Ο πρόεδρος της Δ. Ε. Ε. Ε. Μ – ΟΜΟΝΟΙΑΣ πρώην βουλευτής – καθηγητής κ. Γρηγοράκης Γιώργη Καραμέλιος συντόνησε την εορτήν της ομογένειας. Στην αρχή προεβλήθη σε οθόνη το χρονικό του έπους του Ι940-1941 και στην συνέχεια έδωσε τον λόγο στους κάτωθι:
Ο Πρέσβης κ. Γεώργιος Αλαμάνος πρόξενος του Γενικού Ελληνικού Προξενείου Κορυτσάς πήρε τον λόγο πρώτος : « Αγαπητοί μου …… Τέτοιες εκδηλώσεις χρειάζονται να γίνονται είναι πολύ σημαντικές διότι συμβάλλουν στην ενίσχυση της ιστορικής γνώσης και της αυτογνωσίας της υπάρξεως του Ελληνικού στοιχείου της περιοχής . Κάτι που αποτελεί συνέχεια υπάρξεως του Ελληνικού στοιχείου και της αυτοδύναμης συνέχισης είναι η αυτοθυσία. Την ενίσχυση αυτής της αυτοθυσίας υπηρέτησεν ουσιαστικά ο π. Ελευθέριος Καρακίτσιος επί δεκαετίες με την ακούραστη δράση του , την γεμάτη θέληση και γνώση . Η ΟΜΟΝΟΙΑ απόψε δικαίως αναγνωρίζει την μεγάλη του προσφορά . Αξίζει τον σεβασμό, την αγάπη και την ευγνωμοσύνη. Εύχομαι στην ΟΜΟΝΟΙΑ και στον εκλεκτό μεταβατικό της πρόεδρο κ. Γρηγόρη Καραμέλο κάθε επιτυχία στην προσπάθεια αναδιοργάνωσης και ενίσχυσης των δεσμών της ΟΜΟΝΟΙΑΣ με κάθε προοδευτικό στοιχείο του Ελληνισμού της περιοχής. Αυτό αποτελεί προσπάθεια να κατακτήση η οργάνωση το επίπεδο δράσης το οποίον ανυψώνει τον πολιτισμό . Ευχαριστώ».
Στην συνέχεια πήρε τον λόγο ο ομογενής καθηγητής του Πανεπιστημίου Κορυτσάς κ. Βασίλειος Τούσης που εκφώνησε τον πανηγυρικόν της ημέρας: «
Εξοχότατε κύριε Πρόξενε του Γενικού Ελληνικού Προξενιού στην Κορυτσά κύριε Αλαμάνε, αξιότιμε Πρόεδρε της Ομονοίας στην Κορυτσά κύριε Καραμέλο, Πανοσιoλογιώτατε, Σεβαστέ Πατέρα Ελευθέριε, φίλτατοι προσκεκλημένοι, αγαπητοί φίλοι Ελλαδίτες, που μας τιμάτε σήμερα εδώ στην Κορυτσά και συνάμα μας ενθαρρύνετε δια της παρουσίας σας για να συνεορτάσουμε την εβδομηκοστή έκτη επέτειο της νίκης του ενδόξου Ελληνικού Στρατού κατά των Ιταλών και της Απελευθερώσεως της Κορυτσάς
Χωρίς να σας κουράζω πολύ, ο λόγος μας, θα βασισθεί πάνω σ’ αυτά τα Ιστορικά γεγονότα, ορισμένες λεπτομέρειες των οποίων, όπως το ξεκίνημα του Ιταλοελληνικού πολέμου γνωστές για το Ελληνικό κοινό, θα τα αναπτύξουμε αναλυτικά στο μέρος της εισήγησης που θα διαβαστεί στα αλβανικά.
Ενώ, εδώ θα μιλήσουμε εκτενέστατα, όσον μας επιτρέπει και ο χρόνος, για την απελευθέρωση της Κορυτσάς στις 22 Νοεμβρίου του 1940 από τον Ελληνικό Στρατό, καθώς και τον απόηχο αυτού του ιστορικού γεγονότος παγκοσμίως.
Η απελευθέρωση της Κορυτσάς, ήταν η τελευταία μεγάλη επιτυχία του Ελληνικού στρατού στο μέτωπο του Ελληνοαλβανικού Μεθορίου. Στην πόλη βρίσκονταν και την υποστήριζαν ισχυρές ιταλικές δυνάμεις (μεραρχία Τριέστι – Πιεμόντε – Βενέτσια – Αρέστο με δύο τάγματα μελανοχιτώνων – με το τάγμα των Βερσαλλιών και ένα τάγμα Αλβανών). Ο αγώνας για την κατάληψή της, κράτησε οχτώ μέρες και ήταν πολυαίμακτος. Πρώτος αξιωματικός που μπήκε στην πόλη ήταν ο Ιωάννης Μεργέτης. Σύμφωνα με έκθεσή του, η επίθεση του ελληνικού στρατού άρχισε στις 14 Νοεμβρίου αιφνιδιαστικά. Στην πρώτη επίθεση συνελήφθησαν οι πρώτοι 40 Ιταλοί. Μέχρι την 21η Νοεμβρίου που εξακολούθησε η επίθεση, αιχμαλωτίζεται ένα ιταλικό τάγμα, ένα ορεινό χειρουργείο και άλλο πολεμικό υλικό.
Στις 22 Νοεμβρίου το πρωί, το τάγμα του Αθανασίου Παλαιοδημοπούλου μπαίνει στην Κορυτσά και σε λίγα λεπτά αργότερα μπαίνει ο Συνταγματάρχης Ιωάννης Μεργέτης, ο οποίος ανακοίνωσε στην 9η Μεραρχία την κατάληψή της: «Ώρα 7.45’ ημέτερον απόσπασμα κατέλαβε Κορυτσά. Ι. Μεργέτης – Συνταγματάρχης».
Η είδηση έφτασε σύντομα στην Κυβέρνηση, η οποία ανακοίνωσε στον Ελληνικό λαό την απελευθέρωση της Κορυτσάς. Ο λαός των Αθηνών, ολόκληρος ο ελληνισμός, πανηγύρισε με ενθουσιασμό την απελευθέρωσή της. Η κυανόλευκη κυμάτιζε στο Διοικητήριο της Κορυτσάς και σκόρπιζε συγκίνηση.
Οι θυσίες, το αίμα που χύθηκε άφθονο, προς στιγμή λησμονήθηκαν και άκρατος ενθουσιασμός κατέλαβε το λαό. Με διθυραμβικούς τίτλους οι εφημερίδες των Αθηνών ανήγγειλαν την προέλαση του ελληνικού στρατού και την απελευθέρωση της Κορυτσάς. Ο Π. Παλαιολόγος, απεσταλμένος του «Ελεύθερου Βήματος» στο μέτωπο απέστειλε στην εφημερίδα την παρακάτω ενθουσιώδη ανταπόκριση: «ΜΕΤΩΠΟΝ ΗΠΕΙΡΟΥ, 22 Νοεμβρίου (του απεσταλμένου μας). Η Ήπειρος ολόκληρος εις μίαν ψυχήν πανηγυρίζει ενθουσιωδώς την κατάληψιν της Κορυτσάς. Ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Σπυρίδων, εθναπόστολος, περιερχόμενος το μέτωπον, με ησπάσθη ψιθυρίζων: «Ωμίλησεν ο Θεός. Ούτοι εν άρμασιν, ούτοι εν Ίπποις, ημείς εν ονόματι Θεού». Οι στρατιώται αγκαλιάζουν αλλήλους. Με ψυχήν πλημμυρισμένην από συγκίνησιν και υπερηφάνειαν, συγκεντρώνω από τραυματίας αξιωματικούς στοιχεία από τας προχθεσινάς και χθεσινάς μάχας εις το μέτωπον της Ηπείρου. Χρειάζεται νέος Όμηρος διά την περιγραφήν της σημερινής εποποιίας. Ζώμεν εις μίαν ατμόσφαιραν μέθης και παραληρήματος».
Η πόλη της Κορυτσάς περιήλθε τις πρωινές ώρες της 22ης Νοεµβρίου κάτω από ελληνική διοίκηση για τρίτη φορά από το 1912. Ο πρώτος Έλληνας φρούραρχος της πόλης, Αντισυνταγματάρχης Πεζικού ∆ηµήτριος Θεοδωράκης, τύπωσε και τοιχοκόλλησε παντού προκήρυξη γραµµένη στα ελληνικά και στα αλβανικά στην οποία αναφερόταν ότι: «Εν Ονόµατι του Βασιλέως των Ελλήνων Γεωργίου του Β΄ και της Ελληνικής Κυβερνήσεως. Ανακηρύσσω αύθις τήν πολιν Κορυτσάς Ελευθέραν και καλώ τον λαόν αυτής υποταγην είς τους Ελληνικους Νοµους.»
Με την είσοδο των ελληνικών δυνάμεων στην Κορυτσά συγκροτήθηκε μεικτή ελληνοαλβανική επιτροπή, από τις θρησκευτικές αρχές και επιφανείς κατοίκους της πόλης οι οποίοι υπέγραψαν την παράδοση της Κορυτσάς στον Ελληνικό Στρατό:
Η κατάληψη της Κορυτσάς προκάλεσε θύελλα ενθουσιασμού στην Αθήνα αλλά και διεθνώς έγινε αφορµή για µια σειρά εγκωµίων προς τον Ελληνικό Στρατό. Ουσιαστικά, αποτελούσε την πρώτη συµµαχική νίκη σε ευρωπαϊκό έδαφος, δεκαπέντε ολόκληρους µήνες από την έναρξη του Β΄ Παγκοσµίου Πολέµου.
Οι ιταλικές δυνάµεις, παρά την συντριπτική υπεροχή τους σε αεροπορία και άρµατα µάχης, αναγκάστηκαν να συµπτυχθούν βορειότερα τη νύχτα της 21ης µε 22ης Νοεµβρίου. Η αποχώρηση των Ιταλών έγινε µε υποδειγµατικό τρόπο και µε σχετική ευκολία, µην επιτρέποντας στον Ελληνικό Στρατό να εκµεταλλευτεί τακτικά το γεγονός µε καταδίωξη, η οποία θα επέφερε και την αιχµαλωσία του µεγαλύτερου όγκου των ιταλικών δυνάµεων.
Η ελληνική νίκη έκανε παγκόσµια γνωστό το όνοµα της Κορυτσάς και προκάλεσε κύµατα ενθουσιασµού στις δυνάµεις που µάχονταν ακόµα τον Άξονα. Στις 22 Νοεµβρίου ο Βρετανός πρωθυπουργός Τσώρτσιλ µε τηλεγράφηµά του ανέφερε: «Εγκάρδια συγχαρητήρια για τις νίκες στο Αλβανικό µέτωπο, που σφραγίστηκαν µε την κατάληψη της Κορυτσάς. Μεγάλο ενθουσιασµό εµπνέει σε όλους µας το κατόρθωµα αυτό της ελληνικής ανδρείας εναντίον εχθρού τόσο υπέρτερου σε αριθµό και εξοπλισµό».
Οι εφημερίδες της εποχής γέµισαν µε πρωτοσέλιδα και εγκωµιαστικά σχόλια για την νίκη στην Κορυτσά. Η New York Herald Tribune υπογράµµιζε σε κύριο άρθρο της αυτή την νίκη.
Οι Times της Νέας Υόρκης συνέχιζαν το πανηγυρικό κλίµα για την ελληνική νίκη γράφοντας «…Οι Έλληνες κατάφεραν την πρώτη πραγματική ήττα στις κατά ξηράν δυνάµεις του Άξονα… θα είναι δόξα της Νεώτερης Ελλάδος, ότι διέλυσε το αήττητο του Άξονα…».
Η νίκη εξάλλου είχε τεράστια απήχηση και στην Εγγύς Ανατολή. Τηλεγράφηµα του ανταποκριτή των Times του Λονδίνου έκανε λόγο για αναταραχές στη Συρία, καθώς και σκέψεις για συνδυασµό των ελληνικών νικών στην Ήπειρο µε νέα πλήγµατα κατά των Ιταλών στη Λιβύη.
Μάλιστα ο γνωστός δηµοσιογράφος και στρατιωτικός αναλυτής Τζώρτζ Έλιοτ σχολίαζε στις 29 Νοεµβρίου στην New York Herald Tribune την τραγική κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει ο Ιταλικός Στρατός µετά την υποχώρηση και το όφελος που εξασφάλιζε ο στόλος και η αεροπορία της Βρετανίας στη Μεσόγειο.
Αξιοσηµείωτο είναι επίσης ότι ακόµα και σε ταινίες που γυρίζονταν εκείνη την περίοδο στο Hollywood γινόταν αναφορά στην ελληνική νίκη στην Κορυτσά. παράδειγµα, η ταινία Ο Πολίτης Κέιν (Citizen Kane), µια από τις γνωστότερες ταινίες όλων των εποχών, όπου προβάλλονται οι ελληνικές νίκες στην Κορυτσά ως πρωτοσέλιδα εφηµερίδων. Θέλοντας να δείξει το ιστορικό πλαίσιο της εποχής που διαδραµατίζεται η υπόθεση.
Ο Ιωάννης Μεταξάς, αµέσως µετά την πτώση της Κορυτσάς, θέλοντας να προβάλει τη δυναµική που είχε η Ελλάδα στα Βαλκάνια, ανέφερε σε ραδιοφωνικό του διάγγελµα στις 22 Νοεµβρίου: «…Αγωνιζόµεθα όχι µόνον διά την ύπαρξιν µας, αλλά και υπέρ των άλλων βαλκανικών λαών και διά την απελευθέρωσιν της Αλβανίας…».
Την 1η ∆εκεµβρίου η Daily Telegraph υπογράµµιζε: «Ο Νοέµβριος έφερε µεταβολή στη διπλωµατική µας κατάσταση. Ο Χίτλερ γύριζε δεξιά και αριστερά στην Ευρώπη, προσπαθώντας µάταια να βρει νέους συµµάχους… ο κύριος λόγος της αποτυχίας αυτής υπήρξαν οι ελληνικές επιτυχίες εναντίον της Ιταλίας».
Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση κράτους που αρνήθηκε την σύµπραξη µε τον Άξονα ήταν η Ισπανία. Τον Νοέµβριο του 1940 ο Χίτλερ προσπαθούσε να πείσει τον Φράνκο να βγει η Ισπανία στον πόλεµο στο πλευρό του Άξονα και να συνεργαστούν για την κατάληψη του Γιβραλτάρ. Ο Φράνκο, που δεν είχε πειστεί για το σύντοµο του πολέµου και τη σίγουρη νίκη του Άξονα ήταν διστακτικός. Ο παγκόσµιος σάλος από την απελευθέρωση της Κορυτσάς επιβεβαίωσε τους φόβους του και αποφάσισε να παραµείνει ουδέτερος σε αυτή την κρίσιµη φάση του πολέµου. Ταυτόχρονα, η ιταλική υποχώρηση ενθάρρυνε και αλβανικούς κύκλους που είχαν καταφύγει το 1939 στη Γιουγκοσλαβία και να ζητήσουν τη συνεργασία της Ελλάδος ώστε να οργανώσουν εξέγερση στα νώτα του Ιταλικού Στρατού. Με το που μπήκε «ο Ελληνικός Στρατός», ενθουσιασμός των Κορυτσαίων ήταν απερίγραπτος. Μια ιδιαίτερη επιτροπή σχηματίστηκε αμέσως για να μεριμνήσει, για την ξεκούραση και την θαλπωρή των στρατιωτών. Έτσι εκτός από την φιλοξενία στα σπίτια των Κορυτσαίων των ελλήνων στρατιωτών, νοικιάσθηκαν όλα τα ξενοδοχεία της πόλης και τα εστιατόρια, δαπάνες σχεδόν όλων των πολιτών. Επίσης, Με την πρωτοβουλία του Συλλόγου των γυναικών «Μέλισσες» της Κορυτσάς, αγοράστηκε τότε όλο το μαλί από την αγορά της Κορυτσάς, Ερσέκας και Βιλίστης, και επί μια εβδομάδα όλες οι γυναίκες της Κορυτσάς ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξεως, έπλεκαν φανέλες και μπλούζες για τους φαντάρους. Ενώ μια άλλη ομάδα νεαρών δεσποινίδων τότε, μορφωμένες και θεοσεβούμενες, που αποτελούσαν τα μέλη των εκκλησιαστικών χορωδιών της Κορυτσάς, με την πρωτοβουλία τους αγόρασαν σχεδόν όλα τα χοντρά υφάσματα από τα καταστήματα της πόλης, και ράβανε συνεχώς γάντια και άλλα ρούχα τόσο απαραίτητα για τους φαντάρους εκείνη την εποχή.
Από τις διηγήσεις, μίας κυρίας, μέλος αυτής της συντροφιάς, μάθαμε και μια υπέροχη ιστορία. Ένας έλληνας αξιωματικός πήγε τότε στο σπίτι που μοίραζαν τα γάντια, και ζήτησε ένα ζευγάρι. Εκείνη την στιγμή το κορίτσι που βρέθηκε εκεί, του είπε ότι μόλις είχαν τελειώσει. Τα χέρια του ήταν πρησμένα από το κρύο. Κάποια στιγμή όταν ο νεαρός φοιτητής της Ιατρικής τότε θα έφευγε, το κορίτσι τον σταματάει, πηγαίνει μέσα και του φέρνει τα δερμάτινα γάντια του αδελφού της. Πάρτε τα του λέει, εσένα σου χρειάζονται περισσότερα. Όταν ο ελληνικός στρατός έφευγε από την Κορυτσά, αυτός ο νεαρός ξαναχτύπησε και πάλιν σ’ αυτό το σπίτι και έφερε μια κούτα γεμάτη με βιβλία θρησκευτικού περιεχομένου, που τα περισσότερα βιβλία ήταν εκδόσεις της «ΖΩΗΣ». Αυτά τα βιβλία θα ήταν πολύ απαραίτητα ιδίως για αυτή την ομάδα των κοριτσιών που θα αποτελούσε αργότερα στα σκληρά χρόνια του κομουνισμού και της αθεΐας, την ομάδα των κρυπτοχριστιανών της Κορυτσάς. Η οποία θα ενθάρρυνε με την δράση της την Ορθοδοξία και τον ελληνισμό.
Αυτά εν ολίγοις.»
Εξοχότατε κύριε Πρόξενε του Γενικού Ελληνικού Προξενιού στην Κορυτσά κύριε Αλαμάνε, αξιότιμε Πρόεδρε της Ομονοίας στην Κορυτσά κύριε Καραμέλο, Πανοσιoλογιώτατε, Σεβαστέ Πατέρα Ελευθέριε, φίλτατοι προσκεκλημένοι, αγαπητοί φίλοι Ελλαδίτες, που μας τιμάτε σήμερα εδώ στην Κορυτσά και συνάμα μας ενθαρρύνετε δια της παρουσίας σας για να συνεορτάσουμε την εβδομηκοστή έκτη επέτειο της νίκης του ενδόξου Ελληνικού Στρατού κατά των Ιταλών και της Απελευθερώσεως της Κορυτσάς
Χωρίς να σας κουράζω πολύ, ο λόγος μας, θα βασισθεί πάνω σ’ αυτά τα Ιστορικά γεγονότα, ορισμένες λεπτομέρειες των οποίων, όπως το ξεκίνημα του Ιταλοελληνικού πολέμου γνωστές για το Ελληνικό κοινό, θα τα αναπτύξουμε αναλυτικά στο μέρος της εισήγησης που θα διαβαστεί στα αλβανικά.
Ενώ, εδώ θα μιλήσουμε εκτενέστατα, όσον μας επιτρέπει και ο χρόνος, για την απελευθέρωση της Κορυτσάς στις 22 Νοεμβρίου του 1940 από τον Ελληνικό Στρατό, καθώς και τον απόηχο αυτού του ιστορικού γεγονότος παγκοσμίως.
Η απελευθέρωση της Κορυτσάς, ήταν η τελευταία μεγάλη επιτυχία του Ελληνικού στρατού στο μέτωπο του Ελληνοαλβανικού Μεθορίου. Στην πόλη βρίσκονταν και την υποστήριζαν ισχυρές ιταλικές δυνάμεις (μεραρχία Τριέστι – Πιεμόντε – Βενέτσια – Αρέστο με δύο τάγματα μελανοχιτώνων – με το τάγμα των Βερσαλλιών και ένα τάγμα Αλβανών). Ο αγώνας για την κατάληψή της, κράτησε οχτώ μέρες και ήταν πολυαίμακτος. Πρώτος αξιωματικός που μπήκε στην πόλη ήταν ο Ιωάννης Μεργέτης. Σύμφωνα με έκθεσή του, η επίθεση του ελληνικού στρατού άρχισε στις 14 Νοεμβρίου αιφνιδιαστικά. Στην πρώτη επίθεση συνελήφθησαν οι πρώτοι 40 Ιταλοί. Μέχρι την 21η Νοεμβρίου που εξακολούθησε η επίθεση, αιχμαλωτίζεται ένα ιταλικό τάγμα, ένα ορεινό χειρουργείο και άλλο πολεμικό υλικό.
Στις 22 Νοεμβρίου το πρωί, το τάγμα του Αθανασίου Παλαιοδημοπούλου μπαίνει στην Κορυτσά και σε λίγα λεπτά αργότερα μπαίνει ο Συνταγματάρχης Ιωάννης Μεργέτης, ο οποίος ανακοίνωσε στην 9η Μεραρχία την κατάληψή της: «Ώρα 7.45’ ημέτερον απόσπασμα κατέλαβε Κορυτσά. Ι. Μεργέτης – Συνταγματάρχης».
Η είδηση έφτασε σύντομα στην Κυβέρνηση, η οποία ανακοίνωσε στον Ελληνικό λαό την απελευθέρωση της Κορυτσάς. Ο λαός των Αθηνών, ολόκληρος ο ελληνισμός, πανηγύρισε με ενθουσιασμό την απελευθέρωσή της. Η κυανόλευκη κυμάτιζε στο Διοικητήριο της Κορυτσάς και σκόρπιζε συγκίνηση.
Οι θυσίες, το αίμα που χύθηκε άφθονο, προς στιγμή λησμονήθηκαν και άκρατος ενθουσιασμός κατέλαβε το λαό. Με διθυραμβικούς τίτλους οι εφημερίδες των Αθηνών ανήγγειλαν την προέλαση του ελληνικού στρατού και την απελευθέρωση της Κορυτσάς. Ο Π. Παλαιολόγος, απεσταλμένος του «Ελεύθερου Βήματος» στο μέτωπο απέστειλε στην εφημερίδα την παρακάτω ενθουσιώδη ανταπόκριση: «ΜΕΤΩΠΟΝ ΗΠΕΙΡΟΥ, 22 Νοεμβρίου (του απεσταλμένου μας). Η Ήπειρος ολόκληρος εις μίαν ψυχήν πανηγυρίζει ενθουσιωδώς την κατάληψιν της Κορυτσάς. Ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Σπυρίδων, εθναπόστολος, περιερχόμενος το μέτωπον, με ησπάσθη ψιθυρίζων: «Ωμίλησεν ο Θεός. Ούτοι εν άρμασιν, ούτοι εν Ίπποις, ημείς εν ονόματι Θεού». Οι στρατιώται αγκαλιάζουν αλλήλους. Με ψυχήν πλημμυρισμένην από συγκίνησιν και υπερηφάνειαν, συγκεντρώνω από τραυματίας αξιωματικούς στοιχεία από τας προχθεσινάς και χθεσινάς μάχας εις το μέτωπον της Ηπείρου. Χρειάζεται νέος Όμηρος διά την περιγραφήν της σημερινής εποποιίας. Ζώμεν εις μίαν ατμόσφαιραν μέθης και παραληρήματος».
Η πόλη της Κορυτσάς περιήλθε τις πρωινές ώρες της 22ης Νοεµβρίου κάτω από ελληνική διοίκηση για τρίτη φορά από το 1912. Ο πρώτος Έλληνας φρούραρχος της πόλης, Αντισυνταγματάρχης Πεζικού ∆ηµήτριος Θεοδωράκης, τύπωσε και τοιχοκόλλησε παντού προκήρυξη γραµµένη στα ελληνικά και στα αλβανικά στην οποία αναφερόταν ότι: «Εν Ονόµατι του Βασιλέως των Ελλήνων Γεωργίου του Β΄ και της Ελληνικής Κυβερνήσεως. Ανακηρύσσω αύθις τήν πολιν Κορυτσάς Ελευθέραν και καλώ τον λαόν αυτής υποταγην είς τους Ελληνικους Νοµους.»
Με την είσοδο των ελληνικών δυνάμεων στην Κορυτσά συγκροτήθηκε μεικτή ελληνοαλβανική επιτροπή, από τις θρησκευτικές αρχές και επιφανείς κατοίκους της πόλης οι οποίοι υπέγραψαν την παράδοση της Κορυτσάς στον Ελληνικό Στρατό:
Η κατάληψη της Κορυτσάς προκάλεσε θύελλα ενθουσιασμού στην Αθήνα αλλά και διεθνώς έγινε αφορµή για µια σειρά εγκωµίων προς τον Ελληνικό Στρατό. Ουσιαστικά, αποτελούσε την πρώτη συµµαχική νίκη σε ευρωπαϊκό έδαφος, δεκαπέντε ολόκληρους µήνες από την έναρξη του Β΄ Παγκοσµίου Πολέµου.
Οι ιταλικές δυνάµεις, παρά την συντριπτική υπεροχή τους σε αεροπορία και άρµατα µάχης, αναγκάστηκαν να συµπτυχθούν βορειότερα τη νύχτα της 21ης µε 22ης Νοεµβρίου. Η αποχώρηση των Ιταλών έγινε µε υποδειγµατικό τρόπο και µε σχετική ευκολία, µην επιτρέποντας στον Ελληνικό Στρατό να εκµεταλλευτεί τακτικά το γεγονός µε καταδίωξη, η οποία θα επέφερε και την αιχµαλωσία του µεγαλύτερου όγκου των ιταλικών δυνάµεων.
Η ελληνική νίκη έκανε παγκόσµια γνωστό το όνοµα της Κορυτσάς και προκάλεσε κύµατα ενθουσιασµού στις δυνάµεις που µάχονταν ακόµα τον Άξονα. Στις 22 Νοεµβρίου ο Βρετανός πρωθυπουργός Τσώρτσιλ µε τηλεγράφηµά του ανέφερε: «Εγκάρδια συγχαρητήρια για τις νίκες στο Αλβανικό µέτωπο, που σφραγίστηκαν µε την κατάληψη της Κορυτσάς. Μεγάλο ενθουσιασµό εµπνέει σε όλους µας το κατόρθωµα αυτό της ελληνικής ανδρείας εναντίον εχθρού τόσο υπέρτερου σε αριθµό και εξοπλισµό».
Οι εφημερίδες της εποχής γέµισαν µε πρωτοσέλιδα και εγκωµιαστικά σχόλια για την νίκη στην Κορυτσά. Η New York Herald Tribune υπογράµµιζε σε κύριο άρθρο της αυτή την νίκη.
Οι Times της Νέας Υόρκης συνέχιζαν το πανηγυρικό κλίµα για την ελληνική νίκη γράφοντας «…Οι Έλληνες κατάφεραν την πρώτη πραγματική ήττα στις κατά ξηράν δυνάµεις του Άξονα… θα είναι δόξα της Νεώτερης Ελλάδος, ότι διέλυσε το αήττητο του Άξονα…».
Η νίκη εξάλλου είχε τεράστια απήχηση και στην Εγγύς Ανατολή. Τηλεγράφηµα του ανταποκριτή των Times του Λονδίνου έκανε λόγο για αναταραχές στη Συρία, καθώς και σκέψεις για συνδυασµό των ελληνικών νικών στην Ήπειρο µε νέα πλήγµατα κατά των Ιταλών στη Λιβύη.
Μάλιστα ο γνωστός δηµοσιογράφος και στρατιωτικός αναλυτής Τζώρτζ Έλιοτ σχολίαζε στις 29 Νοεµβρίου στην New York Herald Tribune την τραγική κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει ο Ιταλικός Στρατός µετά την υποχώρηση και το όφελος που εξασφάλιζε ο στόλος και η αεροπορία της Βρετανίας στη Μεσόγειο.
Αξιοσηµείωτο είναι επίσης ότι ακόµα και σε ταινίες που γυρίζονταν εκείνη την περίοδο στο Hollywood γινόταν αναφορά στην ελληνική νίκη στην Κορυτσά. παράδειγµα, η ταινία Ο Πολίτης Κέιν (Citizen Kane), µια από τις γνωστότερες ταινίες όλων των εποχών, όπου προβάλλονται οι ελληνικές νίκες στην Κορυτσά ως πρωτοσέλιδα εφηµερίδων. Θέλοντας να δείξει το ιστορικό πλαίσιο της εποχής που διαδραµατίζεται η υπόθεση.
Ο Ιωάννης Μεταξάς, αµέσως µετά την πτώση της Κορυτσάς, θέλοντας να προβάλει τη δυναµική που είχε η Ελλάδα στα Βαλκάνια, ανέφερε σε ραδιοφωνικό του διάγγελµα στις 22 Νοεµβρίου: «…Αγωνιζόµεθα όχι µόνον διά την ύπαρξιν µας, αλλά και υπέρ των άλλων βαλκανικών λαών και διά την απελευθέρωσιν της Αλβανίας…».
Την 1η ∆εκεµβρίου η Daily Telegraph υπογράµµιζε: «Ο Νοέµβριος έφερε µεταβολή στη διπλωµατική µας κατάσταση. Ο Χίτλερ γύριζε δεξιά και αριστερά στην Ευρώπη, προσπαθώντας µάταια να βρει νέους συµµάχους… ο κύριος λόγος της αποτυχίας αυτής υπήρξαν οι ελληνικές επιτυχίες εναντίον της Ιταλίας».
Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση κράτους που αρνήθηκε την σύµπραξη µε τον Άξονα ήταν η Ισπανία. Τον Νοέµβριο του 1940 ο Χίτλερ προσπαθούσε να πείσει τον Φράνκο να βγει η Ισπανία στον πόλεµο στο πλευρό του Άξονα και να συνεργαστούν για την κατάληψη του Γιβραλτάρ. Ο Φράνκο, που δεν είχε πειστεί για το σύντοµο του πολέµου και τη σίγουρη νίκη του Άξονα ήταν διστακτικός. Ο παγκόσµιος σάλος από την απελευθέρωση της Κορυτσάς επιβεβαίωσε τους φόβους του και αποφάσισε να παραµείνει ουδέτερος σε αυτή την κρίσιµη φάση του πολέµου. Ταυτόχρονα, η ιταλική υποχώρηση ενθάρρυνε και αλβανικούς κύκλους που είχαν καταφύγει το 1939 στη Γιουγκοσλαβία και να ζητήσουν τη συνεργασία της Ελλάδος ώστε να οργανώσουν εξέγερση στα νώτα του Ιταλικού Στρατού. Με το που μπήκε «ο Ελληνικός Στρατός», ενθουσιασμός των Κορυτσαίων ήταν απερίγραπτος. Μια ιδιαίτερη επιτροπή σχηματίστηκε αμέσως για να μεριμνήσει, για την ξεκούραση και την θαλπωρή των στρατιωτών. Έτσι εκτός από την φιλοξενία στα σπίτια των Κορυτσαίων των ελλήνων στρατιωτών, νοικιάσθηκαν όλα τα ξενοδοχεία της πόλης και τα εστιατόρια, δαπάνες σχεδόν όλων των πολιτών. Επίσης, Με την πρωτοβουλία του Συλλόγου των γυναικών «Μέλισσες» της Κορυτσάς, αγοράστηκε τότε όλο το μαλί από την αγορά της Κορυτσάς, Ερσέκας και Βιλίστης, και επί μια εβδομάδα όλες οι γυναίκες της Κορυτσάς ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξεως, έπλεκαν φανέλες και μπλούζες για τους φαντάρους. Ενώ μια άλλη ομάδα νεαρών δεσποινίδων τότε, μορφωμένες και θεοσεβούμενες, που αποτελούσαν τα μέλη των εκκλησιαστικών χορωδιών της Κορυτσάς, με την πρωτοβουλία τους αγόρασαν σχεδόν όλα τα χοντρά υφάσματα από τα καταστήματα της πόλης, και ράβανε συνεχώς γάντια και άλλα ρούχα τόσο απαραίτητα για τους φαντάρους εκείνη την εποχή.
Από τις διηγήσεις, μίας κυρίας, μέλος αυτής της συντροφιάς, μάθαμε και μια υπέροχη ιστορία. Ένας έλληνας αξιωματικός πήγε τότε στο σπίτι που μοίραζαν τα γάντια, και ζήτησε ένα ζευγάρι. Εκείνη την στιγμή το κορίτσι που βρέθηκε εκεί, του είπε ότι μόλις είχαν τελειώσει. Τα χέρια του ήταν πρησμένα από το κρύο. Κάποια στιγμή όταν ο νεαρός φοιτητής της Ιατρικής τότε θα έφευγε, το κορίτσι τον σταματάει, πηγαίνει μέσα και του φέρνει τα δερμάτινα γάντια του αδελφού της. Πάρτε τα του λέει, εσένα σου χρειάζονται περισσότερα. Όταν ο ελληνικός στρατός έφευγε από την Κορυτσά, αυτός ο νεαρός ξαναχτύπησε και πάλιν σ’ αυτό το σπίτι και έφερε μια κούτα γεμάτη με βιβλία θρησκευτικού περιεχομένου, που τα περισσότερα βιβλία ήταν εκδόσεις της «ΖΩΗΣ». Αυτά τα βιβλία θα ήταν πολύ απαραίτητα ιδίως για αυτή την ομάδα των κοριτσιών που θα αποτελούσε αργότερα στα σκληρά χρόνια του κομουνισμού και της αθεΐας, την ομάδα των κρυπτοχριστιανών της Κορυτσάς. Η οποία θα ενθάρρυνε με την δράση της την Ορθοδοξία και τον ελληνισμό.
Αυτά εν ολίγοις.»
Στην συνέχεια πήρε τον λόγο ο Θεολόγος και παιδαγωγός κ. Θεμιστοκλής Μπάμπουλλας ο οποίος είπε: «
Αξιότιμε Γενικέ Πρόξενε της Ελλάδος στην Κορυτσά κ Αλαμάνο
Αξιότιμε πρόεδρε της Ομόνοιας κ. Καραμέλο.
Αιδεσιμότατοι Σεβαστοί, πατέρες, αγαπητοί συμπατριώτες, αγαπητοί φίλοι. Χρόνια πολλά. Ζήτω η 28 η Οκτωβρίου 1940.
Ως, ορθόδοξοι και ως έλληνες έχουμε δύο βασικά πρότυπα για να ακολουθήσουμε στην ζωή μας, τους αγίους μας και τους ήρωες μας.
Τους αγίους μας γιατί έδειξαν έμπρακτα το δρόμος προς την σωτηρία της ψυχής μέσα από την πίστη τους στο Θεό και τα έργα της πίστης που στην ουσία είναι τα έργα της εν Θεώ αγάπης.
Τους ήρωες μας γιατί, μας έδειξαν έμπρακτα πως μέσα από το πόνο, την διάθεση αυτοθυσίας χάριν της αγάπης για την πατρίδα και τον συνάνθρωπο, την πίστη προς τον Θεό και την Παναγία, μπορούμε να αποκτήσουμε την ελευθερία και την ειρήνη.
Σήμερα, ζούμε, σε μια εποχή κατά την οποία το ήθος, τα ιδανικά και οι αρχές αυτές, θεωρούνται, επί τον πλείστων χαρακτηριστικά των αδύναμων ανθρώπων. Την ειλικρινή αγάπη, την έμπρακτη αγάπη, την ανιδιοτελή αγάπη, δύσκολα την συναντάς.
Ο πατριωτισμός, από πολλούς πια, πολύ συχνά ταυτίζεται με μία ακραία έκφραση αγάπης προς την πατρίδα που δεν θα έπρεπε να υπάρχει, ενώ ο πατριώτης, πάλη, ισούται με τον ρατσιστή.
Η ιστορική μνήμη, σχεδόν, δεν υπάρχει σε κανέναν, και οι μέρες των εθνικών εορτών για τους πολλούς, είναι πια, μόνο μέρες ξεκούρασης, κενά από περιεχόμενο.
Μέσα στην υπαρξιακή κρίση που ταλαιπωρεί όλο τον κόσμο, ο Θεός με την αγάπη του, εμάς τους Έλληνες, δεν μας στερεί από πρότυπα σύγχρονων αγίων μορφών και ηρώων που πολλές φορές τους συναντάμε στην καθημερινότητα μας και κάποιες φορές δεν τους αναγνωρίζουμε αφού είναι καλυμμένοι με το πέπλο της απλότητας.
Μια τέτοια μορφή, κατά την άποψη μου, και ίσως και πολλών εξ αυτών που είναι σήμερα εδώ, είναι και ο πατέρας Ελευθέριος Καρακίτσιος. Σίγουρα δεν είμαι υπερβολικός και θα σας εξηγήσω γιατί.
Όταν εγώ πρώτη φορά τoν συνάντησα πριν από δεκαοχτώ χρόνια, στο πρόσωπο του πατρός Ελευθερίου γνώρισα την ειλικρινή, ανιδιοτελή έμπρακτη αγάπη ενός Ιερέα, με ό, τι μπορεί να συμπεριλάβει το νόημα της λέξης αυτής, προς τον συνάνθρωπο και ιδιαίτερα προς τους ταλαιπωρημένους αδερφούς, συμπατριώτες του από την Κορυτσά.
Από την στιγμή που κατέρρευσε το δικτατορικό καθεστώς του Ε. Χότζα, ο πατέρας Ελευθέριος έσπευσε, από τους πρώτους, για να δει την κατάσταση στην οποία είχαν περιέλθει, οι συνάνθρωποι του και ιδιαίτερα οι συμπατριώτες του στην Κορυτσά.
Αμέσως ξεκίνησε, χωρίς κανένα δισταγμό, ένα πολυδιάστατο έργο.
Βρέθηκε με τον π. Χρήστο Ράτση τον οποίο μετέφερε με ασθενοφόρο στην Καστοριά και έκανε και την πρώτη του σημαντική, συνέντευξη.
Έτσι άρχισε να γράφει την ιστορία της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού της περιοχής. Συγκέντρωσε τις μαρτυρίες από τους διωγμένους Ιερείς και έπειτα από τον απλό κόσμο, τους έλληνες της περιοχής, που επέζησαν του άθεου καθεστώτος, δημιουργώντας δύο υπερπολύτιμα ιστορικά έργα για όλους μας και ιδιαίτερα για την ιστορική μας συγκρότηση.
Μέσα από τα μνημεία της ορθοδοξίας και του ελληνισμού, τους Ναούς μας, τα κτίρια μας, τα νεκροταφεία μας, τα σπίτια μας , τις ελληνικές επιγραφές σε όλη την Περιφέρεια της Κορυτσάς, μας προσέφερε ακόμη ένα πολύτιμο ιστορικό έργο για τον Ελληνισμό στην Μητροπολιτική Περιφέρεια Κορυτσάς από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.
Μέσω του Συλλόγου « Οι Φίλοι του Πολιτισμού» που ο ίδιος δημιούργησε, βοήθησε δεκάδες φοιτητές, ηθικά και οικονομικά δίνοντας πολλές υποτροφίες, είτε σπούδαζαν στην Ελλάδα, είτε εδώ.
Δεκάδες οικογένειες δέχτηκαν την πνευματική και ποικιλόμορφη βοήθεια του.
Βοηθούσε με όποιο τρόπο μπορούσε, είτε χρηματικά, είτε δίνοντας τους δωρεάν φάρμακα, είτε βρίσκοντας γιατρούς για διάφορες ασθένειες και προβλήματα που είχαν και στεκόταν, τις δύσκολες αυτές ώρες, δίπλα τους, είτε τρέχοντας στα γραφεία της αστυνομίας για να βεβαιώσει το αυτονόητο ότι οι συμπατριώτες του είναι Έλληνες, είτε τρέχοντας στα δικαστήρια, στις φυλακές με την μόνη έγνοια να βοηθήσει χωρίς όρους με απεριόριστη αγάπη χωρίς καμία διάκριση, σαν ένας πραγματικός πατέρας, σαν να ήταν ο ίδιος ο Χριστός.
Ίσως, το σημαντικότερο έργο του Συλλόγου, με πρωτοστάτη τον πατέρα Ελευθέριο, είναι και η ελληνόγλωσση εκπαίδευση μέσα από τα Φροντιστήρια της ελληνικής γλώσσας σε όλη την περιφέρεια της Κορυτσάς, του Δεβολίου αλλά και στις πόλεις της Ερσέκας και του Πόγραδετς συντηρώντας τα επί χρόνια. Πολλά είναι τα παιδιά, οι μεγάλοι και οι γέροι που μέσα από τα φροντιστήρια, έμαθαν ή θυμήθηκαν την μητρική τους γλώσσας, έμαθαν ή θυμήθηκαν τα ήθη και τα έθιμα τους, στα 25, αυτά, χρόνια λειτουργίας τους.
Δεν άφησε βουνό, κάμπο, χωριό και πόλη στην περιοχή της Κορυτσάς που δεν πέρασε για να συγκεντρώσει πληροφορίες για το τόπο που έχει ενταφιαστεί ή έχει εγκαταλειφτεί ένας ήρωας στρατιώτης, όταν έβρισκε κάποιο σημείο που είχε ενταφιαστεί ένας ήρωας, προσευχόταν με πόνο ψυχής, σκεπτόμενος πως αυτά τα παιδιά αφέθηκαν έτσι σκόρπιοι στην Αλβανία χωρίς να έχουν ένα τάφο να κλάψει κανείς.
Σε όλα αυτά τα χρόνια δράσης, όλοι όσοι τον συνάντησαν τον αγαπούν και τον τιμούν, είτε είναι Αλβανοί, είτε είναι Έλληνες, είτε είναι μωαμεθανοί, είτε είναι ορθόδοξοι.
Στην περίπτωση του παπά Λευτέρη, όπως τον φωνάζουμε εμείς μετά από τόσα χρόνια, τα λόγια είναι λίγα για να περιγράψουν το πολυδιάστατο του έργο. Επιπλέον αυτά που θα μπορούσαν να ειπωθούν θα χωρούσαν μόνο σε ένα πολύτομο έργο.
Αυτά τα έργα, αυτός ο ατελείωτος κόπος και ο ανιδιοτελής αγώνας, δεν μπορεί να έχει άλλη πηγή παρά μόνο την αγάπη. Μια αγάπη που αγκαλιάζει τα πάντα και τους πάντες. Που πάντα συγχωρεί, μακροθυμεί και δεν πτοείται ούτε από τις περιπτώσεις αχαριστίας που κάποιοι, αρκετές φορές, του πρόσφεραν ως αντάλλαγμα στην αγάπη του.
Όλη η ζωή του, της οικογένειας του, των ανθρώπων που είναι δίπλα του είναι μια ζωή γεμάτη ανιδιοτελή αγάπη και έργα αυτοθυσίας. Πρόκειται για ένα πρότυπο που εύχομαι να το ακολουθήσουμε όλοι εμείς. Μάλλον οφείλουμε ν’ ακολουθήσουμε. Αν όλοι μας κάναμε μόνο το 1/10 αυτών που έκανε αυτός ο άνθρωπος για μας, πολλά, πιστεύω, πως θα είχαν αλλάξει.
Η ιστορία μας διδάσκει πως η αγάπη προς τον συνάνθρωπο και την πατρίδα, απαιτεί αυτοθυσία, άρνηση του εαυτού μας. Αυτό μας έδειξαν οι άγιοι και οι ήρωες μας. Ο παπά- Λευτέρης μας αγάπησε εμάς πιο πολύ από ότι εμείς τον εαυτό μας. Αγάπησε την Κορυτσά, τα χωριά μας, τη γη μας, την ιστορία μας περισσότερο από ό, τι εμείς τα αγαπάμε όλα αυτά.
Οφείλουμε όλοι να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας, μέσα από την καρδιά μας αλλά και έμπρακτα, εκπληρώνοντας ένα από τις πιο σημαντικές του επιθυμίες, η οποία τον πονάει και πιο πολύ, να μας δει όλους ενωμένους και αγαπημένους μεταξύ μας. Μόνο έτσι θα προκόψουμε και πνευματικά, αλλά και δεν θα ξεχάσουμε ποίοι είμαστε. Δεν θα ξεχάσουμε πως είμαστε απόγονοι ηρώων που με την βοήθεια του Θεού κατόρθωσαν τα ακατόρθωτα. Αυτό ακριβώς έκανε και ο αγαπημένος μας πατέρας Ελευθέριος. Οι σπορά του αν και φυτεύτηκε σε γη με ζιζάνια, με την ευλογία του Θεού, δίνει καρπούς και θα δώσει στο μέλλον και περισσότερους.
Σας ευχαριστούμε πάτερ και θα σας είμαστε πάντα ευγνώμονες για όλα όσα κάνατε για μας.»
Ο κ. Καραμέλιος κάλεσε στο βήμα τον Πρέσβην κ. Γεώργιον Αλαμάνον, τον καθηγητήν του Πανεπιστημίου Κορυτσάς κ. Βασίλειον Τούσην , τον Ιατρόν κ. Λάζαρον Δάμην πρόεδρον της ομογένειας Κορυτσάς , την κ. Ελένην Κωτέλην μηχανολόγον, γραμματέα του προεδρείου της ομογένειας οι οποίοι, επέδωσαν πρώτα τιμητική πλάκα εις τον σύλλογον « ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ» ,την οποίαν παρέλαβε η κ. Ελένη Νεοφυτίδου –Καρακίτσιου. (Ολόκληρον την εκδήλωσν της εορτής μπορείτε να την ιδήτε με τα σχετικά βίντεο στην ιστοσελίδα του χωριού : www.Μυρόφυλλο-Μεροκοβο. gr η με λατινικούς χαρακτήρες). Στην συνέχεια συνεχάρησαν τον π. Ελευθέριον Καρακίτσιον διά τα 25 χρόνια δράσης του εις την Αλβανίαν και του επέδωσαν τιμητικήν πλάκαν που γράφει:
Από το Διοικητικόν Συμβούλιον του συλλόγου «ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΜΑΡΙΟΥΠΟΛΗΣ ΚΡΙΜΑΙΑΣ» έστειλαν την κάτωθι επιστολή: «
Αξιότιμε Γενικέ Πρόξενε της Ελλάδος στην Κορυτσά κ Αλαμάνο
Αξιότιμε πρόεδρε της Ομόνοιας κ. Καραμέλο.
Αιδεσιμότατοι Σεβαστοί, πατέρες, αγαπητοί συμπατριώτες, αγαπητοί φίλοι. Χρόνια πολλά. Ζήτω η 28 η Οκτωβρίου 1940.
Ως, ορθόδοξοι και ως έλληνες έχουμε δύο βασικά πρότυπα για να ακολουθήσουμε στην ζωή μας, τους αγίους μας και τους ήρωες μας.
Τους αγίους μας γιατί έδειξαν έμπρακτα το δρόμος προς την σωτηρία της ψυχής μέσα από την πίστη τους στο Θεό και τα έργα της πίστης που στην ουσία είναι τα έργα της εν Θεώ αγάπης.
Τους ήρωες μας γιατί, μας έδειξαν έμπρακτα πως μέσα από το πόνο, την διάθεση αυτοθυσίας χάριν της αγάπης για την πατρίδα και τον συνάνθρωπο, την πίστη προς τον Θεό και την Παναγία, μπορούμε να αποκτήσουμε την ελευθερία και την ειρήνη.
Σήμερα, ζούμε, σε μια εποχή κατά την οποία το ήθος, τα ιδανικά και οι αρχές αυτές, θεωρούνται, επί τον πλείστων χαρακτηριστικά των αδύναμων ανθρώπων. Την ειλικρινή αγάπη, την έμπρακτη αγάπη, την ανιδιοτελή αγάπη, δύσκολα την συναντάς.
Ο πατριωτισμός, από πολλούς πια, πολύ συχνά ταυτίζεται με μία ακραία έκφραση αγάπης προς την πατρίδα που δεν θα έπρεπε να υπάρχει, ενώ ο πατριώτης, πάλη, ισούται με τον ρατσιστή.
Η ιστορική μνήμη, σχεδόν, δεν υπάρχει σε κανέναν, και οι μέρες των εθνικών εορτών για τους πολλούς, είναι πια, μόνο μέρες ξεκούρασης, κενά από περιεχόμενο.
Μέσα στην υπαρξιακή κρίση που ταλαιπωρεί όλο τον κόσμο, ο Θεός με την αγάπη του, εμάς τους Έλληνες, δεν μας στερεί από πρότυπα σύγχρονων αγίων μορφών και ηρώων που πολλές φορές τους συναντάμε στην καθημερινότητα μας και κάποιες φορές δεν τους αναγνωρίζουμε αφού είναι καλυμμένοι με το πέπλο της απλότητας.
Μια τέτοια μορφή, κατά την άποψη μου, και ίσως και πολλών εξ αυτών που είναι σήμερα εδώ, είναι και ο πατέρας Ελευθέριος Καρακίτσιος. Σίγουρα δεν είμαι υπερβολικός και θα σας εξηγήσω γιατί.
Όταν εγώ πρώτη φορά τoν συνάντησα πριν από δεκαοχτώ χρόνια, στο πρόσωπο του πατρός Ελευθερίου γνώρισα την ειλικρινή, ανιδιοτελή έμπρακτη αγάπη ενός Ιερέα, με ό, τι μπορεί να συμπεριλάβει το νόημα της λέξης αυτής, προς τον συνάνθρωπο και ιδιαίτερα προς τους ταλαιπωρημένους αδερφούς, συμπατριώτες του από την Κορυτσά.
Από την στιγμή που κατέρρευσε το δικτατορικό καθεστώς του Ε. Χότζα, ο πατέρας Ελευθέριος έσπευσε, από τους πρώτους, για να δει την κατάσταση στην οποία είχαν περιέλθει, οι συνάνθρωποι του και ιδιαίτερα οι συμπατριώτες του στην Κορυτσά.
Αμέσως ξεκίνησε, χωρίς κανένα δισταγμό, ένα πολυδιάστατο έργο.
Βρέθηκε με τον π. Χρήστο Ράτση τον οποίο μετέφερε με ασθενοφόρο στην Καστοριά και έκανε και την πρώτη του σημαντική, συνέντευξη.
Έτσι άρχισε να γράφει την ιστορία της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού της περιοχής. Συγκέντρωσε τις μαρτυρίες από τους διωγμένους Ιερείς και έπειτα από τον απλό κόσμο, τους έλληνες της περιοχής, που επέζησαν του άθεου καθεστώτος, δημιουργώντας δύο υπερπολύτιμα ιστορικά έργα για όλους μας και ιδιαίτερα για την ιστορική μας συγκρότηση.
Μέσα από τα μνημεία της ορθοδοξίας και του ελληνισμού, τους Ναούς μας, τα κτίρια μας, τα νεκροταφεία μας, τα σπίτια μας , τις ελληνικές επιγραφές σε όλη την Περιφέρεια της Κορυτσάς, μας προσέφερε ακόμη ένα πολύτιμο ιστορικό έργο για τον Ελληνισμό στην Μητροπολιτική Περιφέρεια Κορυτσάς από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.
Μέσω του Συλλόγου « Οι Φίλοι του Πολιτισμού» που ο ίδιος δημιούργησε, βοήθησε δεκάδες φοιτητές, ηθικά και οικονομικά δίνοντας πολλές υποτροφίες, είτε σπούδαζαν στην Ελλάδα, είτε εδώ.
Δεκάδες οικογένειες δέχτηκαν την πνευματική και ποικιλόμορφη βοήθεια του.
Βοηθούσε με όποιο τρόπο μπορούσε, είτε χρηματικά, είτε δίνοντας τους δωρεάν φάρμακα, είτε βρίσκοντας γιατρούς για διάφορες ασθένειες και προβλήματα που είχαν και στεκόταν, τις δύσκολες αυτές ώρες, δίπλα τους, είτε τρέχοντας στα γραφεία της αστυνομίας για να βεβαιώσει το αυτονόητο ότι οι συμπατριώτες του είναι Έλληνες, είτε τρέχοντας στα δικαστήρια, στις φυλακές με την μόνη έγνοια να βοηθήσει χωρίς όρους με απεριόριστη αγάπη χωρίς καμία διάκριση, σαν ένας πραγματικός πατέρας, σαν να ήταν ο ίδιος ο Χριστός.
Ίσως, το σημαντικότερο έργο του Συλλόγου, με πρωτοστάτη τον πατέρα Ελευθέριο, είναι και η ελληνόγλωσση εκπαίδευση μέσα από τα Φροντιστήρια της ελληνικής γλώσσας σε όλη την περιφέρεια της Κορυτσάς, του Δεβολίου αλλά και στις πόλεις της Ερσέκας και του Πόγραδετς συντηρώντας τα επί χρόνια. Πολλά είναι τα παιδιά, οι μεγάλοι και οι γέροι που μέσα από τα φροντιστήρια, έμαθαν ή θυμήθηκαν την μητρική τους γλώσσας, έμαθαν ή θυμήθηκαν τα ήθη και τα έθιμα τους, στα 25, αυτά, χρόνια λειτουργίας τους.
Δεν άφησε βουνό, κάμπο, χωριό και πόλη στην περιοχή της Κορυτσάς που δεν πέρασε για να συγκεντρώσει πληροφορίες για το τόπο που έχει ενταφιαστεί ή έχει εγκαταλειφτεί ένας ήρωας στρατιώτης, όταν έβρισκε κάποιο σημείο που είχε ενταφιαστεί ένας ήρωας, προσευχόταν με πόνο ψυχής, σκεπτόμενος πως αυτά τα παιδιά αφέθηκαν έτσι σκόρπιοι στην Αλβανία χωρίς να έχουν ένα τάφο να κλάψει κανείς.
Σε όλα αυτά τα χρόνια δράσης, όλοι όσοι τον συνάντησαν τον αγαπούν και τον τιμούν, είτε είναι Αλβανοί, είτε είναι Έλληνες, είτε είναι μωαμεθανοί, είτε είναι ορθόδοξοι.
Στην περίπτωση του παπά Λευτέρη, όπως τον φωνάζουμε εμείς μετά από τόσα χρόνια, τα λόγια είναι λίγα για να περιγράψουν το πολυδιάστατο του έργο. Επιπλέον αυτά που θα μπορούσαν να ειπωθούν θα χωρούσαν μόνο σε ένα πολύτομο έργο.
Αυτά τα έργα, αυτός ο ατελείωτος κόπος και ο ανιδιοτελής αγώνας, δεν μπορεί να έχει άλλη πηγή παρά μόνο την αγάπη. Μια αγάπη που αγκαλιάζει τα πάντα και τους πάντες. Που πάντα συγχωρεί, μακροθυμεί και δεν πτοείται ούτε από τις περιπτώσεις αχαριστίας που κάποιοι, αρκετές φορές, του πρόσφεραν ως αντάλλαγμα στην αγάπη του.
Όλη η ζωή του, της οικογένειας του, των ανθρώπων που είναι δίπλα του είναι μια ζωή γεμάτη ανιδιοτελή αγάπη και έργα αυτοθυσίας. Πρόκειται για ένα πρότυπο που εύχομαι να το ακολουθήσουμε όλοι εμείς. Μάλλον οφείλουμε ν’ ακολουθήσουμε. Αν όλοι μας κάναμε μόνο το 1/10 αυτών που έκανε αυτός ο άνθρωπος για μας, πολλά, πιστεύω, πως θα είχαν αλλάξει.
Η ιστορία μας διδάσκει πως η αγάπη προς τον συνάνθρωπο και την πατρίδα, απαιτεί αυτοθυσία, άρνηση του εαυτού μας. Αυτό μας έδειξαν οι άγιοι και οι ήρωες μας. Ο παπά- Λευτέρης μας αγάπησε εμάς πιο πολύ από ότι εμείς τον εαυτό μας. Αγάπησε την Κορυτσά, τα χωριά μας, τη γη μας, την ιστορία μας περισσότερο από ό, τι εμείς τα αγαπάμε όλα αυτά.
Οφείλουμε όλοι να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας, μέσα από την καρδιά μας αλλά και έμπρακτα, εκπληρώνοντας ένα από τις πιο σημαντικές του επιθυμίες, η οποία τον πονάει και πιο πολύ, να μας δει όλους ενωμένους και αγαπημένους μεταξύ μας. Μόνο έτσι θα προκόψουμε και πνευματικά, αλλά και δεν θα ξεχάσουμε ποίοι είμαστε. Δεν θα ξεχάσουμε πως είμαστε απόγονοι ηρώων που με την βοήθεια του Θεού κατόρθωσαν τα ακατόρθωτα. Αυτό ακριβώς έκανε και ο αγαπημένος μας πατέρας Ελευθέριος. Οι σπορά του αν και φυτεύτηκε σε γη με ζιζάνια, με την ευλογία του Θεού, δίνει καρπούς και θα δώσει στο μέλλον και περισσότερους.
Σας ευχαριστούμε πάτερ και θα σας είμαστε πάντα ευγνώμονες για όλα όσα κάνατε για μας.»
Ο κ. Καραμέλιος κάλεσε στο βήμα τον Πρέσβην κ. Γεώργιον Αλαμάνον, τον καθηγητήν του Πανεπιστημίου Κορυτσάς κ. Βασίλειον Τούσην , τον Ιατρόν κ. Λάζαρον Δάμην πρόεδρον της ομογένειας Κορυτσάς , την κ. Ελένην Κωτέλην μηχανολόγον, γραμματέα του προεδρείου της ομογένειας οι οποίοι, επέδωσαν πρώτα τιμητική πλάκα εις τον σύλλογον « ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ» ,την οποίαν παρέλαβε η κ. Ελένη Νεοφυτίδου –Καρακίτσιου. (Ολόκληρον την εκδήλωσν της εορτής μπορείτε να την ιδήτε με τα σχετικά βίντεο στην ιστοσελίδα του χωριού : www.Μυρόφυλλο-Μεροκοβο. gr η με λατινικούς χαρακτήρες). Στην συνέχεια συνεχάρησαν τον π. Ελευθέριον Καρακίτσιον διά τα 25 χρόνια δράσης του εις την Αλβανίαν και του επέδωσαν τιμητικήν πλάκαν που γράφει:
Από το Διοικητικόν Συμβούλιον του συλλόγου «ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΜΑΡΙΟΥΠΟΛΗΣ ΚΡΙΜΑΙΑΣ» έστειλαν την κάτωθι επιστολή: «
Για τον άγνωστο ήρωα, πατέρα Ελευθέριο Καρακίτσιο.
Όταν τον πρωτοείδαμε ήταν όπως τον φανταστήκαμε : ένας Βάρδας της Μακεδονίας, ένας Παπαφλέσσας του Μοριά, ένας αετός με το ακοίμητο και φαεσίμβροτο μάτι του, έτοιμος να θεραπεύση πάσης φύσεως πληγή. Ο πατήρ Ελευθέριος όπου πατάει σπέρνει την Άνοιξι, σ’ ελευθερώνει απ’ την λάσπη της γης, σ’ ανοίγει την πόρτα του Πλατωνικού σπηλαίου, αν θέλης να τον ακολουθήσης να δης το φως. Καθησυχάζει, ηρεμεί, εμπνέει, αναζωογονεί, δημιουργεί, θεμελιώνει, φυσικά με το παράδειγμά του, την κλονισμένη ελπίδα σου σε ό τι ιερό και όσιο αγαπάς και πονάς. Αφήνει πίσω τα σκυλιά που γαυγίζουν και χαράζει με το πέρασμά του ένα βαθύ, ζείδωρο αυλάκι στον βράχο, όχι στην άμμο. Είμαστε τυχεροί που τον γνωρίσαμε και η πατρίδα που τον έχει.
Ασπασία Σχοινά-Σηφακάκη, φιλόλογος
Βασίλης Σηφακάκης, θεολόγος και φιλόλογος
Βασίλης Σηφακάκης, θεολόγος και φιλόλογος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου