ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ, ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ - Krenaria, mëkati më i madh.

ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ, ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ «Πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται» (Λουκ. 18,14) Ἐάν, ἀγαπητοί μου, μπορῇ κανεὶς ἀπὸ σᾶς νὰ μοῦ δείξῃ ἕνα νησὶ ποὺ νὰ μὴ τὸ βρέχῃ ἡ θάλασσα, τότε μπορεῖ νὰ βρεθῇ καὶ ἄνθρωπος ποὺ νὰ μὴ τὸν πλήττουν τὰ κύματα τῆς ἁμαρ­τίας. Καὶ μία μέρα ἀκόμα ἂν εἶνε ἡ ζωή του, δὲν τὴν ἀποφεύγει (βλ. Ἰὼβ 4,17· 14,4-5. Παρ. 20,9). Εἶνε ἁμαρτωλὸς ὁ ἄνθρωπος! τὸ φωνάζει ἡ ἴδια ἡ συνείδησί του, τὸ φωνάζει ἡ παγκόσμιος ἱστορία, τὸ φωνάζει πρὸ παντὸς τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο. Ἐκείνη ἡ μακαρία φωνὴ ποὺ ἀκούσα­με, «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. 18,13), ἀξίζει παραπάνω ἀπὸ ἄλλες πολύωρες προσ­ευχές· αὐτὴ ἀνέβασε ἀπὸ τὴ γῆ στὸν οὐρανὸ ἕναν ἁμαρτωλό. Αὐτὴ εἶνε προσευχὴ καὶ κάθε ἄλλου ἀνθρώπου ποὺ δὲν ἄφησε τὴ συνείδησί του νὰ πωρωθῇ. Ἁμαρτωλὸς ὁ ἄνθρωπος κάθε ἐποχῆς, μὰ πρὸ παντὸς ἁμαρτωλός, στὸ τετράγωνο καὶ στὸν κύβο, ὁ ἄνθρωπος τοῦ αἰῶ­νος μας. Μπο­ρεῖ κανεὶς ν᾽ ἀπαριθμήσῃ τὰ ἁ­μαρ­τή­ματα τοῦ συγχρόνου κόσμου; Εὐκολώτερο εἶνε νὰ μετρή­σῃ τοὺς κόκκους τῆς ἄμ­μου τῆς θαλάσσης ἢ τὶς τρίχες τῆς κεφαλῆς του ἢ τὶς σταγό­νες τῶν ὠκεανῶν, παρὰ τὰ ἁμαρτήματα ποὺ δι­απράττονται, μικρὰ καὶ μεγάλα, κρυφὰ καὶ φανερά, ἐν οἴκῳ καὶ ἐν δήμῳ, σὲ ὁ­ποι­ο­δήποτε σημεῖο τοῦ κόσμου. Οἱ ἄγ­γελοι ἀσφαλῶς θὰ ἔχουν σημειώσει στὰ μητρῷα τους τὸν αἰῶνα μᾶς ὡς τὸν πιὸ ἁμαρτωλὸ αἰῶνα τῆς ἱστορίας. Ἁμαρτωλὸς ὁ ἄνθρωπος. Ἀλλ᾽ ἐὰν σᾶς ρωτήσω, ποιά εἶνε ἡ μεγαλύτερη ἀπ᾽ ὅλες τὶς ἁ­μαρτίες, τί θ᾽ ἀπαντήσετε; εἶνε ὁ φόνος, ἡ ψευδορκία, ἡ ἀσέβεια στοὺς γονεῖς, τὰ ἁ­μαρτήματα τῆς σαρκός, ἡ ἀχαριστία, ἡ βλασφημία τῶν θείων;… Ὄχι, ἀγαπητοί μου. Ἀσφαλῶς αὐτὰ καὶ ἄλλα ἀκόμη εἶνε σο­βαρὰ καὶ κλείνουν τὴν θύρα τοῦ παραδείσου. Ἀλλὰ πάνω ἀπ᾽ αὐτά, στὴν κορυφὴ τῆς πυ­ραμί­δος, εἶνε ἕνα ἁμάρτημα ποὺ ἐπάνω στὴ ζυγαριὰ τοῦ Θεοῦ ζυγίζει περισσότερο. Ποιό νά ᾽νε αὐτό; Ἕνας μοιχὸς ἢ πόρνος ἢ ἄδικος ἢ ἀχάριστος ἢ καὶ φονιᾶς κ᾽ ἐγκληματίας, ἔρχονται στιγμὲς ποὺ ἀναλογίζεται τὸ ἁμάρτημά του, τὰ θύματα ποὺ ἔχει δημι­ουργήσει, τὴν αἰώνια κόλασι ποὺ τὸν περιμένει, καὶ πέφτει μπροστὰ στὸν Λυτρωτὴ τοῦ κόσμου καὶ λέει «Χριστέ, συχώρεσέ με». Ἕνας μόνο στέκεται ὄρθι­ος, σὰν κολώνα καὶ πάσσαλος, καὶ δὲν λυγίζει νὰ ζητήσῃ τὸ ἔ­λεος τοῦ Θεοῦ· καὶ ἡ ἁμαρτία του, ἡ ἀβυσσώδης, ποὺ ἐμεῖς δὲν τὴν ὑπολογίζουμε ἀλλὰ οἱ ἄγ­γελοι καὶ ἡ ζωὴ καὶ ἡ ἱστορία καὶ ἡ ψυχολο­γία καὶ πρὸ παντὸς τὸ ἱερὸ εὐαγγέλιο σήμερα τὴ βα­θμολογοῦν ὡς τὴν βαρύτερη ἁμαρτία – ποιά εἶνε, ἀδελφοί μου; Εἶνε ἡ ὑπερηφάνεια. –Ὥστε ἡ ὑπερηφάνεια εἶνε τόσο μεγάλο κακό, ὥστε κατατάσσεται στὴν πρώτη γραμ­μή;… * * * Σᾶς φαίνεται, ἀγαπητοί μου, αὐτὸ ὑπερβολι­κό. Ἀλλὰ σᾶς κάνω μία ἐρώτησι, ἐπάνω στὴν ὁποία ἔστυψαν τὰ μυαλά τους καὶ φιλόσοφοι χω­ρὶς νὰ βροῦν ἀπάντησι. Ἡ ἐ­ρώτησι εἶνε· πό­θεν τὸ κακό; ἀπὸ ποῦ εἰσέβαλε τὸ κακὸ στὸν κό­­σμο; Μήπως ἀ­π᾽ τὸ Θεό; Ἄ­παγε τῆς βλασφημί­ας! ὁ ἀγαθὸς Θεὸς δὲν μπορεῖ νά ᾽νε ἡ πηγὴ τοῦ κα­κοῦ. Μήπως ἀπὸ τὸν ἄν­θρωπο; Οὔ­τε· γιατὶ ὁ ἄνθρωπος εἶ­νε τὸ θῦμα τοῦ κακοῦ. Τότε ἀπὸ ποῦ ἦρθε ἡ συμφορά; Κατὰ τὴ Γρα­φὴ τὸ κακὸ προ­ῆλ­θε ἀπὸ τὸ σατανᾶ, αὐτὸς εἶνε ὁ ἐφευρέτης τῆς ἁμαρτίας. Καὶ ποιά ἁμαρτία διέπραξε; Προ­ηγουμένως ὁ σατανᾶς ἦταν τὸ λαμπρό­τε­ρο ἄστρο. Γιατὶ ὅπως ὑπάρχουν ὑλικὰ ἄστρα, ἔτσι ὑπάρχουν καὶ πνευματικὰ ἄστρα (βλ. καὶ Dante Al­ighieri, «Παράδεισος», 3ο βιβλίο τοῦ ἔργου Ἡ Θεία Κωμῳδία). Ὁ παράδει­σος εἶνε γεμᾶτος ἀπὸ τέτοια ἄστρα· ὄχι ὑ­λικὰ ποὺ μιὰ μέρα θὰ σβήσουν ὅπως ὅλο τὸ σύμ­παν, ἀλ­λὰ πνευματικὰ ποὺ ποτέ ὁ χρόνος δὲν θὰ τὰ σβή­σῃ, ὅπως εἶνε π.χ. οἱ μεγάλοι πατέρες τῆς Ἐκ­κλησίας (Γρηγόριος, Βασίλειος, Χρυσό­στομος κ.λπ.), γιὰ τοὺς ὁποίους ἡ Ἐκκλησία μας ψάλλει «ἀστέρες πολύφωτοι τοῦ νοητοῦ στερεώματος» (δοξ. ἁγ. Πατέρ.). Πρὶν ἀ­πὸ τοὺς ἁγίους πατέρας, ἀ­στέρες καὶ φῶτα μεγάλα εἶνε οἱ ἄγγελοι, καὶ πρῶτος μέσα στὰ πλήθη ἐκεῖνα, ἄγγε­λος ποὺ φωσφόριζε καὶ σελάγιζε στὸ νοητὸ στε­ρέωμα, ἦταν ὁ «ἑωσφόρος». Τὸ ὄνομα αὐτὸ στὴν ἁ­γία Γραφὴ σημαίνει καὶ τὸν αὐγερινό, τὸν γνω­στὸ πλα­νή­τη Ἀφροδίτη· κατὰ λέξιν σημαί­νει «αὐτὸν ποὺ φέρει τὴν ἕω, δηλαδὴ τὴν αὐ­γή, καὶ προμηνύει τὴν ἀνατολή» (Ψαλμ. 109,3). Κυρίως ὅμως σημαίνει τὸν σατανᾶ, καὶ δηλώνει ἀκρι­βῶς τὸ κάλλος, τὴν ὡραιότητα καὶ λαμπρότη­τα ποὺ εἶ­χε. Ὁ ἑωσφόρος λοιπόν, ὁ πρωτοστά­της ἄγγελος ποὺ βρισκόταν κοντὰ στὸ θρόνο τοῦ Ὑψί­στου, ἔπεσε (Ἠσ. 14,12)· ἔπεσε ἀπὸ τὸ ὕψος τοῦ οὐ­ρανοῦ «ὡς ἀστραπή», ἀκαριαῖα – στὴ στιγμή, ὅ­πως ἡ ἀστραπή, ἔτσι τὸν εἶδε ὁ Κύριος (Λουκ. 10,18). Καὶ τίθεται τὸ ἐρώτημα· πῶς ἔπεσε ὁ ἑωσ­φόρος; (Ἠσ. ἔ.ἀ.), ποιά ἦταν ἡ ἁμαρτία του ποὺ τὸν γκρέμισε ἀπ᾽ τὸν οὐρανό; Ἡ Γραφὴ ἀ­παντᾷ. Ὁ ἑωσφόρος δὲν εἶχε ὑλικὸ σῶμα· ἡ ἁ­μαρτία του δὲν ἦταν οὔτε μοιχεία οὔτε πορ­νεία οὔτε κλοπή, κάτι ἀπ᾽ αὐτὰ ποὺ διαπράττει ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸ σῶμα του· ἡ ἁμαρτία ποὺ διέπραξε τὸ ἄ­υλο πνεῦμα ἦταν ἁμαρτία ἄυλη, πνευματικὴ ἁ­μαρτία, ἦταν ἡ ὑπερηφάνεια. Ἀνοῖξτε σᾶς παρακαλῶ τὸν προφήτη Ἠσαΐα (βλ. Ἠσ. 14,13-15), κ᾽ ἐκεῖ θὰ δῆτε τί λέει. Εἶπε μέσα στὴ σκέψι του ὁ ἑωσφόρος· Μικρὴ εἶν᾽ ἡ θέσι ποὺ κατέχω, πρέπει νὰ ὑψωθῶ· θ᾽ ἀνεβῶ στὸν οὐ­ρα­νὸ πάνω ἀπ᾽ τὰ σύννεφα, θὰ στήσω τὸ θρόνο μου πάνω ἀπ᾽ τ᾽ ἀστέρια, θὰ γίνω ὅμοιος μὲ τὸν Ὕψιστο(!). Καὶ μόλις ἔκανε αὐτὴ τὴν ὑπερή­­­φανη σκέψι, κατέπεσε στὸν ᾅδη. Κι ὄχι μόνο ὁ ἴδιος ἀλλά, ὅπως λέει ἡ Ἀποκάλυψις συμβο­λικά, μὲ τὴν οὐρά του παρέσυρε καὶ τὸ ἕνα τρίτο τῶν ἀστέρων, δηλαδὴ ἀγγέλους ποὺ ἔγιναν δαίμονες (Ἀπ. 12,4). Καὶ τότε ἀκούστηκε ἡ φω­νὴ τοῦ ἀρχαγγέλου Μιχαήλ, ποὺ τὴν ἀκοῦμε κ᾽ ἐμεῖς στὴν θεία λειτουργία, «Στῶμεν καλῶς, στῶ­μεν μετὰ φόβου…» (θ. Λειτ.), ἡ σάλπιγγα ποὺ σήμανε συναγερμὸ καὶ ἐγρήγορσι ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων γιὰ νὰ μείνουν πιστοὶ στὸν Κύριο. Ἡ ὑπερηφάνεια λοιπὸν γκρέμισε ἀπ᾽ τὸν οὐ­ρανὸ τὸν ἑωσ­φό­ρο καὶ πλῆθος ἀγγέλους· γκρέ­μισε ἔπειτα στὴν Ἐδὲμ τοὺς πρωτοπλάστους ποὺ ἔμειναν ἀμετανόητοι στὴν παρακοή τους, γκρέμισε στὴ Βαβὲλ μὲ τὴ σύγχυ­σι τῶν γλωσσῶν ἐκείνους ποὺ ξεκίνησαν νὰ χτίζουν πύργο ποὺ θά ᾽φτανε μέχρι τὰ ἄστρα, γκρέμισε ἰ­σχυροὺς καὶ ὑπερηφάνους ὅπως π.χ. τὸν πάν­οπλο Γολιὰθ μὲ τὴ σφεντόνα ἑνὸς Δαυΐδ. Ὁ Κύ­ριος, ὅπως ἔψαλε ἡ Παναγία, «καθεῖλε δυνά­στας ἀπὸ θρόνων καὶ ὕψωσε ταπεινούς» (Λουκ. 1,52). Ἂς ῥίξῃ καθένας μας ἕνα βλέμμα στὰ βάθη τῆς ψυχῆς του. Δὲν ὑπάρχει θνητὸς πάνω στὴ γῆ, ποὺ νὰ μὴν ἔχῃ μέσα του ὑπερηφάνεια. Ἄλλος ὑπερηφανεύεται γιὰ τὴν ὡραιότητά του, ἄλλος γιὰ τὴ σωματική του δύναμι, ἄλλος γιὰ τὴ γνῶσι καὶ ἐπιστήμη του, ἄλλος γιὰ τὰ πλού­τη του, ἄλλος γιὰ τὰ παιδιά του, ἄλλος γιὰ τὴ γυναῖκα του, ἄλλος γιὰ τὴν πατρίδα του, ἄλ­λος γιὰ ὁ,τιδήποτε ἀπὸ τὰ ὑλικὰ ἀγαθά. Μέσ᾿ στὴ ῥίζα τῆς ὑπάρξεώς μας εἶνε ἡ ὑπερηφάνεια. Τ᾽ ἀποτελέσματα τῆς ὑπερηφανείας ποιά εἶ­­νε, ἀγαπητοί μου; Ἡ ἱστορία παλαιότερη καὶ νεώτερη μὲ μύρια παραδείγματα, καθὼς καὶ ἡ σύγχρονη πεῖρα, ὑπογράφουν ἐκεῖνο ποὺ εἶ­πε τὸ ἀψευδὲς στόμα τοῦ Λυτρωτοῦ μας, ὅτι «πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ τα­πεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται» (Λουκ. 18,14· βλ. καὶ 14,11). Αὐτὸ εἶνε νόμος ποὺ θέσπισε ὁ Κύριος. Σᾶς παρακαλῶ σήμερα, ἀνοῖξτε τὸν προφή­­τη Ἠσαΐα καὶ θὰ βρῆτε κάποια φοβερὰ χωρία (βλ. Ἠσ. 6,11· 24,6-13). Λέει ἐκεῖ, προφητεύοντας πρὶν ἀ­πὸ ὀχτακόσα χρόνια, ὅτι ἐξ αἰτίας τῆς ὑπερη­φανείας θὰ ἔρθῃ ἡμέρα ποὺ οἱ πόλεις θὰ ἀ­δειάσουν, θὰ μείνουν ἔρημες, ἀκατοίκητες, ἡ γῆ θὰ ἐρημώσῃ, οἱ ἄνθρωποι θὰ λιγοστέψουν. Ἐπειδὴ τὰ ἔθνη καὶ οἱ λαοὶ ὑπερηφανεύον­ται, θὰ ταπεινωθοῦν· θὰ γίνῃ «Ἁρμαγεδὼν» καὶ «σει­σμὸς μέγας» (Ἀπ. 16,16,18)· καὶ μέσα στὰ ἐρείπια θὰ ταφοῦν στρατηγοὶ καὶ βασιλεῖς καὶ ἄρχοντες καὶ ἐπιστήμονες πυρηνικῶν ἐρευνῶν. Ἡ ὑπερηφάνεια εἶνε ὀλέθριο κακό. * * * Γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς, ἀγαπητοί μου, καὶ ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία σήμερα παρουσιάζει μπροστά μας δύο εἰκόνες, τὴ μαύρη εἰκόνα τοῦ ὑπερή­φανου ἀνθρώπου ποὺ μιμεῖται τὸ δαίμονα, καὶ τὴ φωτει­νὴ εἰκόνα τοῦ ταπεινοῦ. Ὁ ὑπερή­φανος κάνει ἐχθρὸ τὸ Θεό· καὶ ὅποιος πάει κόν­τρα μὲ τὸ Θεό, ὅποιος κι ἂν εἶνε, θὰ γίνῃ στάχτη. Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας ἀνοίγει τὸ Τριῴδιο. Κρεμάει ἀπὸ τὰ ἄστρα μιὰ σκάλα καὶ μᾶς λέει· Προχωρεῖτε, ἀνεβαίνετε, γίνετε ἀ­στροναῦτες τοῦ πνεύματος! Ἑβδομήντα ἡμέρες διαρκεῖ ἡ περίοδος αὐτή. Σήμερα εἶνε ἡ πρώτη ἡμέρα. Ἡ τελευταία θὰ εἶνε τὸ Μέγα Σάββατο, ὅταν ὁ ἱερεὺς σκορπίζοντας δα­φνόφυλλα μέσα στὸ ναὸ θὰ λέῃ «Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν…» (Ψαλμ. 81,8). Ἐμπρός! σαλπίζει τὸ ἱερὸ εὐαγγέλιο. Ἂς ἀνεβοῦμε τὴ σκάλα αὐτή. Τὸ πρῶτο σκα­λὶ γράφει ἐπάνω· Ταπεινωθῆτε! Ἂς ταπεινωθοῦμε, ἂς κλάψουμε, ἂς πενθήσουμε, ἂς γίνου­με ἐλαφροὶ σὰν φτερωτοὶ ἄγγελοι, καὶ τότε θὰ φτάσουμε στὰ ὕψη τῶν οὐρανῶν, γιὰ νὰ ὑμνοῦ­με ἐκεῖ μαζὶ μὲ τοὺς ἀγγέλους Πατέρα Υἱὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν. (†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος (Στον ἱ. ν. Ἁγ. Ἐλευθερίου Ἄρεως Γκύζη – Ἀθηνῶν 30-1-1966 πρωί) Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΛΕ΄, Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2065

Krenaria, mëkati më i madh. “Ai që lartëson veten do të përulet”(Lluka 18,14) Nëse të dashurit e mi, mundet dikush prej jush të më tregojë dikë që të mos e lagë deti, atëhere mund të gjendet dhe një njeri që të mos e dëmtojnë dallgët e mëkatit. Dhe sikur vetëm një ditë të jetë jeta e tij, nuk i shmang dot (Shiko Jovi 4,17 – 14, 4-5  Fjalët e Urta 20, 9). A është njeriu mëkatar? E tregon vetë ndërgjegjia e tij, e shpall vetë historia botërore, e shpall mbi të gjitha ungjilli i sotëm. Ai zë i largët që dëgjuam “Zoti, të më mëshirojë mua mëkatarin” (Lluka 18,13), që vlen më tepër se lutjet të tjera të gjata dhe ishte kjo lutje që ngjiti nga toka në qiell një mëkatar. Kju është lutja e çdo njeriu që nuk lejoi që shpiriti i tij të mbulohej nga çmërçi. Në çdo kohë njeriu është mëkatar, por, mbi të gjitha mëkatar në katror dhe në kub është njeriu i shekullit tonë. Mundet dikush të numërojë mëkatet e botës moderne? Është më kollaj që të numërojë kokërrat e rërës  së detit ose qimet e kokës së tij ose pikat e qiellit, sesa mëkatet që kryhen, të vogla e të mëdha, fshehur apo hapur, në publik  apo privatisht, në çdo vend të botës. Ëngjëjt me siguri do të kenë shënuar në regjistrat e tyre, shekullin tonë si shekullin më mëkatar të historisë. Mëkatar njeriu, por, nëse iu pyes cili është mëkati më i madh nga të gjithë, çfarë do të përgjigjeshit? Është vrasja, betimi i rremë, mosrespekti ndaj prindëve, mëkatet e trupit, mosmirënjohja, blasfemia e hyjnoreve, ... Jo të dashurit e mi. Sigurisht që të gjitha këto janë të rënda dhe mbyllin derën e parajsës. Por mbi të gjitha këto, në majën e piramidës, është një mëkat që mbi peshoren e Zotit  peshon më tepër. Cila të jetë kjo? Një kurvar, një i padrejtë, një vrasës e kriminel, ka momente që mendon mëkatet e tij, viktimat që ka krijuar, ferrin e përjetshëm që e pret, dhe gjunjëzohet para Shpëtimtarit të botës dhe thotë: “Krisht, më fal”. Vetëm njëri qëndron më këmbë si një kollonë apo hu, dhe nuk mendon aspak se duhet të kërkojë mëshirën e Zotit, dhe mëkati i tij,  prej ferri, që ne nuk e mendojmë, por që ëngjëjt, jeta, historia, psikologjia por mbi të gjitha ungjilli i sotëm e vlerësojnë si mëkatin më të rëndë- cila është vëllezërit e mi? Është krenaria. -         Pra krenaria është kaq e keqe e madhe, sa të rënditet në vijën e parë!! **** Ju duket të dashurit e mi, diçka e ekzagjeruar kjo. Por do t’iu bëj një pyetje, mbi të ciln do të shtrydhnin trurin dhe filozofët dhe nuk do të gjenin përgjigje. Pyetja është: nga ku vjen e keqja? Nga ku hyri e keqja në botë? Mos ndoshta nga Zoti? Mos iu afro blasfemisë! Zoti i mirë nuk mundet që të jetë burimi i së keqes. Mos ndoshta nga njeriu? As nga ai, sepse njeriu është viktimë e së keqes. Atëhere nga ku erdhi kjo e keqe? Sipas Shkrimit të Shenjtë e keqja e ka prejardhjen nga shejtani, ai është shpikësi i së keqes. Por cilin mëkat bëri ai? Në fillim shejtani, stanai, ishte ylli më i ndritur. Sepse ashtu siç ekzistojnë yjet materiale, kështu ekzistojnë dhe yjet shpirtërore ( shiko Dante Alighieri, Parajsa, libri i tretë i veprës Komedia Hyjnore). Parajsa është e mbushur me hyje të tilla, jo materiale të cilat një ditë do të shuhen ashtu si gjithë universi, por shpirtërore, që koha kurrë nuk do t’i shuajë, siç janë psh. Etërit e mëdhenj të Kishës (Grigori, Vasili, Goëarti etj) për të cilët Kisha jonë psallën “Yje të shumëndritshëm të qiellit imagjinar” . Para etërve tanë të shenjtë, hyjet dhe dritat e mëdha janë ëngjëjt, dhe ndër ta më i bukuri ëngëll ishet ai eosfori/ luciferi. Emri i të cilit. Ky emër në shkrimin e shenjtë do të thotë dhe yll mëngjesi, planetin e njohur afërdita dhe fjalë për fjalë po të përkthehet do të thotë “ ai që sjell mëngjesin, paralajmëron mëngjesin” (Psalmos 109,3). Por kryesisht do të thotë shejtan, dhe tregon pikërisht, bukurinë dhe ndriçimin që kishte. Luciferi pra, ëngjëlli që ishte pranë fronit të më të lartit, ra (Isaia, 14, 12), ra nga lartësia e qiellit “si rrufe”, menjëherë- në çast, si rrufe, dhe kështu e pa Zoti (Lluka, 10, 18) Ngrihet pyetja, si ra Luciferi, (Isaia) cili ishte mëkati i tij që e rrëzoi nga qielli? Shkrimi përgjigjet. Luciferi nuk kishte trup prej materieje ose mëkati i tij nuk ishte as kurvëria as vjedhja, apo diçka nga ato që bën njeriu me trupin e tij, mëkati që ai kreu kjo frymë e patrup, ishte mëkat jo material, mëkat shpirtëror, ishte krenaria. Hapeni ju lutem profetin Isaia (shiko Isaian 14,13-15) dhe atje do të shikoni se çfarë thotë. Tha në mendjen e tij Luciferi, është e vogël grada që kam, duhet të ngrihem, do të ngjitem në qiell mbi retë, do të ngre fronin tim mbi yjet, do të bëhem i ngjashëm me më të Lartin (!). Sapo bëri këtë mendim krenar, ra në had. Jo vetëm ai,por , siç thotë dhe Zbulesa në mënyrë simbolike, me bishtin e tij tërhoqi një të tretën e hyjeve, dmth ëngjëj që u bënë demonë ( Apostulli 12,4). Atëhere u dëgjua zëri i kryengjëllit Mihail, që e dëgjojmë dhe në meshën hyjnore “Le të qëndrojmë mirë, le të qëndrojmë me frikë...” (Mesha Hyjnore) ,  boria që ishte alarmi për gadishmëri të ëngjëjve dhe njerëzve që të mbeten besimtarë ndaj Zotit. Krenaria pra rëzoi nga qielli  Luciferin dhe një mori ëngjëjsh, rrëzoi më pas në Edhem dhe të parëkrijuarit që mbetën të papenduar në mosbindjen e tyre, rrëzoi në Babel me ngatërrimin e gjuhëve ata, që filluan të ndërtonin një kullë që do të arrinte deri në yjet, rrëzoi të fortët dhe krenarët si psh Goliatin me hedhien e gurit nga  një David. Zoti, ashtu siç psalli dhe e Tërëshenjta, “rrëzoi të fortët nga froni dhe lartësoi të përulurit” (Llukai 1, 52) . Le të hedhë një sy, secili prej nesh, në thellësinë e zemrës së tij. Nuk ka të vdekshëm mbi kët tokë që të mos ketë brenda vetes krenari. Dikush krenohet për bukurinë e tij, dikush por forcën e tij trupore, dikush tjetër për njohuritë dhe shkencën që zotëron, dikush për pasurinë e tij, dikush tjetër për fëmijët e tij,dikush për gruan e tij, dikush për çdo gjë nga të mirat materiale. Në rrënjën e ekzistencës sonë është krenaria. Rezultati i krenarisë, cili është të dashurit e mi? Historia e vjetrë dhe e re, me një mijë shembuj, si dhe eksperienca moderne, nënshkruajnë atë që tha goja e papërgënjeshtruar e Shpëtimtarit tonë, se “kushdo që lartëson veten do të përulet, dhe ai që përul veten do të lartësohet” (Lluka 18,14 shiko dhe 14,11) Ky është ligji që vendosi Zoti. Ju lutem sot hapni, profetin Isaia dhe do të shikoni disa pjesë të tmerrshme (Shiko Isaia 6,11   24, 6-13). Thotë atje duke profetizuar, para 800 vjetësh, se për shkak të krenarisë do të vijë një ditë që qytetet do të zbrazen, do të mbeten të shkreta, të pabanueshme, toka do të shkrretohet, njerëzit do të pakësohen. Mqs kombet dhe popujt krenohen, do të përulen, do të bëhet “Armagedoni” dhe “tërmet i madh” (Apostujt 16, 16, 18) dhe në gërrmadhat do të varrosen gjeneralët, mbretërit, fisnikët, shkencëtarët e kërkimeve bërthamore. Krenaria është një e keqe shkatërrimtare. *** Për këtë pikërisht, të dashurit e mi, dhe Kisha jonë e Shenjtë sot paraqet para nesh dy figura. Figurën e zezë të njeriut krenar i cili imiton demonin, dhe figurën e ndritur të të përulurit. Krenari bën armik Zotin, dhe ai që shkon në të kundërt me Zotin, kushdo qoftë, do të bëhet pluhur. Sot Kisha jonë hap Triodhin. Var nga yjet një shkallë dhe na thotë: Ecni, ngjituni, bëhuni astronautë të frymës! Shtatëdhjetë ditë mban kjo periudhë. Sot është dita e parë. E fundit është e Shtuna e Madhe, kur prifti duke shpërndarë fletë dafine në kishë thotë “Zoti u Ngjall, duke gjykuar botën..” (Psalmi 81,8). Përpara! Thërret ungjilli i shenjtë. Le të ngjitimi këtë shkallë. Shkalla e parë shkruan sipër: PËRULUNI! Le të përulemi, të qajmë, të mbajmë zi, të bëhemi të lehtë si ëngjëj me krahë, dhe atëhere do të arrijmë në lartësinë e qiejve, për të lavdëruar atje bashkë me ëngjëjt Atin Birin dhe Shpirtin e Shenjtë në jetë të jetëve. Amin. (†) Episkop Avgustini. (Në Shën Eleftheri i Areos Gizi Athinë 30-01-1966 në mëngjes) Përgatiti Përktheu Pelasgos Koritsas