ΣΠΥΡΟΜΗΛΙΟΣ ΣΠΥΡΟΣ - SPIROMILIOS SPIROS

 

 

Σπῦρος Σπυρομήλιος, ὁ Ἀθάλης Μπούας τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος καὶ ὁ Ἀϊτός τῆς Χιμᾶρας Γόνος ἱστορικῆς οἰκογενείας τῆς Χιμᾶρας, ὁ Σπυρομήλιος γεννήθηκε τὸ 1864. Μὲ πρόθεσι νὰ εἰσαχθῇ στὴν Σχολὴ Ναυτικῶν Δοκίμων, πῆγε στὴν Ἀθῆνα, ἀλλά λόγῳ ὑπερβάσεως τοῦ ὁρίου ἡλικίας, δὲν ἔγινε δεκτὸς· τότε, μὲ προτροπὴ τοὺ θείου του, Μεράρχου Χωροφυλακῆς Ἰωάννου Σπυρομήλιου, κατετάγη στὸ Σῶμα Χωροφυλακῆς ὅπου ἐξελίχθη σύντομα σὲ ἀξιωματικό. Ἔλαβε μέρος στὸν Ἑλληνοτουρκικό πόλεμο τοῦ 1897 ὡς ἐπικεφαλῆς χωροφυλάκων στὴν ἀπόβασι τῆς Ἠπειρωτικῆς Φάλαγγος στὴν Νικόπολη Πρεβέζης, καὶ στὶς ἐκεῖ διεξαχθεῖσες μάχες. Στὸν Μακεδονικὸ Ἀγῶνα, ἀρχικῶς ὡς ἀξιωματικός μὲ τὴν ὑπό κάλυψι ἰδιότητα τοῦ Γραμματέος στὸ Ἑλληνικό Προξενεῖο Θεσσαλονίκης, ἦταν ὁ καλλίτερος πράκτορας τοῦ Ἑλληνικοῦ Κομιτάτου σ’ ὁλόκληρη τὴν Κεντρικὴ Μακεδονία, ὅπου μὲ τὸ ψευδώνυμο «Σουρῆς», ἔδινε πληροφορίες στὰ ἀνταρτικά Σώματα. Ἀργότερα, ὅταν ὁ ἀγῶνας ἐντατικοποιήθηκε, ἄφησε τὴν ἄχαρη γιὰ τὴν ἰδιοσυγκρασία του ἰδιότητα τοῦ πράκτορος καὶ βγῆκε στὸ βουνὸ, ὡς ἀρχηγός ἀντάρτικου σώματος, μὲ τὸ ψευδώνυμο «Μπούας». Κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Ἀνοίξεως τοῦ 1905, οἱ Ἕλληνες, ἀφοῦ δημιούργησαν τὰ βασικὰ στοιχεῖα μιᾶς ἐσωτερικῆς καὶ ἐξωτερικῆς ὀργανώσεως, πέρασαν στὴν ἐπίθεση βάσῃ ἑνός σχεδίου ποὺ προσέγγιζε τὶς προτάσεις τοῦ Κ. Μαζαράκη. Στὸ βιλαέτι Θεσσαλονίκης, ὑπῆρχαν ὀκτὼ κύρια Σώματα. Ἕνα ἀπό αὐτά ἦταν τοῦ Σπύρου Σπυρομήλιου, ἀποτελούμενο ἀπό 25 άνδρες, ποὺ ξεκίνησε γιὰ τὶς ἀνατολικές πλαγιὲς τοῦ Μοριχόβου, πρὸς τὴν Καρατζόβα. Στὶς 30 Ἀπριλίου 1905, μαζὶ μὲ τὸ Σῶμα τοῦ Μαζαράκη, ξεκαθάρισαν τὴν περιοχὴ τοῦ Ἀλιάκμονα ἀπό βούργαρους ποὺ δροῦσαν ὡς πληροφοριοδότες, καὶ ἐξασφάλισαν ἀπόλυτα τὶς ἐπικοινωνίες τῶν Ἑλληνικών Σωμάτων μὲ τὴν ἐλεύθερη Ἑλλάδα. Στὶς 3 Μαῒου, ἑνώθηκαν μὲ τὸ Σῶμα τοῦ Ἐμμανουήλ Κατσίγαρη, ποὺ βρισκόταν στὴν περιοχὴ ἀπό τὴν προηγούμενη χρονιὰ, καθῶς καὶ μὲ τὸ μικρὸ Σῶμα Γιοβάνη. Λίγο μετὰ ἀπό τὸν χωρισμὸ του ἀπό τὸν Μαζαράκη, γιὰ νὰ κατευθυνθῇ πρὸς τὸ Μπάχοβο (Πρόμαχοι), ὁ Καπετὰν Μπούας δέχτηκε ἐπίθεσι πρῶτα ἀπό ἐξαρχικούς (ποὺ εἶχαν εἰδοποιηθεῖ ἀπό ρουμανίζοντες Βλάχους), καὶ ἔπειτα ἀπό τούρκους ποὺ ἔσπευσαν γιὰ νὰ σταματήσουν τὴν συμπλοκή. Ὁ Σπυρομήλιος τραυματίστηκε σοβαρὰ στὸ πόδι, ἀλλά ὁ Κρητικὸς ὁπλαρχηγός Κατσίγαρης, κατόρθωσε νὰ ὁδηγήσῃ τὸ Σῶμα σὲ ἕνα φιλικὸ σπίτι καὶ νὰ κρυφτοῦν μὲ ἀσφάλεια. Παράλληλα, ἡ ἐμφάνιση τοῦ Μαζαράκη, ἀπέσπασε μέρος τῶν πυρῶν τοῦ τουρκικοῦ ἀποσπάσματος. 25 Μαρτίου 1906, ἰδρύθηκε στὴν Ἀθήνα ἡ Ἠπειρωτική Ἐταιρεῖα (Ἠπειρωτικό Κομιτᾶτο) στὸ πρότυπο τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας, ἔχοντας ὡς ἐμπνευστή της, τὸν ὑπομοίραρχο Σπῦρο Σπηλιομήλιο. Σκοπὸς της ἦταν νὰ ἐξαπλωθῇ σ’ ὅλη τὴν Ἤπειρο, νὰ δημιουργήσῃ ἀνταρτικά σώματα καὶ μὲ αὐτά νὰ πολεμήσῃ καὶ νὰ ἐκδιώξῃ τὸν κατακτητή. Ὅταν ἡ Ἑλλάς ξεκίνησε τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1912 τὸν ἱερό ἀγῶνα γιὰ τὴν Ἤπειρο, στὶς 5 Νοεμβρίου ὁ Σπυρομήλιος, ὁ θρυλικὸς καπετὰν Μπούας τοῦ Μακεδονικού Ἀγῶνα, καὶ Ἀετός τῆς Χιμᾶρας, τὴν ἀπελευθέρωσε. Καὶ ὅταν τὸν Μάρτιο τοῦ 1914, ὁ Ἑλληνικός Στρατός, κατὰ διαταγὴ τῆς Κυβερνήσεως καὶ τῶν Μεγάλων Δυνάμεων, ἄρχισε τὴν ἀποχώρησή του ἀπό τὰ ἱερά χώματα τῆς Ἠπείρου, ὁ Σπυρομήλιος, ὄχι μόνο ἀρνήθηκε νὰ ἐκτελέσῃ τὶς ἀθηναϊκές ἐντολές ἐκκενώσεως, ἀλλά στὶς 9 Φεβρουαρίου, κηρύξε τὴν Αὐτονομία τῆς Χιμᾶρας, ὀργανώνοντας ἄμεσα τοπικὰ ἔνοπλα σώματα, τοὺς «Ἱερούς Λόχους». Στὶς 19 Μαΐου τοῦ 1930, ὁ Ἀϊτός τῆς Χιμᾶρας, ὁ Καπετάνιος τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνα, πέθανε στὴν Ἀθῆνα μακριὰ ἀπό τὴν ἀγαπημένη του πατρικὴ γῆ, τὴν ὁποία δὲν μπόρεσε νὰ δῇ ἐλεύθερη. Στὴν διαθήκη ποὺ ἄφησε, ζήτησε νὰ ταφῇ ἐκεῖ, ὅμως οἱ αλβανοί, φοβούμενοι καὶ νεκρὸ ἀκόμη τὸν ἡρωικό ἀρχηγό, ἀρνήθηκαν τὸν ἐνταφιασμό στὴν γενέτειρά του. Πηγὴ  : http://ellinoistorin.gr/

Spiro Spiromiljo, Athali Bua i betejës Maqedonase dhe Shqiponja e Himarës Pasardhës i një familje historike të Himarës, Spiromiljo u lind në vitn 1864. Me dëshirë që të studionte në Shkollën e Marinës, shkoi në Athinë, por për shkak të moshës së madhe nuk u pranua, atëhere me propozim të xhaxhait të tij, Udhëheqës i Divizionit të Korofillakëve Joan Spiromilio, u rëndit në Trupën e Korofillakëve ku dhe u bë shpejt oficer. Mori pjesë në luftën Greko-Turke më 1897 si udhëheqës i korofillakëve të Batalionit Epirot në Nikopol të Prevezës dhe në betejat që u zhvilluan atje. Në betejën për Maqedoninë, në fillim  si oficer me cilësinë e sekretarit të Konsullatës Greke të Thessalonikit, ishte agjenti më i mirë i Komitetit Helen në të gjithë Maqedoninë Qëndrore, ku me pseudonimin “Suris”, jepte informacione  tek trupat partizane. Më vonë, kur beteja u intesifikua, braktisi rolin e si agjent, që ishte i papërshtatshëm për karakterin e tij dhe doli në mal, si udhëheqës i një gurpi partizan, me pseudonimin “Buas”. Gjatë Pranverës të vitit 1905, Helentë, pasi krijuan elementët bazë të një organizate të brendshme dhe të jashtme, kaluan në sulm duke pasur si bazë një plan që ishte pran  propozimeve të K Mazarakit. Në vilajetin e Thessalonikit, kishte 8 grupe kryesore. Një prej tyre ishte e Spiro Spiromilios që përbëhej nga 25 burra, që u nis për tek pllajat lindore të Morihovut drejt Kraxovës. Më 30 Prill 1905, bashkë me Trupat e Mazarakit, spastruan zonën e Aliakmonas nga bullgarët që ishin spiunë, dhe siguruan plotësisht komunikimin e Trupave Helene me Greqinë e çliruar. Më 3 Maj, u bashkuan me Trupat e Emmanouil Katsigari që gjendej në zonë nga viti i kaluar, pasi dhe me trupat e pakta të Jovanit.  Pak më vonë nga ndarja e tij nga Mazaraki, që të shkonte drejt Bahovës (Promahë), Kapedan Bua u sulmua në fillim nga eksarkistët (që ishin lajmëruar nga Vëllehët pro rumanisë, arumunët)  dhe më pas nga Turqit që nxituan të merrnin pjesë në këtë përplasje. Spiromiljoja u plagos rëndë në këmbë, por trimi kretian Katsigari, ja doli që ta çonte Trupën në një shtëpi mike që të fsheheshin për siguri. Paralelisht, shfaqja e Mazarakit tërhoqi një pjesë të zjarrit që vinte nga forcat turke. 25 Mars 1906 u themelua në Athinë një Eteri Epirote (Komitet Epirot) në formën e Filikis Eterias, duke pasur si frymëzues së saj Spiro Spiromilio. Qëllimi i saj ishte që të shtrihej në të gjithë Epirit, të krijojë trupa partizane dhe me ato të luftojë për të dëbuar pushtuesin. Kur Greqia filloi në Tetor të 1912 betejën e shenjtë për Epirin, më 5 Nëntor Spiromilio, kapedani legjendar Buas i Betejës Maqedonase dhe Shqiponja e Himarës e çliroi. Kur në Mars të 1914-ës, Ushtria Helene, pas urdhërit të Qeverisë dhe të Fuqive të Mëdha, filloi tërheqjen e saj nga vendet e shenjta të Epirit, Spiromiljoja jo vetëm që nuk pranoi të kryente urdhërat e Athinës për largim, por në 9 Shkurt, shpalli autonominë e Himarës, duke organizuar në të njejtën kohë trupa të armatosura, “Batalionet e Shenjta”. Më 19 Maj të vitit 1930, Shqiponja e Himarës, Kapedani i betejës Maqedonase, vdiq në Athinë larg atdheut të tij etëror, të cilin mundi që ta shikonte të lirë. Në testamentin që la, kërkoi që të varrosej atje, por shqiptarët, duke pasur frikë nga heroi legjendar mgjth se i vdekur tashmë nuk pranuan që të varrosej në vendlindjen e tij.