ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ( 17 ΜΑΙΟΥ 1914 ) - Protokolli i Korfuzit 17 Maj 1914

ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ( 17 ΜΑΙΟΥ 1914 ) Η Διεθνής Επιτροπή του Ελέγχου δια ν’ αποσοβήση την επανάληψιν των εχθροπραξιών, εθεώρησε καθήκον της να συνδιαλάξη, εφ’ όσον της ήτο δυνατόν, την έποψιν των Ηπειρωτικών πληθυσμών, τας αφορώσας τας ειδικάς διατάξεις τάς οποίας εζήτουν, πρός τάς βλέψεις της Αλβανικής Κυβερνήσεως. Υπό το κράτος των ιδεών αυτών συνήνεσε να υποβάλει εις τας Δυνάμεις, τάς οποίας αντιπροσωπεύει, ως επίσης εις Αλβανικήν Κυβέρνησιν, το έγκλειστον κείμενον πόρισμα των γενομένων συζητήσεων μεταξύ των μελών της Επιτροπής αυτής και των αντιπροσώπων της Ηπείρου ”. Κέρκυρα 17 Μαϊου 1914 Η Διεθνής Επιτροπή Ελέγχου Λάμπ ( Άγγλος Πληρεξούσιος ), Βίγκελ ( Γενικός Πρόξενος Γερμανίας), Κράλ (Γεν. Πρόξενος Αυστρίας), Κραζέφσκι (Γεν. Πρόξενος Γαλλίας), Σαχτάϊν (Υποπρόξενος Αυστρίας), Πετρώφ (Γεν. Πρόξενος Ρωσίας), Λάουρο ( Γεν.Πρόξενος Ιταλίας), Μεχδή (ειδικός αντιπρόσωπος Αλβανίας). Με τας ιδίας επιφυλάξεις όσον αφορά την έγκρισιν των εκλογέων μας. Γεώργιος Χρ. Ζωγράφος, Αλεξ. Καραπάνος ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ 1.Οργάνωσις.Η εκτέλεσις και η διατήρησις των ληφθεισών διατάξεων διά την οργάνωσιν των δυο μεσημβρινών Νομών επί του παρόντος ανατίθενται εις την Διεθνή Επιτροπήν του Ελέγχου,ήτις θα οργανώση την Διοίκησιν, την Δικαιοσύνην και τα Οικονομικά. 2.Η Αλβανική Κυβέρνησις από κοινού μετά της Δ.Ε.Ε. θα διορίζη και θα παύη τους Διοικητάς και τους ανωτέρους υπαλλήλους, λαμβάνουσα ύπ’ ‘οψιν, κατά το δυνατόν, την αριθμητικήν σπουδαιότητα των οπαδών εκάστου θρησκεύματος. 3.Τοπικά Συμβούλια. Ο αριθμός των εκλεκτών μελών είς τα Διοικητικά Συμβούλια θα είναι τριπλάσιος του αριθμού των δικαιωματικών μελών. 4.Καθορισμός και διοικητικοί υποδιαιρέσεις. Η Δ.Ε.Ε. θα επιστατήση επίσης είς τον καθορισμόν και την διοικητικήν υποδιαίρεσιν των δυο Νομών τούτων δι’ άπαξ γνωμόνων, ουδεμία θα επέρχεται μεταβολή χωρίς την συμφωνίαν των Δυνάμεων. 5.Αι Χώραι. Όλαι αι εν λόγω διατάξεις εφαρμόζονται εις τους πληθυσμούς των προηγουμένως ύπό της Ελλάδος καταληφθεισών χωρών και προσαρτηθεισών εις την Αλβανίαν. 6.Χωροφυλακή. Πρός φύλαξιν της τάξεως εις τας νοτίους επαρχίας θα σχηματισθή από αξιωματικούς και χωροφύλακας τοπική χωροφυλακή αποτελούμενη από στοιχεία των διαφόρων θρησκευμάτων, αναλόγως του αριθμού των πιστών των κατοικούντων τους Νομούς αυτούς.Η Χωροφυλακή αύτη δεν θα δύναται να υπηρετή εκτός των Νομών αυτών ειμή δι’ ωρισμένην περίοδον και τούτο λόγω υπεράτης ανάγκης αναγνωριζομένης υπό της Δ.Ε.Ε. Ο αυτός περιορισμός θέλει εφαρμοσθή εις την χρήσιν διά τους νοτίους αυτούς Νομούς Σωμάτων Χωροφυλακής, αποτελουμένων εκ των Νομών αυτών. 7.Συνιστάται ει τους αξιωματικούς της Χωροφυλακής να μη μεταχειρίζωνται εις τα διάφορα μέρη, ειμή μόνον αποσπάσματα αποτελούμενα από άνδρας του αυτού θρησκεύματος πρός το θρήσκευμα των κατοίκων των μερών. 8.Εις περίπτωσιν ανεπαρκείας των τοπικών στοιχείων διά τον κατ’ αναλογίαν σχηματισμόν της Χωροφυλακής θα γίνεται προσφυγή εις τους εξ άλλων Νομών της Αλβανίας καταγομένους. 9.Συμφώνως πρός τας διατυπωθείσας αυτάς αρχάς,οι Ολλανδοί αξιωματικοί θέλουσι προβή αμέσως εις τας στρατολογικάς ενεργείας. 10.Εννοείται καλώς ότι αι προηγούμεναι διατάξεις ουδόλως θίγουν την ενότητα της Αλβανικής Χωροφυλακής, ως αύτη διετυπώθη υπό της Συνδιασκέψεως του Λονδίνου. 11.Ένοπλος δύναμις. Εκτός περιπτώσεων πολέμου ή επαναστάσεως, εις τους Νοτίους Νομούς ουδέποτε θα είναι δυνατή η μεταφορά ή η χρήσις εις τους Νομούς αυτούς στρατιωτικών μονάδων μή αυτοχθόνων. 12.Ορθόδοξοι Κοινότητες. Αι Ορθόδοξοι Χριστιανικαί Κοινότητες αναγνωρίζονται Νομικά Πρόσωπα, επίσης ως και αι άλλαι. 13.Διατηρούσι την περιουσίαν των και θα διαθέτουν αυτήν ελευθέρως. Αι μετά των πνευματικών αρχηγών των σχέσεις των Ορθοδόξων Κοινοτήτων, θα είναι αι αυταί, ως κατά το παρελθόν. Ουδόλως ως θέλουν θιχθή τα πατροπαράδοτα δίκαια και η ιεραρχική οργάνωσις των περί ων ο λόγος Κοινοτήτων, εκτός εάν επέλθη συμφωνία μεταξύ της Αλβανικής Κυβερνήσεως και του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως. 14.Σχολεία Η εκπαίδευσις είναι ελεθέρα.Εις τα σχολεία των ορθοδόξων Κοινοτήτων η εκπαίδευσις γίνεται ελληνιστί. Εις τας τρείς τάξεις του Δημοτικού μετά της Ελληνικής θα διδάσκεται και η Αλβανική. Αλλ’ η θρησκευτική διδασκαλία θα γίνεται αποκλειστικώς ελληνιστί. 15.Ελευθερία γλώσης. Δυνάμει της τεθείσης διά της πρός την Ελλάδα Διακοινώσεως των Δυνάμεων υπό ημερομηνίαν 11 / 24 Απριλίου 1914 η χρήσις της Αλβανικής και της Ελληνικής γλώσσης θέλει εξασφαλισθή εις τους Νοτίους ενώπιον όλων των αρχών, συμπεριλαμβανομένων των Δικαστηρίων, ως και των αιρετών Συμβουλίων. 16.Κατοχή. Η Δ.Ε.Ε. εν ονόματι της Αλβανικής Κυβερνήσεως θα καταλάβη τα εν λόγω εδάφη, μεταβαίνουσα επί τόπου. 17.Οι αξιωματικοί της Ολλανδικής αποστολής θέλουν προβή αμέσως εις τον σχηματισμόν της τοπικής Χωροφυλακής. Προσωρινώς και μέχρι του σχηματισμού της τοπικής Χωροφυλακής οι Ολλανδοί αξιωματικοί με την συνδρομήν των εγχωρίων στοιχείων θα επιφορτισθούν με την φύλαξιν της δημοσίας ασφαλείας. 18.Η Δ.Ε.Ε. θα προβή επίσης εις την συγκρότησιν μικτών επιτροπών,αποτελουμένων υπό Χριστιανών και Μουσουλμάνων κατ’ αναλογίαν της αριθμητικής σπουδαιότητας εκάστου των θρησκευμάτων.  Προσωρινώς και μέχρις οργανώσεως των τοπικών αρχών αι Επιτροπαί αυταί θα ασκούν διοικητικά καθήκοντα υπό την τελεσουργόν εποπτείαν της Δ.Ε.Ε. , ήτις θέλει προσδιορίσει την εκτασιν αυτών. Πρό της αφίξεως των Ολλανδών αξιωματικών. Θέλουσι ληφθή τα αναγκαία μέτρα υπό της Προσωρινής Κυβερνήσεως του Αργυροκάστρου πρός απομάκρυνσιν εκ του τόπου πάντων των ξένων ενόπλων στοιχείων. 19.Αι διατάξεις αυταί θέλουν εφαρμοσθή και εις τον Νομόν Κορυτσάς, κατεχόμενον επί του παρόντος στρατιωτικώς υπό της Αλβανικής Κυβερνήσεως ως και εις τας άλλας Νοτίους ζώνας. 20.Βοήθεια. Η Αλβανική Κυβέρνησις από κοινού μετά της Δ.Ε.Ε. θέλει λάβει τα αναγκαία μέτρα διά να έλθη εις βοήθειαν των υπό των Σωμάτων των τελευταίων ετών δοκιμασθέντων πληθυσμών. 21.Αμνηστεία. Απονέμεται εις τους Ηπειρώτας πλήρης αμνηστεία διά πάσας τας πράξεις τας προγενεστέρας της καταλήψεως των Νομών αυτών υπό των αντιπροώπων της Αλβανικής Κυβερνήσεως.Πάντες οι μη εξ Ηπείρου καταγόμενοι μόνον δι’ εγκλήματα κοινού δικαίου θα καταδιώκονται, καθόσον αφορά την ρηθείσαν χρονικήν περίοδον. 22.Εγγυήσεις. Αι Δυνάμεις αι διά της Συνδιασκέψεως του Λονδίνου εγγυηθείσαο την συγκρότησιν της Αλβανίας και εγκαταστήσασαι την Δ.Ε.Ε. εγγυώνται διά την εκτέλεσιν και την διατήρησιν των ανωτέρω διατάξεων. 23.Διατάξεις αφορώσαι την Χειμάρραν. Ακούσασα τον αρχηγόν της Χειμάρρας από κοινού μετά των αντιπροσώπων της Ηπείρου και λαβούσα υπό σημείωσιν τα αιτήματα αυτών τα αφορώντα την διατήρησιν των αρχαίων προνομίων, ως και τας νέας προτάσεις τας γενομένας πρός το συμφέρον αυτής της Χειμάρρας και της γενικής συνδιαλλαγής αιτήματα, των οποίων το κείμενον έπεται, η Δ.Ε.Ε. θα υποβάλη αυτά ως και τας υπολοίπους διατάξεις τας αφορώσας την Ηπειρον, εις τον έλεγχον και την έγκρισιν των Μεγάλων Δυνάμεων, ως και της Αλβανικής Κυβερνήσεως. Διοικητικώς η περιφέρεια της Χειμάρρας θα προσκολληθή εις την επαρχίαν Αργυροκάστρου. Ζητείται ομοίως όπως η Χειμάρρα είναι έδρα δικαστηρίου και όπως οι ειρηνοδίκαι, οι οποίοι πρέπει να εκλέγονται μεταξύ Ορθοδόξων Χριστιανών Ηπειρωτών, έχουν αρμοδιότητα επεκτεινομένην ιδίως εις ότι αφορά την ποινικήν δικαστικήν εξουσίαν, ίνα δι’αυστηράς εφαρμογής του νόμου, γινομένης τρόπον τινά επιτοπίως, δύνανται να κατανικούν λυπηράς τινας συνηθείας και ν’ αποφεύγουν επίσης την μεταφοράν του πληθυσμού τούτου, του τόσον υπερηφάνου διά το ένδοξον παρελθόν του εις απομεμακρυσμένα μέρη ( δύσκολον άλλωστε εις ήν κατάστασιν ευρίσκεται η συγκοινωνία) εν περιπτώσει κατηγορίας επί κακουργήματα ή πλημμελήματι. ΔΙΑΚΗΡΥΞΙΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ Οι Ηπειρώται αντιπρόσωποι δηλούν οτι θα επιμένουν: 1.Όπως η εγχώριος Χωροφυλακή μή δύναται εν ουδεμιά περιπτώσει ακόμη και εν περιπτώσει ανωτέρας βίας, να υπηρετή εκτός των ορίων των δύο νοτίων επαρχιών. 2.Οτι επί μίαν δεκαετίαν οι διοικηταί θα είναι ξένοι υπήκοοι ουδετέρου Κράτους καταγόμενοι εξ αυτού ή τουλάχιστον ορθόδοξοι χριστιανοί. Γεώργιος Χρ. Ζωγράφος, Αλ. Καραπάνος Πηγή: http://www.himara.gr

Protokolli i Korfuzit 17 Maj 1914 Këshilli ndërkombëtar i kontrrollit për të shuar përsëritjet e përplasjeve armiqësore, e konsideron detyrë të tij që të diskuto jë, përderisa kjo është e mundur, qëndrimin e popullatave Epirote, që kanë lidhje me urdhëresa të posatëshme, të cilat kërkojnë, përballë qëllimeve të Qeverisë Shqiptare Nën pushtetin e këtyre ideve ra dakort që të paraqesë para fuqive të Mëdha, të cilat përfaqëson, gjithashtu dhe ndaj qeverisë Shqiptare, tekstin raport konfidencial të diskutimeve që u kryen ndërmjet anëtarëve të këtijj këshilli dhe të përfaqësuesve të Epirit”. Në Korfuz 1914. Këshilli Ndërkombëtar i Kontrrollit. Lamb (i plotëfuqishmi Anglez), Wikel (Konsulli i Përgjithshëm Gjerman), Kral (Konsulli i përgjithshëm Austriak), Krazefski (Konsull i Përgj. Francez), Shahtain (nënkonsull Austriak), Petrof (Konsull i Përgj i Rusisë), Lauro (Konsull i Përgj. i Italisë), Mehdi (përfaqësues special i Shqipërisë). Me të njejtat rezerva përsa i përket aprovimit të zgjedhësve tanë. Gjeorgjio Hr. Zografos, Aleks. Karapanos. Urdhëresa të Protokollit të Korfuzit. 1.      Organizmi. Ekzekutimi dhe ruajtja e urdhëresave të marr për organizimin e dy prefektuarave meridiane për të cilat bëhet fjalë, i ngarkohet Këshillit Ndërkombëtar të Kontrrollit, i cili do të organizojë dhe Udhëheqjen, Drejtësinë dhe Ekonominë. 2.      Qeveria shqiptare së bashku me KNK, do të caktojë dhe do të pushojë udhëheqësit dhe nënpunësit e lartë, duke marrë  parasysh, sa është e mundur, rëndësinë e numrit të besimtarëve të secilit besim fetar. 3.      Këshillet Vendore. Numëri i anëtarëve të zgjedhur në Këshillat Administrative do të jetë trefish i numërit të anëtarëve që kanë të drejta në të. 4.      Caktimi dhe përpjestimi Administrativ. ΚΝΚ do të mbikqyrë gjithashtu në caktimin e përpjestimit administrativ  të këtyre  dy Prefekturave mbi të gjitha propozimet nuk do të ketë asnjë ndryshim pa dakortësinë e Fuqive. 5.      Vendet. Të gjitha urdhrat në fjalë do të jenë në fuqi për popullatat të zotëruara nga Greqia dhe të bashkëngjitura tek shteti Shqiptar. 6.      Koroflakia/ Xhandarmaria/ Policia.  Për ruajtjen e rendit publik në zonat jugore do të organizohet nga oficera dhe korofillakë një xhandarmari lokale e përbërë nga elementë të feve të ndryshme, sipas numërit të besimtarëve që banojnë në këto prefektura. Këto polici nuk do të mundet që të  shërbejnë jashtë Prefekturës së tyre përveç se për një kohë të caktuar dhe kjo për shkak të një nevoje shumë të madhe të cilën e pranon si të tillë dhe KNK. Ky kufizim do të praktikohet në veprim për këto prefektura jugore nga Trupat Policore që përbëjnë këto Prefektura. 7.      Këshilllohet tek oficerët e Horofilakisë/ xhandarmarisë që të mos përdorin në vende të ndryshme, përveç se pjesë të përbëra nga burra të të njejtës fe me atë fe që kanë dhe banorët e këtyre prefekturave. 8.      Në rast mosmjaftushmërie të elementëve vëndas për krijuar trupa policore sipas përbërjes respektive të popullatës do të thirren nga Prefekturat e tjera të Shqipërisë me këtë origjinë fetare. 9.      Sipas principeve të përmendura, oficerët hollandezë do të duan që të kryejnë menjëherë veprime ushtarake. 10.  Nënkuptohet qartë që urdhëresat e mësipërme  nuk prekin aspak unitetin e Horofilakisë/Policisë/Xhandarmarisë Shqiptare, ashtu si ajo u formulua gjatë Konferencës së Londrës. 11.  Forcë e armatosur. Përveç rasteve të luftës apo kryengritjes, në Prefekturat Jugore, asnjëherë nuk do të jetë e mundur transferimi apo përdorimi tek Prefekturat në fjalë i trupave ushtarake që nuk përbëhen nga vendas. 12.  Komuniteti Orthodhoks. Komuniteti Orthodhoks i Krishter njihet si Person Juridik, si dhe të tjerët. 13.  Ruajnë pasurinë e tyre dhe e disponojnë atë të lirë.  Marrëdhëniet e  Komunitetit Orthodhoks me udhëheqësit e tyre shpirtërore, do të jenë ato që kanë qënë dhe në të kaluarën. Aspak nuk do të preken të drejtat e dorëzuara nga etërit dhe organizimi hierarkal i Komuniteteve për të cilat bëhet fjalë, vetëm nëse ka një marrëveshje ndërmjet Qeverisë Shqiptare dhe Patriarkanës Ikumenike të Konstandinupojës. 14.  Shkolla. Arsimi është i lirë. Në shkollat e Komuniteteve orthodhokse arsimi do të bëhet greqisht. Në të treja klasat e fillore dhe pas gjuhës Greke do të bëhet dhe gjuha Shqipe. Por mësimin fetar do të bëhet vetëm greqisht. 15.  Liria e gjuhës/ e të folurit. Me bazë Deklaratën e Fuqive të mëdha  që është  në fuqi  ndaj Greqisë, me datë 11/24 Prill 1914 përdorimi i gjuhës Shqipe dhe e asaj Greke duhet të sigurohet tek Jugorët para të gjitha institucioneve, duke përfshirë këtu dhe Gjykatat, si dhe Këshillet e Zgjedhura. 16.  Zotërim. Këshilli Ndërkombëtar i Kontrrollit në emër të Qeverisë Shqiptarë do të zotërojë sipërfaqen në fjalë, duke qënë prezente menjëherë 17.  Oficerët e misionit Hollandez duan që të ecin në krijimin e menjëhershëm të Korofilakisë/ Xhandarmarisë lokale. Përkohësisht deri në krijimin e xhandarmarisë vendore, oficerët Hollandezë me ndihmën e elementit vendas do të marrin përsipër ruajtjen e sigurisë publike. 18.  KNK-ja do të krijojë gjithashtu dhe këshillet mikse të përbëra nga të Krishterë dhe Myslymanë sipas analogjisë dhe rëndësisë numerike të secilës fe. Përkohësisht dhe deri në organizimin e institucioneve lokale këto Këshilla do të ushtrojnë detyrat administrative nën mbikqyrjen e kujdesshme të KNK, që do të caktojë dhe zonën e secilës prej tyre. Para mbërritjes të oficerëve Hollandezë. Duhet të merren masat e duhura  nga qeveria e përkohëshme e Gjirokastrës në mënyrë që të largohet çdo element i huaj i armatosur nga vendi. 19.   Këto Urdhëresa duhet të hyjnë në fuqi dhe në Prefekturën e Korçës, e cila në këto momente zotërohet ushtarakisht nga Qeveria Shqiptare si dhe në zonat e tjera jugore. 20.  Ndihma. Qeveria Shqiptare së bashku me KNK duhet që të marrë masat e duhura për të ardhur në ndihmë popullatave në vështirësi  për shkak të Trupave të viteve të fundit. 21.  Amnisti. Jepet amnisit  e plotë tek të gjithë Epirotët, për të gjitha veprimet e kaluara të pushtimit të këtyre Prefekturave nën përfaqësuesit e Qeverisë Shqiptare.Të gjithë sa nuk kanë prejardhje nga Epiri do të ndiqen vetëm për krime të kodit civil, përsa i përket periudhën kohohre në fjalë. 22.  Garanci. Fuqitë e Konferencës së Londrës duke garantuar themelimin e Shqipërisë dhe me vendosjen e KNK garantojnë ekzekutimin dhe ruajtjen e urdhëresave të mësipërme. 23.  Urdhëresat që i përkasin Himarës. Duke dëgjuar udhëheqësin e Himarës së bashku me përfaqësuesit e Epirit dhe duke marrë në shënim kërkesat e tyre të cilat i përkasin ruajtjes së privilegjeve të vjetra, si dhe propozime të reja të cilat duhet të bëhen për të mirën e kësaj Himare dhe të kërkesa të përgjithëshme, të cilat përmenden në tekstin që pason, KNK do t’i dorëzojë ato si dhe urdhëresat e tjera që kanë lidhje me Epirin, për Kontroll dhe aprovim tek Fuqitë e Mëdha, si dhe tek Qeveria Shqiptare. Nga pikëpamja administrative Himara do të jetë pjesë e zonës së Gjirokastrës. Kërkohet gjithashtu që Himara të jetë qëndër gjykimi dhe që magjistralët, të cilët duhet të zgjidhen ndër të Krishterët Epirotë Orthodhoksë, kanë juridiksionin e tyre të zgjeruar kryesisht përsa i përket pushtetit gjyqësor penal, që me respektim të rreptë të ligjit, i cili do të kryhet në vend, do të mund të mundin zakone të pakëndëshme dhe t’i shmangen  gjithashtu trasportimit të kësaj popullate, që është kaq shumë krenare për të kaluarën e saj të lavdishme në vende të largëta (sepse në gjëndje të vështirë është dhe komunikimi ndërurban) në rast akuzash mbi krime të rënda ose shkelje të thjeshta të ligjit. Deklaratë e Përfaqësuesve të Epirit. Përfaqësuesit Epirotë deklarojnë se këmbëngulin: 1.     Që xhandarmaria vendase të mos mundet në asnjë rast , akoma dhe në rastet e dhunës së mësipërme, të shërbejë përtej kufijëve të dy zonave jugore. 2.     Që për një dhjetëvjeçar, administratorë do të jenë shtetas të huaj itë një Shteti asnjëanës ose të paktën të krishterë Orthodhoksë. Gjeorgjios Hr Zografos, Al Karapanos Përktheu: Pelasgoskoritsas