Αϊτή, η πρώτη χώρα που αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Ελλάδας

Στα χρόνια της Επανάστασης του 21 παράλληλα με τους αγώνες για την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό, Έλληνες λόγιοι έδιναν την δική τους μάχη για να ενισχύσουν το φιλελληνικό κίνημα. Με όπλο την πέννα τους βομβάρδιζαν με φλογερές επιστολές όσα πρόσωπα είχαν επιρροή στην διεθνή σκηνή και ζητούσαν επίσημη αναγνώριση για την κρατική οντότητα της Ελλάδας.

Πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή είχε ο Αδαμάντιος Κοραής και μάλιστα μετά από μία επιστολή του ήρθε η θερμή ανταπόκριση από μια μακρινή γωνιά της.

Το νεοσύστατο κράτος της Αιτής ήταν η πρώτη χώρα η οποία επισήμως αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Ελλάδας ενώ ακόμα ήταν σε πλήρη εξέλιξη ο Αγώνας.

Ήταν μια απρόσμενη εκδήλωση συμπαράστασης καθώς η επιστολή με την οποία αναγνωριζόταν η κρατική μας υπόσταση ήταν γεμάτη αναφορές από την ελληνική ιστορία για τα τρόπαια από την ναυμαχία της Σαλαμίνας και τον θρίαμβο στον Μαραθώνα.

Την ιστορία αυτή ανέσυρε από την σκόνη της λήθης ο κ. Ιβέλτ Λεμπρέν ως επίτιμος πρόξενος της Αιτής στην Ελλάδα κατά την διάρκεια μεγάλης ημερίδας για τον Φιλελληνισμό, την οποία διοργάνωσε χθές το υπουργείο Εθνικής Άμυνας στο Μουσείο της Ακρόπολης. Με την αφήγησή του εξιστόρησε την επικοινωνία που ανέπτυξε ο Κοραής με τον πρόεδρο της Αιτής Πιέρ Μπουαγιέ και παρουσίασε την επιστολή συμπαράστασης που έστειλε στους επαναστατημένους Έλληνες.

Όμως και ο ίδιος ο κ. Λεμπρέν είναι συνδεδεμένος με την Ελλάδα, καθώς σπούδασε ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και έκτοτε ρίζωσε εδώ όπου εργάζεται ως ορθοπαιδικός -χειρουργός.

Όπως εξηγεί ο κ. Λεμπρέν η Αϊτή (το λεγόμενο Χαΐτιον, σύμφωνα με τα ελληνικά της εποχής) ήταν το πρώτο κράτος που προσέφερε αναγνώριση στην Επανάσταση του '21 και το δικαίωμα αυτοδιάθεσης, όπως προκύπτει από την επιστολή του προέδρου της Ιωάννου Βόγιερ (Jean Pierre Boyer) προς τον Αδαμάντιο Κοραή. Η επιστολή αυτή φέρει ως ημερομηνία την 15 η Ιανουαρίου του 1822 και ήταν η απάντηση του Πιέρ Μπουαγιέ στο αίτημα βοήθειας που είχε στείλει η Ελληνική Επιτροπή στο Παρίσι. Με επιστολή τους οι Α.Κοραής, Κ. Πολυχρονιάδης, Α. Βογορίδης και Χρ. Κλωνάρης ζητούσαν βοήθεια για την Επανάσταση, κατόπιν συστάσεων του Γάλλου στρατηγού Λαφαγιέτ και του Επισκόπου Βλαισών Γρηγορίου, ο οποίος είχε επισκεφθεί το νησί της Καραιβικής.

“Ο Κοραής είχε ζητήσει βοήθεια απο την Αιτή η οποία όμως ως μια φτωχή χώρα δεν ήταν δυνατόν να στείλει χρήματα στην Ελλάδα. Όμως ανταποκρίθηκε θερμά με συμβολικό τρόπο” λέει ο επίτιμος πρόξενος και συμπληρώνει ότι σύμφωνα με στοιχεία είχαν αποσταλεί μερικοί Αιτινοί για να πολεμήσουν μαζί με τους αγωνιστές αλλά είναι αμφίβολο εάν έφτασαν τελικά στην Ελλάδα. Όπως αναφέρει ο κ. Ιβέλτ Λεμπρέν γεννήθηκε στην Αιτή αλλά ζεί εδώ και χρόνια μόνιμα στην Ελλάδα. “Ήρθα εδώ για σπουδές μαζί με τα έμαθα την γλώσσα και και τελείωσα το Α.Π.Θ. Είμαστε τρία αδέλφια που σπουδάσαμε εδώ. Στην Αιτή πάντα λέγαμε ότι όποιος θέλει να αποκαλείται επιστήμονας πρέπει να πάει στην Ελλάδα”.

Το γράμμα προς τον Κοραή και τους τρείς άλλους Έλληνες, διασώθηκε, σε ελληνική μετάφραση, στο Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως του φιλικού και αγωνιστή του '21, Ιωάννου Φιλήμονος:

Ελευθερία… Ισότης

Ιωάννης Πέτρου Βόγερ, πρόεδρος του Χαϊτίου, προς τους Πολίτας της Ελλάδος Α. Κοραήν, Κ. Πολυχρονιάδην, Α. Βογορίδην και Κ. Κλωνάρην.

Εις τα Παρίσια

Πριν ή δεχθώμεν την επιστολή υμών, σημειουμένην εκ Παρισίων τη 20η παρελθόντος Αυγούστου, έφθασεν ενταύθα η είδησις της επαναστάσεως των συμπολιτών υμών κατά του δεσποτισμού, του επί τρεις περίπου διαρκέσαντος εκατονταετηρίδας. Μετά μεγάλου ενθουσιασμού εμάθομεν ότι η Ελλάς αναγκασθείσα τέλος πάντων εδράξατο των όπλων, ίνα κτήσηται της ελευθερίαν αυτής και την θέσιν, ήν μεταξύ των εθνών του κόσμου κατείχε.
Μία τόσον ωραία και τόσον νόμιμος υπόθεσις, και προ πάντων αι συνοδεύσασαι ταύτην πρώται επιτυχίαι, ουκ εισίν αδιάφοροι τοις Χαϊτίοις, οίτινες, ως οι Ελληνες επί πολύν καιρόν έκλινον τον αυχένα υπό ζυγόν επονείδιστον και δια των αλύσεων αυτών συνέτριψαν την κεφαλήν της τυραννίας.
Ευχηθέντες προς τον ουρανόν, όπως υπερασπισθή τους απογόνους του Λεωνίδου , εσκέφθημεν ίνα συντρέξωμεν τας γενναίας δυνάμεις τούτων, ει μη διά στρατευμάτων και πολεμοφοδίων, τουλάχιστον διά χρημάτων, ως χρησίμων εσομένων διά προμήθειαν όπλων, ών έχετε ανάγκην. Συμβεβηκότα όμως, επιβαλόντα τη πατρίδι ημών μεγάλην ανάγκην. επησχόλησαν όλον το χρηματικόν, εξ ού η Διοίκησις ηδύνατο καταβάλει μέρος. Σήμερον έτι η επανάστασις, η κατά το ανατολικόν μέρος της νήσου επικρατούσα, υπάρχει νέον προς την εκτέλεσιν αυτού του σκοπού κώλυμα. Επειδή το μέρος όπερ ηνώθη μετά της Δημοκρατίας, ής προεδρεύω, υπάρχει εν μεγίστη ενδεία και προκαλεί δικαίως μεγάλην του ταμείου ημών την δαπάνην. Εάν δ' επέλθωσι κατάλληλοι, ως επιθυμούμεν, αι περιστάσεις, τότε βοηθήσωμεν προς τιμήν ημών τοις τέκνοις της Ελλάδος, όσον δυνηθώμεν.
Πολίται, διερμηνεύσατε προς τους συμπατριώτας υμών τας θερμοτέρας ευχάς, άς λαός του Χαϊτίου αναπέμπει υπέρ της ελευθερώσεως αυτών. Οι μεταγενέστεροι Ελληνες ελπίζουσιν εν τη αναγεννωμένη ιστορία τούτων άξια της Σαλαμίνος τρόπαια. Είθε παρόμοιοι τοις προγόνοις αυτών αποδεκνυόμενοι και υπό των διαταγών του Μιλτιάδου διευθυνόμενοι, δυνηθώσιν εν τοις πεδίοις του νέου Μαραθώνος τον θρίαμβον της ιεράς υποθέσεως, ήν επεχείρησαν υπέρ των δικαιωμάτων αυτών, της θρησκείας και της πατρίδος. Είθε, τέλος, διά των φρονίμων διατάξεων αυτών μνημονευθώσιν εν τη ιστορία οι κληρονόμοι της καρτερίας και των αρετών των προγόνων.

Τη 15η Ιανουαρίου 1822 και 19η της Ανεξαρτησίας
ΒΟΓΕΡ

Γιώργος Αποστολίδης

πηγή