οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες στὶς φυλακὲς ἔνιωθαν ἐλεύθεροι ἄνθρωποι καὶ ἔσφυζαν ἀπὸ πνευματικὴ χαρά! Ἔψαλλαν ψαλμοὺς καὶ ἀνέπεμπαν προσευχὲς δοξολογίας κι εὐγνωμοσύνης πρὸς τὸ Θεό. Ἡ ἐλευθερία ποὺ εἶναι συνυφασμένη, μὲ τὴ λύπη, καὶ τὴ δυστυχία, δὲν εἶναι ἐλευθερία, ἀλλὰ δουλεία. Μόνον ἡ ἐλευθερία ἐν Χριστῷ συνυφαίνεται μὲ τὴν ἀνεκλάλητη χαρά. Ἡ ἄληκτη χαρά: αὐτὴ εἶναι ἡ σφραγίδα τῆς ἀληθινῆς ἐλευθερίας. Κύριε Ἰησοῦ, ὁ Μόνος Ἀγαθὸς Κύριος, ποὺ χορηγεῖς τὴν ἐλευθερία ὅταν μᾶς κάνεις δέσμιους σὲ Σένα, κάνε μας δούλους Σου τὸ ταχύτερο δυνατόν, ὥστε νὰ πάψουμε νὰ εἴμαστε δοῦλοι σὲ ἀδυσώπητους καὶ ἀνελεήμονες ἀφέντες. Γιατί σὲ σένα ἀνήκει ὅλη ἡ δόξα καὶ ἡ τιμὴ καὶ ἡ προσκύνηση στοὺς αἰῶνες. Ἀμήν.

Cili njeri është i lirë? Shën Nikolla Velimiroviç Lajmi i madh i cili përhapet çdo ditë në botë është krishtërimi, një gjë vlerësohet, plotësisht përsa i përket vlerës së saj vetëm nëse gjykohet jo nga aparenca, por nga esenca e saj. Të vlerësoni gjërat, jo sipas ngjyrës  dhe formës së tyre, por sipas kuptimit të tyre. Të vlerësoni çdo njeri jo sipas profesionit dhe pasurisë së tij, dmth nga aparenca e jashtme, por sipas zemrës së tij atje ku ndjenjat, mendja dhe dëshira e tij bashkohen. Me këtë masë ( e cila përbën gjithmonë një mësim të ri për botën), ai që nga jashtë është i skllavëruar nuk është shërbëtor, dhe ai që ka një liri të jashtme-trupore, nuk është është i lirë. Sipas konceptimit të botës, shërbëtor është ai i cili shijon shumë pak në botë dhe i lirë është ai i cili shijon shumë në botë. Por si pas konceptimit të krishter, shërbëtor është ai i cili shijon pak nga Krishti i gjallë, ndërsa i lirë është ai i cili shijon sa më shumë nga Krishti i gjallë. Gjithashtu, sipas konceptit të përgjithshëm të përkufizimeve, shërbëtor është ai  i cili zakonisht nuk bën vullnetin e tij, por bën vullnetin e të tjerëve, ndërsa i lirë është ai i cili zakonisht bën dëshirën e tij dhe më rrallë vullnetin e të tjerëve. Sipa botëkuptimit të krishterë, shërbëtor është ai i cili zakonisht bën dëshirën e tij dhe më rrallë vullnetin e Zotit, ndërsa njeri i lirë është ai i cili bën vullnetin e Zotit më shpesh se sa vullnetin e tij. Që të jesh shërbëtor i Zotit është e vetmja liri e cila ka vlerë për njeriun dhe e vetmja që është e vërtetë, ndërsa që të jesh shërbëtor i botës dhe i vetes tënde, shërbëtor i pasioneve dhe i mëkatit, është e vetmja skllavëri vdekjeprurëse. Një njeri mundet duke menduar, mbretërit në fronin e tyre, të thotë: vallë ekzistojnë njerëz të tjerë që janë më të lirë nga ata në të gjithë botën? Por ja që shumë mbretër ishin më të shërbëtorët më të padenjë dhe më të neveritshmit në botë! Për të krishterët e lidhur me zinxhirë në podrume, mundet një njeri të mendojë: ka skllevër vallë më të mjeruar se ata në këtë botë? Por ja që dëshmorët e krishterë në burgje ndjeheshin njerëz të lirë dhe ishin gjithë gëzim shpirtëror! Psalnin psalme dhe lutje lavdëruese dhe mirënjohëse ndaj Zotit. Liria që është diçka që ka lidhje, me mërzitjen, mjerimin, nuk është liri, por skllavëri. Vetëm liria më Krishtin lidhet me gëzimin e papërshkrueshëm. Gëzimi i parpërshkrueshëm: kjo është vula e lirisë së vërtetë. Zoti ynë Jesu, i Vetmi Zoti i Mirë, që na fal lirinë kur na lidh me Ty, na bëj shërbëtorët e Tu, sa më shpejt të jetë e mundur, në mënyrë që të ndalojmë që qëni shërbëtorë tek zotër të pashpirt dhe të paepur. Sepse ty të përket lavdia nderimi dhe falja në jetë të jetëve. Amin.